Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), lũ lụt là mối nguy tự nhiên nguy hiểm nhất và đang gia tăng theo cấp số nhân cả về tần suất và cường độ trong thập kỷ qua. Dự báo lũ lụt được coi là một chiến lược quan trọng nhằm giảm thiểu thiệt hại do lũ lụt và tình trạng dễ bị tổn thương của cộng đồng. Những cải tiến trong giám sát và dự báo biến đổi khí hậu đã ghi nhận các kết quả tích cực trong bảo vệ tính mạng cộng đồng.

Căn cứ số liệu của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), vài thập kỷ gần đây, thiệt hại kinh tế được ghi nhận liên quan đến các sự kiện khí tượng thủy văn cực đoan đã tăng gần 50 lần, nhưng thiệt hại về nhân mạng trên toàn cầu đã giảm đáng kể, khoảng 10 lần. Đa phần các đánh giá từ nhiều chuyên gia trong ngành khí tượng thủy văn đều đồng thuận rằng AI là công cụ hỗ trợ đắc lực trong hoạt động phân tích các dữ liệu sẵn có và khả năng trực quan hóa kết quả dự báo thời tiết.

W-minhhoa.png
Ảnh minh hoạ

Theo WMO, AI đã cải thiện độ chính xác dự báo thời tiết lên tới 25%. Trong báo cáo thường niên về Hệ thống cảnh báo sớm và rủi ro khí hậu 2022 (CREWS), Liên hợp quốc xác định AI là công nghệ chủ chốt để đạt được mục tiêu này.

Bởi vậy, thời gian qua, nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam ngày càng phổ biến việc ứng dụng AI trong phân tích các dữ liệu, trong dự báo những xu thế của thời tiết.

Từ năm 2018, Cục Khí tượng Thủy văn Việt Nam đã ứng dụng AI trong hoạt động kiểm tra, theo dõi và tiến hành các phân tích dữ liệu thu thập được để dự báo khí tượng thủy văn. Cụ thể, giai đoạn từ tháng 7-2018 đến tháng 12-2020, các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Thông tin và Dữ liệu Khí tượng thủy văn đã thực hiện nghiên cứu liên quan đến triển khai các hệ thống AI hỗ trợ dự báo các hiện tượng biến đổi khí hậu nguy hiểm. Thông qua cơ sở dữ liệu Big Data về thông tin khí tượng thủy văn và các ứng dụng công cụ Cray PE DL Plugin trong bài toán học sâu, hệ thống AI có khả năng cảnh báo trước hiện tượng nguy hiểm theo thời gian thực trong khoảng 30-60 phút.

Mấy năm trước, một nhà máy điện tử của Thái Lan đã đăng ký tham gia dịch vụ dự báo thí điểm do Weathernews, một công ty thời tiết Nhật Bản cung cấp. Bắt đầu vào đầu năm 2023, dịch vụ này cung cấp dự báo cấp địa phương theo thời gian thực, cụ thể là dự đoán những thay đổi thời tiết trong vòng ba giờ, góp phần cải thiện đáng kể khả năng dự báo khu vực hàng ngày của Cục Khí tượng Thái Lan.

Hệ thống AI của Weathernews thu thập và phân tích dữ liệu để đưa ra những dự báo chính xác này, cảnh báo khách hàng về các cơn bão và lũ lụt có thể xảy ra. Điều này cho phép doanh nghiệp thực hiện các biện pháp phòng ngừa như dựng rào chắn hoặc di dời thiết bị. Ngoài ra, công ty đang hợp tác với chính quyền địa phương để lắp đặt hệ thống radar ở Thái Lan, nhằm đạt được mức độ dự báo chính xác dự báo như ở Nhật Bản.

Weathernews đã ra mắt dịch vụ dự báo thời tiết dựa trên AI tại Thái Lan và tại Việt Nam.