Bắc Giang là tỉnh miền núi có 6 huyện miền núi và 1 huyện vùng cao. Vùng dân tộc thiểu số và miền núi chiếm 72,8% diện tích tự nhiên toàn tỉnh, với 257.258 người dân tộc thiểu số, chiếm 14,26% dân số toàn tỉnh; có 45 thành phần dân tộc, trong đó có 6 thành phần dân tộc thiểu số chủ yếu gồm: Nùng, Tày, Sán Dìu, Hoa, Cao Lan, Sán Chí và Dao. Toàn tỉnh có 4 huyện đông người dân tộc thiểu số sinh sống là Sơn Động, Lục Ngạn, Lục Nam, Yên Thế.

Đồng bào các dân tộc huyện Lục Ngạn tưng bừng tại Đại hội Thể dục thể thao tỉnh

Đồng bào các dân tộc thiểu số tỉnh Bắc Giang lưu truyền trong dân gian những huyền thoại, truyền tích, sự tích, ca dao, tục ngữ, thành ngữ, phương ngôn, thơ văn, thư tịch … Nội dung các huyền thoại, sự tích, truyền tích phản ánh về lịch sử, văn hóa và đời sống như: Địa danh, sự tích giống loài, chiến công, chiến tích của các vị thần, các nhân vật lịch sử, các danh nhân văn hóa, hay một khía cạnh nào đó liên quan tới thân phận một con người hoặc một cộng đồng…

Bắc Giang đã xây dựng, triển khai Đề án Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa các dân tộc tỉnh giai đoạn 2011 - 2020 và giai đoạn 2021 - 2030. Hoạt động kiểm kê, sưu tầm, nghiên cứu về văn học dân gian các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh được thực hiện chung trong các chương trình, đề tài nghiên cứu khoa học. Qua việc thực hiện các chương trình, đề tài, điều tra nghiên cứu trên, cho thấy trong đời sống của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh còn lưu truyền nhiều loại hình văn học dân gian như: Truyện kể, thơ văn, vè, thư tịch… có nội dung rất phong phú, nói về nguồn gốc loài người, vũ trụ, phản ánh quan niệm về các hiện tượng tự nhiên, đời sống xã hội…

Nguyễn Thảo, Thu Hà, Quốc Tiến