Xã Vinh Lộc (TP Huế) được hình thành sau khi sáp nhập 4 xã Vinh Hưng, Vinh Mỹ, Giang Hải và Vinh Hiền của huyện Phú Lộc cũ. Mỗi xã trước đây có điều kiện phát triển và mức độ hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới khác nhau, dẫn đến nhiều khó khăn khi triển khai nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
Ông Phạm Văn Đào, Phó Chủ tịch UBND xã Vinh Lộc cho biết, địa phương đang thực hiện nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới theo quy hoạch cũ của từng xã vì chưa có bộ tiêu chí mới phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Trong khi Vinh Mỹ (cũ) đã đạt chuẩn nông thôn mới và phấn đấu nông thôn mới nâng cao, Giang Hải vẫn đang nỗ lực hoàn thiện các tiêu chí cơ bản; riêng Vinh Hiền được định hướng trở thành đô thị trung tâm tiểu vùng, phát triển du lịch và thương mại.
Trong bức tranh chung đó, Vinh Hưng (cũ) lại là điểm sáng khi được chọn thí điểm xây dựng xã nông thôn mới thông minh, dựa trên ba trụ cột: chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. UBND xã Vinh Lộc đã thiết lập phòng giám sát điều hành thông minh, tích hợp dữ liệu của các hệ thống quản lý điện tử và giám sát cộng đồng.

Theo ông Lê Thành Nam, Phó Chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới TP Huế, Trung ương đang tiến hành xây dựng Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới giai đoạn 2026 – 2030. Đây được kỳ vọng là cơ sở pháp lý thống nhất để các địa phương áp dụng trong quy hoạch, chỉ đạo, thực hiện và đánh giá kết quả đạt chuẩn nông thôn mới. Bộ tiêu chí mới sẽ được điều chỉnh phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp, đặc biệt với các đơn vị hành chính được hình thành sau sáp nhập.
Ông Nam nhấn mạnh, “Việc lượng hóa tối đa các tiêu chí bằng những chỉ tiêu đo đếm được giúp đánh giá đúng thực chất, khách quan, đồng thời tạo động lực huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư. Mỗi địa phương cần có không gian linh hoạt để điều chỉnh phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế – xã hội đặc thù”.
Một điểm mới quan trọng được đề xuất là cho phép các phường hình thành từ việc sắp xếp đơn vị hành chính (có tỷ lệ đất nông nghiệp chiếm từ 70% trở lên) được lựa chọn linh hoạt các tiêu chí phù hợp với đặc điểm kinh tế, văn hóa, xã hội. Điều này giúp đảm bảo tính công bằng giữa các vùng miền, tránh áp dụng cứng nhắc cùng một bộ tiêu chuẩn cho những khu vực có điều kiện khác nhau.
Song song với đó, việc tích hợp chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh và bảo vệ môi trường dự kiến sẽ trở thành nhóm tiêu chí bắt buộc trong giai đoạn 2026 – 2030. Mục tiêu không chỉ là hoàn thiện hạ tầng và thu nhập, mà còn hướng đến xây dựng nông thôn đáng sống, bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Thực tế cho thấy, nhiều địa phương sau khi đạt chuẩn vẫn gặp khó khăn trong duy trì và nâng cao chất lượng tiêu chí. Việc ban hành bộ tiêu chí mới với cách tiếp cận mở, thực tiễn và đo lường được sẽ giúp đánh giá chính xác kết quả, tránh tình trạng chạy theo thành tích.
Cùng với đó, các tiêu chí về văn hóa, xã hội, chuyển đổi số, bình đẳng giới, an ninh trật tự, quản lý môi trường… sẽ được xây dựng phản ánh đầy đủ chất lượng cuộc sống của người dân nông thôn.