Chiều 25/5, Quốc hội thảo luận tại tổ về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước).
Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng cho biết, đây là dự án được nhân dân chờ đợi. Nếu dự án thành hiện thực sẽ có hiệu quả lớn trong phát triển kinh tế, xã hội kết nối Tây Nguyên với vùng Đông Nam Bộ và TP.HCM.
Dự án có tổng mức đầu tư lớn hơn 25.000 tỷ đồng. Trong đó, nhà nước đầu tư 12.770 tỷ đồng, còn lại là nhà đầu tư trúng thầu sẽ đầu tư 12.770 tỷ đồng. Bộ trưởng GTVT cho biết, đây là con số rất lớn nên rất nhiều Đại biểu Quốc hội quan tâm về tính khả thi.
Trước những băn khoăn này, Bộ trưởng khẳng định có thể yên tâm về việc thu hút đầu tư vì nhiều yếu tố. "Đây là dự án có thời gian thu phí không quá dài (khoảng 18 năm) đã đảm bảo lãi suất ngân hàng, tỉ suất đầu tư. Dự án này tương đồng với 3 dự án PPP trên trục Bắc – Nam phía Đông đã hoàn thành và sắp tới sẽ thu phí", Bộ trưởng giải thích.
Trước đây, khi không có phần vốn nhà nước tham gia, các dự án BOT có thời gian thu phí dài, khoảng 25-30 năm. Còn với dự án này, thời gian thu phí khoảng 18 năm được nhiều nhà đầu tư quan tâm.
Bộ trưởng cho biết với cơ chế nhà nước tham gia nên về cơ bản không có rủi ro. Khi Quốc hội chính thức phê duyệt Luật đường bộ cho phép thu phí đường cao tốc do nhà nước đầu tư đồng nghĩa với dự án này cả nhà nước và nhà đầu tư cùng thu phí.
“Chúng ta hoàn toàn có thể ưu tiên cho nhà đầu tư thu trước, nhà nước thu sau nên rủi ro tài chính với doanh nghiệp là gần như không có”, Bộ trưởng khẳng định.
Tính toán đầy đủ các yếu tố của trạm dừng nghỉ cao tốc
Trả lời thắc mắc của Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) về việc cử tri lo ngại khu dân cư địa phương có thể bị chia cắt khi làm cao tốc, Bộ trưởng khẳng định: “Khi xây dựng cao tốc, Bộ luôn thực hiện đầy đủ, lấy ý kiến kỹ càng, xuống tận phường xã, thôn xóm, tổ dân phố để xin ý kiến”.
Trước đây, có một số tuyến phải bổ sung đường gom, đường dân sinh vì trong thời gian dịch, khi lấy ý kiến cộng đồng về dự án, nhiều khi địa phương không quan tâm, bản thân người dân cũng không để ý. Vì vậy, các dự án này phụ thuộc vào bên tư vấn, thiết kế, khảo sát.
Khi phê duyệt xong, bắt đầu triển khai thực hiện, người dân mới thấy bất tiện và xảy ra tình trạng một số địa phương muốn bổ sung đường gom, đường dân sinh. Có địa phương muốn bổ sung thêm 50% số lượng đường gom, đường dân sinh, cầu vượt.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, rút kinh nghiệm từ các dự án trước, ở dự án này Bộ GTVT đã phối hợp rất chặt với địa phương phải vào cuộc để tìm hiểu nhu cầu của người dân muốn làm đường gom, đường dân sinh ở đoạn này.
Trả lời ý kiến về trạm dừng nghỉ mà Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng (Cần Thơ) đề xuất, Bộ trưởng GTVT cho biết: “Trước đây, khi triển khai cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 1, chúng ta chưa có kinh nghiệm nhiều trong xây dựng cao tốc đồng thời chưa quyết định xã hội hoá hay nhà nước đầu tư trạm dừng nghỉ. Đến cuối giai đoạn 2022, ngay khi nhìn thấy vấn đề, Bộ GTVT làm rất nhanh, xây dựng khung pháp lý đi theo hướng xã hội hoá”.
Đến nay, Bộ GTVT đã quy hoạch mạng lưới trạm dừng nghỉ, ban hành quy chuẩn quốc gia về đường cao tốc trong đó có trạm dừng nghỉ và đã có thông tư quy định đầy đủ. Đặc biệt, dành diện tích xây dựng trạm sạc điện ở trạm dừng nghỉ tương đương với thế giới.
“Nước ngoài có gì, Châu Âu, Mỹ, Trung Quốc có gì, chúng ta có đầy đủ. Riêng về trạm sạc điện, tôi đã chỉ đạo rất kỹ vấn đề này”, Bộ trưởng GTVT nhấn mạnh.
Bộ trưởng thông tin, dự kiến cao tốc Bắc - Nam phía Đông sẽ có 36 trạm dừng nghỉ. Từ nay đến cuối năm 2025, toàn bộ trạm dừng nghỉ của các tuyến cao tốc mới đi vào khánh thành và các cao tốc giai đoạn 1 sẽ hoàn thành đầy đủ, đồng bộ.
Với các tuyến cao tốc mới, Bộ GTVT đã có kinh nghiệm và khi đã có quy chuẩn, pháp lý đầy đủ, việc xây dựng trạm dừng nghỉ sẽ rất đơn giản.
Thông tin thêm, ông Thắng cho biết: “Trước mắt, các dự án xây dựng trạm dừng nghỉ nhận được sự quan tâm của rất nhiều nhà đầu tư. Khi đấu thầu thử, có trạm thu hút 40 đơn vị tham gia. Có một trạm định giá khởi điểm khoảng 120 tỷ đồng nhưng đấu thầu lên hơn 200 tỷ đồng. Đó cũng sẽ là nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước”.