Chỉ xét riêng các chiến dịch quảng bá của du lịch VN, thì thấy dường như chúng ta đã để vuột mất bao nhiêu cơ hội vàng.

18 giờ Việt Nam ngày 13/5/2015, chương trình Good Morning America của kênh ABC đã không chỉ làm choáng ngợp 06 triệu thuê bao của họ, mà còn làm “rụng tim” hàng chục triệu người Việt khi cùng thưởng thức những cảnh đẹp kỳ vĩ huy hoàng và lộng lẫy của hang Sơn Đoòng, hang động tự nhiên lớn nhất thế giới thuộc tỉnh Quảng Bình, Việt Nam.

Để thực hiện chương trình này, họ đã phải rất kỳ công từ việc khảo sát địa hình, mang dụng cụ thiết bị kỹ thuật quay và phát sóng… Nhưng xem người làm lại nghĩ đến ta để đặt câu hỏi, Sơn Đoòng là của VN, từ khi Sơn Đoòng được phát hiện, được cả thế giới công nhận, ngành du lịch VN đã thực sự làm gì để quảng bá nó? Dù đã có cả một bộ phim tài liệu về Sơn Đoòng, nhưng xem ra hiệu ứng vẫn không thực sự như mong muốn.

Nhiều cơ hội vàng tuột khỏi tay

Và không chỉ Sơn Đoòng, nhìn ngược về trước, rất nhiều lần hình ảnh VN được các kênh truyền hình BBC, CNN quảng bá. Nhưng từ những gì công chúng quan sát được, phải chăng nhiều cơ hội vàng để ngành du lịch VN nắm lấy làm “của” để PR cho du lịch VN đều trôi đi?

Cơ hội vàng trong tháng 8/2013 là BBC World News công bố loạt chương trình về VN mang tên “Vietnam direct”, lên sóng từ 19- 31/8/2013, cho khán giả khắp nơi trên thế giới về sự chuyển mình thành một trong những xã hội năng động nhất khu vực châu Á của VN. Đây là lần đầu tiên kênh BBC World News dành hẳn thời lượng đặc biệt cho VN.

Trước đó nhiều năm, 19h45’ (GMT+7) ngày 10/10/2007, đoạn phim quảng bá du lịch VN được phát sóng lần đầu tiên trên kênh truyền hình nổi tiếng của Mỹ - CNN. Với chương trình quảng bá trên CNN trong 03 tháng, mỗi ngày phát clip 30 giây cộng với chi phí làm clip để trình chiếu, tổng cộng phải chi 160.000 USD. Và nếu ký hợp đồng tiếp thì CNN sẽ tăng lên 200.000 USD, nên cuối cùng đành bỏ, xem như clip 30 giây này hoàn thành nhiệm vụ. Vì số tiền này vào thời điểm đó với ngành du lịch VN rất to.

Tháng 10/2011, CNN thêm một lần nữa tạo cơ hội vàng cho du lịch VN, khi không phải trả tiền, nhưng VN đã  được CNN giới thiệu qua hình ảnh ẩm thực độc đáo. Chuyên trang du lịch của CNN đã giới thiệu một danh sách bao gồm đủ các món từ Bắc, Trung, Nam như: Phở, bánh xèo, chả cá, cao lầu, bún chả, bún bò Nam bộ. Nhưng có vẻ phản ứng từ ngành du lịch Việt  lại là sự thờ ơ, xem như không quan tâm, họ thích thì làm, quảng cáo không công cho mình.

{keywords}

Hình ảnh hang Sơn Đoòng trong phóng sự của đài ABC. Nguồn: ABC News

Tiền có phải là quyết định?

Theo ông Nguyễn Văn Tình, Cục trưởng Hợp tác quốc tế, Bộ VH-TT-DL cho biết: “Chính phủ mỗi năm đầu tư xúc tiến du lịch là 50 tỷ đồng (tương đương 2,5 triệu USD). Thiếu kinh phí nên mỗi năm chúng ta chỉ mời được 1-2 đoàn lữ hành, báo chí tại các thị trường trọng điểm vào khảo sát. Theo tôi, chúng ta cần có ít nhất khoảng 10 triệu USD để cho công tác quảng bá du lịch”

Liệu có thuyết phục không khi số tiền bỏ ra cho công việc quảng bá so với số thu vào chỉ như một “giọt nước”? Và thật sự nếu có 10 triệu USD bỏ ra thì ngành du lịch sẽ làm gì để quảng bá, khi mà tất cả những dự án quảng bá VN ra nước ngoài vẫn chưa được lập một cách khoa học, và có chiến lược lâu dài, vẫn cứ “nước đến chân mới nhảy”.

Ông Nguyễn Mạnh Cường – Phó Tổng cục trưởng Du lịch VN dẫn chứng cụ thể rằng: “Nếu chúng ta bỏ ra 01 đồng cho các hoạt động xúc tiến, quảng bá Logo và Slogan du lịch VN; trong đó có cả việc mở thêm các văn phòng đại diện nước ngoài thì chúng ta sẽ thu về được 15 đến 20 đồng. Nhưng do hiện tại, chúng ta chưa có… 01 đồng nên đành chịu!”.

Cơ hội vàng thì thờ ơ, những dự án chiến lược để quảng bá ra nước ngoài thì “vấp” vào kinh phí không đủ chi. Bản thân ngành không có cả những cơ quan xúc tiến du lịch ở nước ngoài, mà trong các sứ quán VN thì người kiêm nhiệm là tùy viên văn hóa, làm sao có thể kham nổi.

Trong khi nhìn các nước láng giềng ở khu vực châu Á, các công ty lữ hành ở Hàn Quốc, Nhật Bản, và cả Trung Quốc, luôn đưa các nhóm làm phim, để quay các clip về VN theo con mắt của họ, để giới thiệu du khách của nước họ đi du lịch VN. Họ làm rất cầu kỳ, rất kỹ.

Một địa danh là có tọa độ địa lý, có lịch sử hình thành, có truyền thuyết, huyền thoại… Rồi văn hóa có gì độc đáo, có lễ hội nào, có món ăn gì ngon, chế biến gồm nguyên vật liệu ra sao, ở đâu…  Xem các clip của họ, lại thấy du lịch VN mình quá thờ ơ với việc quảng bá.

Một clip đặc trưng của du lịch VN cho đến giờ này vẫn không có để phát thường xuyên trên kênh truyền hình quốc gia, ngoài những chương trình của truyền hình theo các chuyên đề, chuyên mục mà liên quan đến VN đất nước con người như chương trình S Việt Nam của VTV và VN Airlines hợp tác sản xuất.

Du lịch VN khi nào mới chuyên nghiệp?

Từ việc ABC tổ chức thực hiện một chương trình quảng bá Sơn Đoòng, cho dù tiêu tốn khá nhiều tiền, nhưng chắc chắn đã thu lợi được rất nhiều bởi hình ảnh của họ sẽ được độc quyền dành cho các công ty du lịch lữ hành quốc tế tổ chức tour thám hiểm Sơn Đoòng.

Rất nhiều chuyên gia du lịch đã so sánh tiềm năng du lịch của VN với các nước Đông Nam Á như Singapore, Thái Lan, Malaysia và đều công nhận VN có nhiều lợi thế về mặt tiềm năng hơn. Tuy nhiên, chỉ xét riêng các chiến dịch quảng bá của du lịch VN, chưa tính đến cách đầu tư và khai thác dịch vụ, thì thấy du lịch VN đã để vuột mất bao nhiêu cơ hội vàng.

Phải chăng, có một thể nghiệm cần nhân rộng làm biện pháp tình thế trước khi ngành du lịch quốc gia lên được những dư án vĩ mô, như tỉnh Ninh Bình đã làm khi quảng bá khu di tích Tràng An- Ninh Bình.

UBND tỉnh Ninh Bình chi trên 07 tỷ đồng để thực hiện và phát sóng đoạn phim quảng bá du lịch Tràng An trên các kênh của hãng truyền thông quốc tế CNN. Thời lượng phát sóng với spot 30 giây, 180 lượt được thực hiện trong một tháng, CNN đã bắt đầu phát sóng đoạn phim quảng bá hình ảnh đặc sắc của quần thể du lịch Tràng An từ tháng 4/2013 trên hệ sóng dành cho khán giả châu Âu.

Và có lẽ không nên đợi Bộ VH-TT-DL chi tiền để quảng bá du lịch VN ra nước ngoài, mỗi đơn vị du lịch và cả cá nhân nên chủ động “chớp” nhiều cơ hội vàng để tự giới thiệu quảng bá… Để năng động hơn cho việc thu hút khách nước ngoài du lịch VN?

Hoài Hương