Tiên phong trong lĩnh vực bảo vệ hệ sinh thái biển

Ô nhiễm rác thải nhựa hiện là một trong những vấn đề lớn nhất đối với môi trường biển, đại dương. Phần lớn rác thải nhựa đại dương có nguồn gốc từ đất liền, do xả thải bừa bãi hoặc quản lý chưa hiệu quả, rác bị cuốn theo những dòng chảy, sông suối kênh rạch, và ra biển.

Từ nhiều năm nay, Trung tâm nghiên cứu Bảo tồn Sinh vật biển và Phát triển cộng đồng (MCD) - tổ chức khoa học và công nghệ ngoài công lập, hoạt động không vì mục đích lợi nhuận trong lĩnh vực bảo tồn môi trường biển và phát triển bền vững vùng ven biển Việt Nam được đánh giá là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực bảo vệ hệ sinh thái biển,  phấn đấu vì vùng ven biển Việt Nam với các hệ sinh thái bền vững và các cộng đồng dân cư ven biển, đặc biệt là các nhóm dễ bị tổn thương, có chất lượng cuộc sống tốt đẹp.

Các chương trình do MCD triển khai có thể kể đến Chương trình Quản lý tài nguyên và môi trường biển được phát triển và triển khai nhằm hướng tới các khu vực sinh thái ven biển quan trọng ở 10 tỉnh ven biển Việt Nam được quản lý và bảo vệ một cách hiệu quả trong bối cảnh biến đổi khí hậu thông qua áp dụng và phát triển các mô hình quản lý hệ sinh thái biển tiên tiến và các cơ chế phù hợp cho hợp tác giữa các bên liên quan

Chương trình Thủy sản, Sinh kế bền vững & phát triển cộng đồng được phát triển và triển khai nhằm hỗ trợ các cộng đồng dễ bị tổn thương sống trong các khu vực sinh thái ven biển quan trọng ở 10 tỉnh ven biển Việt Nam có chất lượng cuộc sống tốt hơn thông qua đa dạng hóa sinh kế, cải thiện môi trường, và năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu.

Mới đây nhất, ngày 29/11/2023, tại TP Nam Định, MCD phối hợp với Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Nam Định và các đối tác đã tổ chức cuộc họp cuối kỳ Dự án “Giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa trên sông Hồng”. Dự án được Tổ chức Bảo tồn đại dương (OC) tài trợ, do MCD chủ trì và phối hợp với các đối tác thực hiện trong giai đoạn 08/2020-12/2023. Dự án nhằm mục tiêu thúc đẩy các giải pháp công nghệ sáng tạo kết hợp với truyền thông để cải thiện quản lý chất thải rắn trên sông, ven sông và cửa sông ở khu vực sông Hồng tại Nam Định. 

Dự án đã đạt các kết quả vượt mức cam kết, hoàn thành mục tiêu đề ra, với trên 15,000kg rác, trong đó rác thải nhựa chiếm 51,4%, đã được thu gom từ các bẫy rác, phân loại và xử lý; khoảng 4.500 lượt người tham gia trực tiếp các hoạt động dự án; trên 800 lượt người được tăng cường năng lực thông qua các hoạt động tập huấn, đối thoại và hỗ trợ kỹ thuật về quản lý rác thải rắn và rác thải nhựa; khoảng 19 triệu lượt người được tiếp cận đến các thông tin liên quan đến dự án và các hoạt động mà dự án thực hiện; 45 cơ quan, đơn vị, tổ chức đã tham gia phối hợp trong quá trình triển khai dự án.  

Trước đó, vào tháng 10/2023, MCD cũng phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nam Định, UBND huyện Giao Thủy, huyện Đoàn Giao Thủy, UBND thị trấn Quất Lâm và các bên liên quan tổ chức sự kiện “Cộng đồng làm sạch bờ biển” tại khu vực bãi biển thị trấn Quất Lâm, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định. Hoạt động này được MCD hỗ trợ các địa phương tổ chức thường niên tại các vùng ven biển và hải đảo, nhằm thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng dân cư và các bên liên quan ở vùng ven biển trong những hành động thiết thực để bảo vệ môi trường xanh sạch đẹp, từ đó nâng cao nhận thức, trách nhiệm và thúc đẩy hành động của mỗi người trong giảm thiểu rác thải biển, bảo tồn hệ sinh thái và môi trường biển.

Nhiều hoạt động như chung tay bảo vệ nguồn lợi thủy sản,  bảo vệ và khôi phục môi trường tại Vịnh Hạ Long, quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản nhằm giảm khai thác thủy sản bất hợp pháp… cũng đã được MCD triển khai rộng rãi đến nhiều tỉnh, thành trên cả nước.