Theo nguyên Bộ trưởng NN và PTNT Nguyễn Xuân Cường, sau ba năm triển khai Chương trình OCOP, về tổng thể, đã tạo ra những đột phá về nhận thức sản xuất hàng hóa trong người dân, doanh nghiệp. Nhiều sản phẩm được gắn sao OCOP có chất lượng rất tốt, mẫu mã của sản phẩm vùng núi không kém gì các sản phẩm tinh xảo của miền xuôi, thậm chí là quốc tế. Số lượng các sản phẩm đạt ba sao trở lên có gần 4.500 sản phẩm cho thấy sự thành công của chương trình giai đoạn 1, chính là tiền đề, động lực cho OCOP giai đoạn 2.

{keywords}
Phong trào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở nông thôn được thúc đẩy nhờ OCOP

Để hỗ trợ sản phẩm OCOP, trong thời gian qua các địa phương đã tổ chức 66 hội chợ về sản phẩm OCOP (cấp tỉnh, huyện) với hơn 10 nghìn gian hàng; 1.016 hợp đồng, bản ghi nhớ hợp tác giữa các chủ thể OCOP và đơn vị thương mại được ký kết. Trong đó, 354 chủ thể có sản phẩm được phân phối ổn định trong các hệ thống siêu thị, nhất là Central Retail, Saigon Co.op, Mega Market... và một số siêu thị địa phương. Những hoạt động tạo đà cho OCOP nêu trên không chỉ góp phần nâng tầm thương hiệu sản phẩm chủ lực của mỗi địa phương mà còn giúp người tiêu dùng trong nước và nước ngoài hưởng lợi từ những sản phẩm đạt chất lượng cao.

Nỗ lực của địa phương trong phát triển OCOP đã trở thành nguồn động lực để các cơ sở sản xuất tiếp tục đầu tư, mở rộng quy mô sản xuất. Theo Giám đốc HTX Tâm Trà Thái, xã Tân Cương (TP Thái Nguyên) Hoàng Thị Tân, đơn vị sở hữu hai thương hiệu chè nổi tiếng đạt bốn sao là trà Đinh và trà Tôm nõn, để ổn định thương hiệu và phát triển thị trường, HTX đã đầu tư dây chuyền sản xuất hiện đại, khép kín, sạch, an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP và tiêu chuẩn UTZ (tiêu chuẩn trong nước và quốc tế về sản phẩm trà sạch, an toàn và không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật). Hiện, HTX đang liên kết và sở hữu 39 ha trà. Trong đó 10 ha đang khai thác, và 29 ha đang trong giai đoạn chuẩn bị đến kỳ thu hoạch. Ước sản lượng đạt từ 15 đến 20 tấn/năm, cho giá trị khoảng 10 tỷ đồng/năm, góp phần giải quyết công ăn việc làm cho 29 xã viên và nhiều lao động thời vụ tại địa phương với mức lương từ 4 đến 5 triệu đồng/người/tháng.  

Nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo đã được các địa phương triển khai hiệu quả, nhưng mới chỉ dừng lại ở những sản phẩm chủ lực của địa phương mà chưa có sản phẩm mới gắn với vùng nguyên liệu, đặc biệt là các làng nghề truyền thống. Do đó, cần xây dựng các cơ chế mang tính đột phá nhằm thúc đẩy Chương trình OCOP đi vào chiều sâu, từng bước đưa kinh tế nông thôn phát triển mạnh mẽ.

Theo số liệu từ Bộ NN và PTNT, cả nước hiện có 59/63 tỉnh, thành phố có 4.416 sản phẩm OCOP đạt ba sao trở lên. Trong giai đoạn 2018-2020, cả nước đã huy động được 22.845 tỷ đồng triển khai chương trình OCOP, trong đó: Ngân sách trung ương 1,8%, ngân sách địa phương là 0,9%, vốn tín dụng: 76,6%, vốn lồng ghép: 3,9%... Đặc biệt, nguồn vốn của các chủ thể tham gia triển khai chương trình chiếm 16,5%.

Phùng Thủy