Ngày 6/12, Ban Kinh tế Trung ương chủ trì tổ chức Diễn đàn cấp cao thường niên lần thứ ba về Công nghiệp 4.0 - Industry 4.0 Summit với chủ đề “Phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội bền vững thời kỳ hậu Covid-19 và đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong kỷ nguyên số” theo hình thức kết hợp trực tiếp và trực tuyến, trong đó đầu cầu trực tiếp. 

Phục hồi kinh tế, công nghiệp hóa - hiện đại hóa trước thách thức mới
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự Diễn đàn 

Phát biểu tại Diễn đàn, Trưởng ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh cho rằng: Việt Nam đang trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa (CNH), hiện đại hóa (HĐH), trong giai đoạn vừa qua đã đạt được những tiến bộ đáng kể về kinh tế xã hội, trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình thấp với tốc độ tăng trưởng ở mức cao, trung bình trên 6,6%/năm trong giai đoạn 2000-2019.

Chỉ số năng lực cạnh tranh toàn cầu (GCI) do Diễn đàn Kinh tế thế giới công bố, Việt Nam đứng thứ 67/142 nền kinh tế, tăng 10 bậc trong 2 năm 2018 và 2019; năng lực cạnh tranh toàn cầu của ngành công nghiệp Việt Nam theo xếp hạng của Tổ chức phát triển công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) tăng từ vị trí 58 năm 2015 lên thứ 42 vào năm 2019; chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam liên tục được cải thiện qua các năm, năm 2021 đứng thứ 44/126 quốc gia.

Tuy nhiên, quá trình phục hồi kinh tế - xã hội sau dịch Covid 19 và thực hiện CNH, HĐH trên nền tảng Công nghiệp 4.0 đang gặp phải những trở ngại lớn, điển hình như mô hình tăng trưởng chưa dựa nhiều trên nền tảng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng còn chậm; tính tự chủ của nền kinh tế còn thấp; vẫn còn phụ thuộc lớn vào bên ngoài; chưa quan tâm đúng mức đến chuỗi giá trị và cung ứng trong nước nhằm nâng cao năng suất lao động và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Phát triển công nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu CNH, HĐH, chủ yếu phát triển theo mục tiêu ngắn hạn, thiếu tính bền vững. Các chính sách phát triển các ngành công nghiệp chậm được cụ thể hóa. CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn còn thiếu một chiến lược phát triển rõ ràng.

Theo Trưởng ban kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh, thực tiễn 35 năm qua tiếp tục đặt ra nhiều vấn đề về lý luận và thực tiễn về CNH, HĐH cần phải tập trung giải quyết để đạt được các mục tiêu đến năm 2025, Việt Nam là nước đang phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp; đến năm 2030, phấn đấu là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Yêu cầu cấp bách đặt ra là phải xác định rõ triết lý phát triển, mô hình và chính sách CNH, HĐH phù hợp với bối cảnh và yêu cầu phát triển mới của giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

"Hiện nay, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn biến rất nhanh, đột phá, tác động sâu rộng và đa chiều trên phạm vi toàn cầu, làm thay đổi căn bản tư duy về CNH, HĐH. Công nghệ sản xuất kỹ thuật số tiên tiến có thể thúc đẩy phát triển bao trùm và bền vững trong tất cả các ngành công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ", lãnh đạo Ban Kinh tế chia sẻ.

Bà Mary Hallward-Driemeier, Cố vấn kinh tế cao cấp (Ngân hàng Thế giới) nhấn mạnh: Sự gián đoạn do COVID-19 nhấn mạnh giá trị của khả năng thích ứng cao hơn trong các Chuỗi cung ứng toàn cầu - mở ra cơ hội để đa dạng hóa hơn đồng thời dấy lên các cuộc tranh luận về mức độ của việc chuyển đổi hoạt động kinh doanh ở nước ngoài trở lại quốc gia ban đầu.

Nguyễn Thảo

Trả lời nhân dịp sự kiện Diễn đàn cấp cao và Triển lãm quốc tế lần thứ ba về Công nghiệp 4.0 - Industry 4.0 Summit 2021, Đồng chí Trần Tuấn Anh - Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương nhấn mạnh:


Diễn đàn lần này có hai nội dung quan trọng: Thứ nhất, trong bối cảnh covid-19 diễn biến phức tạp và sắp tới là hậu covid-19 thì chúng ta phải hành động như thế nào để tiếp tục vượt qua và khắc phục những thiệt hại, khó khăn cũng như những bất cập, tồn tại. Từ đó, thực hiện mục tiêu phát triển bền vững và theo hướng CNH, HĐH như Nghị quyết của Đảng đã đề ra cho giai đoạn tới đây. Thứ hai, kế thừa những đường lối, quan điểm về công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong các kỳ đại hội trước, tiếp tục nghiên cứu để xây dựng được một NQ mới của Trung ương về công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Phục hồi kinh tế, công nghiệp hóa - hiện đại hóa trước thách thức mới
Đồng chí Trần Tuấn Anh

Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đưa ra những chủ trương, đường lối về công nghiệp hoá, hiện đại hoá, ông có thể cho biết những điểm mới về chủ trương, đường lối này?

Đồng chí Trần Tuấn Anh:

Chủ trương, đường lối về công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước được Đảng ta xác định xuyên suốt qua các kỳ Đại hội Đảng. Văn kiện Đại hội XIII kế thừa những nội dung qua các kỳ đại hội nhưng nhấn mạnh, làm rõ hơn những nội dung cốt lõi cần thực hiện cho giai đoạn tới phù hợp với điều kiện, bối cảnh trong nước và quốc tế.

Điểm mới thứ nhất là Văn kiện Đại hội XIII xác định công nghiệp hóa, hiện đại hóa phải dựa trên nền tảng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, tận dụng tốt cơ hội của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư để có sự bứt phá, vươn lên trong một số ngành, lĩnh vực. Đồng thời, xây dựng nền công nghiệp quốc gia vững mạnh, nâng cao tính tự chủ của nền kinh tế, trong đó chú trọng cả ngành công nghiệp nền tảng và những ngành mới, công nghệ cao.

Điểm mới thứ hai là Văn kiện đã xác định rõ hơn về định hướng phát triển nông nghiệp, nông thôn và dịch vụ trong quá trình CNH, HĐH. Trong đó, đã làm rõ mối quan hệ giữa phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa bằng các biện pháp cụ thể như về cơ chế, chính sách phát triển, ưu tiên khoa học và công nghệ…Xác định định hướng phát triển mạnh khu vực dịch vụ dựa trên nền tảng ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ hiện đại, nhất là các nhành có giá trị gia tăng cao như du lịch, viễn thông, logistic, ngân hàng – tài chính…

Điểm mới thứ ba là về phát triển hạ tầng và liên kết vùng trong CNH, HĐH. Cụ thể, Văn kiện Đại hội XIII nhấn mạnh hơn về hạ tầng kết nối liên vùng, nhất là đường bộ cao tốc với mục tiêu đến năm 2030 có 5000 km; tiếp đến là hạ tầng năng lượng và hạ tầng công nghệ thông tin và viễn thông, phát triển hạ tầng số đạt trình độ tiên tiến của khu vực ASEAN. Đại hội XIII nhấn mạnh đến nâng cao chất lượng quy hoạch vùng để vừa bảo đảm không gian phát triển chung của đất nước, vừa phát huy tốt nhất tiềm năng, lợi thế so sánh của mỗi vùng trong mối liên kết, phối hợp chung giữa các vùng. Bên cạnh đó, Đại hội XIII cũng nhấn mạnh về yêu cầu đổi mới, hoàn thiện thể chế quản lý vùng có hiệu quả.

Điểm mới thứ tư là nhấn mạnh, làm rõ hơn về phát triển kinh tế biển trong quá trình CNH, HĐH, trong đó có phát triển khu công nghiệp, khu kinh tế ven biển và đô thị ven biển.

Điểm mới thứ năm là làm rõ hơn các định hướng về đô thị hóa và phát triển đô thị bền vững, phát triển kinh tế đô thị trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đại hội XIII đã nêu rõ, quá trình này cần phải nhìn nhận một cách tổng thể, hệ thống, đặc biệt chú ý đến tính tổng thể về quy hoạch, áp dụng công nghệ hiện đại để xây dựng đô thị văn minh, sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai, dịch bệnh.

Qua Diễn đàn cấp cao lần thứ ba về Công nghiệp 4.0, Ban Kinh tế Trung ương kỳ vọng thu hút được những ý kiến, khuyến nghị gì cho việc thực hiện các mục tiêu CNH, hiện đại hóa như Văn kiện Đại hội XIII đã đề ra?

Đồng chí Trần Tuấn Anh:

Việc tổ chức Diễn đàn 4.0 lần này cũng để hướng tới việc định vị và làm rõ những yêu cầu, mục tiêu, nhiệm vụ cũng như tư duy, quan điểm, định hướng cho phát triển CNH, HĐH hướng tới năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đồng thời bên cạnh đó, cũng làm rõ được những yêu cầu nhiệm vụ trước mắt và trong ngắn hạn mà chúng ta cần phải vượt qua trong bối cảnh đất nước ta đang đối mặt với những thách thức, khó khăn trong nước và quốc tế về thiên tai dịch bệnh, biến đổi khí hậu, cũng như cạnh tranh địa chính trị, và hàng loạt các vấn đề liên quan đến công nghệ phát triển, xu thế phát triển kinh tế, kể cả trong đó có chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch mới…

Diễn đàn công nghiệp 4.0 lần này cũng là để lắng nghe, trao đổi, thảo luận và phản biện, tạo sự tương tác tốt giữa các cơ quan tham mưu chiến lược của Đảng, các cơ quan quản lý của nhà nước, các tổ chức, cá nhân và các nhà nghiên cứu, các viện, trường và khu vực doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, các cơ quan tham mưu chiến lược như Ban Kinh tế Trung ương, chính phủ, các cơ quan Quốc hội sẽ tiếp tục tham gia sâu sắc, toàn diện hơn trong việc hoàn thiện chiến lược về công nghiệp hóa, hiện đại hóa cũng như kế hoạch hành động để thực hiện những chiến lược này.