
Thiếu nhân lực an ninh mạng chất lượng cao là một tồn tại, hạn chế lớn, gây cản trở sự phát triển của lĩnh vực an toàn, an ninh mạng. Theo các chuyên gia, trong bối cảnh mọi hoạt động được chuyển dịch lên môi trường số, nguy cơ mất an toàn gia tăng, các cơ quan, đơn vị đều rất thiếu nhân sự an ninh mạng có kỹ năng thực chiến, tư duy điều tra và khả năng thích ứng nhanh với những mối nguy mới.
Trao đổi với phóng viên VietNamNet về vấn đề đào tạo nguồn nhân lực an ninh mạng, Tổng Giám đốc Công ty VNCS Khổng Huy Hùng nhận xét: Môi trường đào tạo hiện nay vẫn còn quá an toàn. Nhiều trường vẫn dạy nặng lý thuyết, phần thực hành chủ yếu là mô phỏng, chưa đủ sức rèn phản xạ nghề nghiệp cho sinh viên.
Tổng giám đốc VSEC Trần Thanh Long cũng cho rằng, nếu các trường chỉ dạy lý thuyết trên lớp mà không cho sinh viên đối mặt với tình huống thật, Việt Nam sẽ khó có được nguồn nhân lực sẵn sàng “vào trận” bảo vệ các doanh nghiệp, tổ chức cũng như hệ thống trọng yếu quốc gia.
Chia sẻ góc nhìn của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia - NCA cũng là người đã nhiều năm làm việc trong lĩnh vực an ninh mạng, chuyên gia Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc Kỹ thuật của Công ty NCS, Trưởng ban Nghiên cứu, tư vấn, phát triển công nghệ và Hợp tác quốc tế của NCA cho hay: Để trở thành một chuyên gia an ninh mạng, thời gian thực tập của sinh viên phải đủ dài và phải có các doanh nghiệp sẵn sàng cho sinh viên thực tập.
Theo ông Sơn, thời gian qua, phải nói rằng các trường đã rất cố gắng để cải tiến về mặt giáo trình cũng như có những thay đổi liên quan đến thực tập, song hiện tính thực chiến trong đào tạo an ninh mạng không cao. Mặt khác, doanh nghiệp có những hệ thống lớn và những quy trình phức tạp sẽ rất khó để cho phép đưa sinh viên vào thực tập. Bởi lẽ, về bản chất, nếu không phải là những chuyên gia thì các bạn sinh viên sẽ trở thành những lỗ hổng mới cho hệ thống của đơn vị, doanh nghiệp.

Chuyên gia Vũ Ngọc Sơn cũng thông tin về cách tìm kiếm nhân sự chất lượng cao phổ biến thời gian qua ở không ít đơn vị, đó là cố gắng lấy những nhân sự giàu kinh nghiệm, đã có tên tuổi.
“Điều đó trước hết sẽ làm mất cơ hội của các bạn sinh viên mới ra trường, họ không xin được việc. Bên cạnh đó, còn tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh. Khi doanh nghiệp này lấy 1 nhân sự giỏi của doanh nghiệp khác thì có nghĩa bên kia mất đi 1 người, họ sẽ phải đi tìm để tuyển nhân sự trình độ tương tự, phải đầu tư lại và việc này sẽ gây mất nhiều thời gian, chi phí của doanh nghiệp”, chuyên gia Vũ Ngọc Sơn phân tích hệ lụy của việc phát triển đội ngũ bằng cách lấy nhân sự giỏi của đơn vị khác.
Từ những phân tích trên, chuyên gia NCA nhấn mạnh: Giải bài toán nguồn nhân lực an ninh mạng chất lượng cao đòi hỏi nỗ lực của nhiều bên, từ cơ quan quản lý nhà nước có những chính sách khuyến khích để phát triển đội ngũ nhân sự an ninh mạng; các trường đại học có sự thay đổi, đổi mới trong việc hợp tác để phát triển các mô hình đào tạo sát với thực tế; các viện nghiên cứu an ninh mạng có sự kết nối với doanh nghiệp, trường đại học; cho đến các doanh nghiệp cũng phải xác định đơn vị mình muốn có những nhân sự chất lượng cao thì cũng phải đầu tư, không phải chỉ tìm kiếm trên thị trường.
Chỉ rõ phát triển nguồn nhân lực an ninh mạng chất lượng cao là “cuộc chơi” của tất cả các bên, chuyên gia NCA phân tích: Các bên đều cần xác định nhân lực là tài sản quý, là giá trị không dễ kiếm tìm trên thị trường. Trong “cuộc chơi” này, các doanh nghiệp sẽ cần tham gia đầu tư cho những nhân sự tương lai của đơn vị mình, bằng cách đầu tư vào các viện nghiên cứu, trường đại học, các hệ thống; góp tiền vào các trường, viện để xây dựng và hưởng lợi bằng cách có được những nhân sự an ninh mạng chất lượng cao.
Bên cạnh đó, để sinh viên có môi trường tiếp xúc, cọ xát với công việc thực tế, chuyên gia NCA đề xuất có thể tạo ra những hệ thống “sandbox” - hệ thống mà các sinh viên có thể vào thực tập mà không gây ảnh hưởng đến hệ thống thật. Hệ thống “sandbox” có thể do các doanh nghiệp hay các trường đại học, viện nghiên cứu đầu tư xây dựng.
| Kết luận phiên họp ngày 18/9 về bảo đảm an ninh mạng, bảo mật thông tin, an toàn dữ liệu, lãnh đạo Ban chỉ đạo Trung ương về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã chỉ rõ, một trong những nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới là phát triển nguồn nhân lực an ninh mạng, bảo mật thông tin, an toàn dữ liệu đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. Ban chỉ đạo cũng yêu cầu Bộ GD&ĐT chủ trì xây dựng chương trình đào tạo chuyên sâu về về an ninh mạng và công nghệ lõi; Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng các khóa đào tạo thực tế về công tác bảo đảm an ninh mạng cho cán bộ chuyên trách an ninh mạng của của các đơn vị, địa phương... |
