Theo thiên văn học, Đông chí xảy ra do trục Trái Đất nghiêng khoảng 23,5 độ so với mặt phẳng quỹ đạo quanh Mặt Trời. Vào thời điểm này, Bắc bán cầu nhận được ít ánh sáng mặt trời nhất, dẫn đến ngày ngắn và đêm dài.
Hiện tượng này là kết quả của chuyển động quay và chuyển động quỹ đạo của Trái Đất, tạo nên các mùa trong năm.

Ngày Đông chí là ngày đầu tiên của tiết Đông chí. Theo Lịch vạn niên, ngày Đông chí 2025 rơi vào Chủ nhật 21/12 dương lịch, tức ngày 02/11 âm lịch.
Dù là hiện tượng thiên văn, Đông chí lại mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc ở nhiều nơi trên thế giới.
Đông chí không chỉ là mốc ngày ngắn đêm dài nhất, mà còn đánh dấu bước chuyển sang mùa đông rõ rệt nhất trong năm.
Tại Việt Nam, Đông chí thường trùng với đợt rét đậm, rét hại của mùa đông. Thời điểm này, nhiệt độ thường giảm sâu đáng kể, đặc biệt ở các vùng núi phía Bắc.
Do đó, đây là thời điểm người dân, đặc biệt là nông dân phải chủ động bảo vệ mùa màng, che chắn chuồng trại, giữ ấm vật nuôi để tránh thiệt hại do thời tiết khắc nghiệt.
Vào dịp này, người dân thường chuẩn bị các món ăn nóng như: cháo, súp đậu đỏ… để giữ ấm cơ thể. Đây cũng là dịp để gia đình quây quần, chia sẻ những khoảnh khắc ấm áp giữa tiết trời se lạnh.
