Nông nghiệp vốn là ngành chịu ảnh hưởng rất lớn từ thời tiết. Theo một nghiên cứu của Tiến sĩ Elizabeth Vogel, Trung tâm Xuất sắc về Khí hậu Cực đoan và Cao đẳng Khí hậu & Năng lượng tại Đại học Melbourne, đã chỉ ra các yếu tố khí hậu được cho là nguyên nhân gây ra tới 49% phương sai trong sự bất thường về năng suất cây trồng toàn cầu. Chính vì vậy, những thông tin thời tiết chính xác, kịp thời sẽ giúp người nông dân có thể ứng phó với các biến động về thời tiết.
Ngày nay, với hệ thống thông tin hiện đại, một số đơn vị đã có thể dự đoán thời tiết với độ chính xác cao lên tới 90%. Các dự báo này đã giúp người nông dân trên toàn thế giới đặc biệt các trang trại lớn tiết kiệm rất nhiều chi phí, hạn chế rủi ro. Trong giai đoạn với những biến đổi bất thường của khí hậu, ngành nông nghiệp càng cần “nhìn thấy” trước những rủi ro tiềm tàng từ thời tiết để có thể hành động kịp thời.
Gần đây, "thời tiết nông vụ" là bản tin thời tiết đặc biệt để dự báo về tình hình thời tiết, khí hậu tại các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa ở Việt Nam. Chương trình cung cấp các tư vấn hữu ích về chăn nuôi, trồng trọt và cảnh báo bà con nông dân về sự thay đổi bất ngờ của khí hậu gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất nông nghiệp.
Bản tin thời tiết nông vụ giúp nông dân kịp thời điều chỉnh hoạt động gieo trồng, chăm sóc, bón phân, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch sản phẩm phù hợp, kịp thời, giảm rủi ro, tăng năng suất, cải thiện thu nhập.
Bản tin thời tiết nông vụ được khởi xướng và thí điểm tại các địa phương vùng đồng bằng sông Cửu Long từ năm 2020. Quá trình sản xuất bản tin có sự tham gia đóng góp của các chuyên gia nông nghiệp, cán bộ khuyến nông, nhân viên khí tượng thủy văn và dựa trên những phản hồi của người nông dân.
Ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) nhấn mạnh, dịch vụ khí hậu là một đổi mới quan trọng trong ngành nông nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh bà con nông dân và các bên liên quan trong chuỗi giá trị nông nghiệp đang gặp phải những khó khăn do thay đổi thời tiết, khí hậu.
Thông qua các thông tin dự báo về thời tiết và khuyến cáo về thời hạn mùa, cảnh báo sớm thiên tai, sâu bệnh, dự đoán thời tiết… đã giúp bà con nông dân đưa ra quyết định canh tác phù hợp, giảm thiểu rủi ro, tăng năng suất và cải thiện thu nhập.
Một kết quả khảo sát trong nông dân do nhóm dự án thực hiện cho thấy, trên 90% nông dân tham khảo thông tin từ bản tin thời tiết nông vụ và 72% nông dân điều chỉnh chăm sóc cây trồng sau khi sử dụng bản tin.
Ngoài ra, thông qua việc sử dụng bản tin thời tiết nông vụ vào sản xuất nông nghiệp, 73 - 82% nông dân giảm việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật; 63 - 86% nông dân giảm sử dụng phân bón. Đặc biệt, 44 - 85% nông dân tiết kiệm được chi phí, tăng năng suất cây trồng.
Tính đến tháng 8/2024, hơn 278 nghìn nông dân đồng bằng sông Cửu Long được tiếp cận bản tin thời tiết nông vụ, thông qua nhiều kênh khác nhau như truyền thông số, loa truyền thanh, áp phích và ứng dụng Zalo. Đặc biệt, trên 219 hợp tác xã đã tham gia chia sẻ, phổ biến bản tin.