Giải mã cơn sốt đất dân ôm tiền tỷ lao vào đu đỉnh

Dồn dập tin quy hoạch

Chia sẻ tại buổi toạ đàm “Giải mã cơn sốt đất” sáng 9/4, ông Lê Văn Bình, Cục trưởng Cục Kinh tế và Phát triển quỹ đất, Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết, nhìn từ góc độ nhà quản lý, các "cơn sốt" đất thường có chu kỳ, cứ khoảng 10 năm lại có 1 "cơn sốt" đất và trải qua mỗi lần như vậy lại tạo lập một mặt bằng giá mới, gây khó khăn cho nhà đầu tư khi muốn tiếp cận đất đai.

Tại buổi Toạ đàm “Giải mã cơn sốt đất”, các chuyên gia cho rằng, nguyên nhân "sốt" đất đến từ nhiều yếu tố, điển hình như thông tin về quy hoạch, chu kỳ chuyển động của thị trường bất động sản, xu hướng đầu tư…

Nói về nguyên nhân của "cơn sốt" đất lần này, ông Bình cho rằng, có nhiều yếu tố cộng hưởng tác động. Theo ông Bình, đầu tiên là do quy hoạch. Trước đây khi chưa có Luật Quy hoạch, các quy hoạch ngành, quy hoạch địa phương với các kỳ khác nhau được ban hành. Nhưng lần này khi có Luật Quy hoạch, các địa phương và Trung ương đồng bộ thống kê hiện trạng để hoạch định ra các kịch bản cho tương lai. Do đó, khi các thông tin về việc dự kiến xây dựng công trình, quy hoạch khu đất mới được đưa ra bàn thảo, người dân sẽ có tâm lý đất ở khu vực nào đó có giá, trong khi các nhà đầu tư nhận ra tiềm năng về đất ở khu vực quy hoạch.

Thứ hai, theo vị Cục trưởng Cục Kinh tế và Phát triển là vấn đề tài chính. Do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, nhiều ngành nghề bị ảnh hưởng nặng nề dẫn đến việc lãi suất ngân hàng xuống thấp, dòng tiền sụt giảm. Vì thế, người dân thay vì gửi tiền tiết kiệm sẽ chuyển sang tìm kiếm các kênh đầu tư khác sinh lời hơn. Trong khi đó, năm qua, bất động sản và chứng khoán là 2 lựa chọn thu hút nhất.

Cùng quan điểm, ông Trần Ngọc Minh, Trưởng phòng Quản lý nhà và Thị trường Bất động sản (Sở Xây dựng Hà Nội) cũng nhận định, việc sốt đất hiện  nay do một số nguyên nhân: theo chu kì, xu hướng đầu tư của dòng tiền và quy hoạch.

Đánh giá từ thực tế tại Hà Nội, ông Minh chỉ ra rằng, năm 2021 là năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ 17 và Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, trong đó có chỉ tiêu về phát triển nhà ở, cải thiện điều kiện nhà ở cho người dân…. Thành phố xây dựng kế hoạch và công bố hàng loạt quy hoạch sẽ triển khai trong giai đoạn 2021-2025. Từ những thông tin như vậy, các nhà đầu tư sẽ tập trung vào các khu vực có định hướng phát triển đô thị.

Mỗi lần sốt đất sẽ để lại những hệ lụy rất lớn cho việc điều hành kinh tế xã hội, kể cả khi giá đất giảm thì cũng neo lại ở một mặt bằng giá mới

Lấy dẫn chứng từ việc thông tin Đông Anh, Gia Lâm, Hoài Đức chuẩn bị lên quận ông Minh phân tích việc đầu tư bắt đầu từ giai đoạn khởi điểm nên nhiều người đổ vào đầu tư và trở thành nguyên nhân đẩy giá đất.

“Trong thời gian vừa qua, việc hoàn chỉnh đồ án quy hoạch mới được phê duyệt. Do vậy, giá đất được đẩy lên cao nhất trong thời gian qua là đất ở nông thôn, đất vườn- ao, đất lâm nghiệp… Có những nơi tăng lên 100%. Đột biến tăng 200% nhưng rất ít” – ông Minh nói.

Cũng theo ông Minh, nhiều thông tin chỉ ở mức độ rò rỉ thì ngay lập tức, giá đất đã được đẩy lên rất cao.

Nhìn nhận từ góc độ quy hoạch, KTS. Phạm Thanh Tùng – Chánh Văn phòng hội KTS Việt Nam đặt vấn đề vì người dân không hiểu quy hoạch là phải có từ quy hoạch chung đến quy hoạch phân khu, người dân không hiểu, lơ mơ về quy hoạch nên dẫn tới những vấn đề bất cập. Ông Tùng nêu ví dụ như việc quy hoạch sân bay thì nhiều cái chỉ là dự kiến hoặc mới nằm trên bàn thảo. Khi quy hoạch chưa công khai, mới chỉ rò rỉ thông tin thì đã bắt đầu có sự hỗn loạn. Nhiều nhà đầu tư, môi giới xuất hiện, căng biển, rao bán mảnh đất không phải của mình. Hay như việc chúng ta đang làm quy hoạch phân khu sông Hồng chưa có quy hoạch chi tiết nhưng nhiều người dân đã mua bán đất ở ven sông Hồng.

“Chúng ta chưa biết tận dụng quy hoạch. Hiện nay hỗn loạn như vậy là vì chúng ta thiếu hướng dẫn dư luận” – ông Tùng đánh giá.

Đề xuất hình sự hoá hành vi “thổi giá đất”

Nhìn từ góc độ cơ quan quản lý nhà nước về đất đai phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, ông Lê Văn Bình - Cục trưởng Cục Kinh tế và Phát triển quỹ đất, Tổng cục Quản lý đất đai cho biết, cứ qua mỗi lần sốt đất sẽ để lại những hệ lụy rất lớn cho việc điều hành kinh tế xã hội.

“Kể cả khi giá đất giảm thì cũng neo lại ở một mặt bằng giá mới. Do đó khi thu hồi mặt bằng quy hoạch để phát triển kinh tế xã hội, nhà nước phải bỏ ra lượng ngân sách lớn hơn vì người dân đòi hỏi phí bồi thường cao hơn, đồng thời các nhà đầu tư cũng phải bỏ ra lượng tiền lớn hơn để đầu tư vì giá cho thuê đất tăng. Những điều đó làm cản trở sự phát triển kinh tế xã hội. Tôi không phủ nhận việc giá đất không cần tăng, tuy nhiên việc tăng cần tăng trong khuôn khổ phù hợp với sự phát triển kinh tế xã hội” – ông Bình nhấn mạnh.

Theo luật sư, cần xem xét bổ sung vào Bộ luật hình sự hiện hành quy định về hình sự tội “thổi giá đất”

Trong khi đó, từ phía Sở Xây dựng Hà Nội, ông Minh thông tin hiện nay, Hà Nội ưu tiên phát triển dự án nhà ở xã hội. Để giải quyết tổng thể chúng ta cần minh bạch thông tin, có sự định hướng, chỉ đạo của chính quyền và định hướng dư luận từ báo chí.

Nêu ý kiến về biện pháp chặn cơn sốt đất đang diễn ra ở nhiều địa phương, KTS Phạm Thanh Tùng nhận định để ngăn chặn sốt đất trước hết cần công khai quy hoạch, phải họp báo nghiêm túc để công khai thông tin. Định hướng thông tin rất quan trọng.

Cũng theo ông Tùng, giá đất ảo nhưng tiền phải bỏ ra là thật. Lợi nhuận từ đất vô cùng lớn. Ông Tùng nhấn mạnh về trách nhiệm của chính quyền.

“Khi thấy sai cần chấn chỉnh, xử lý ngay chứ không để tình trạng xây dựng trái phép tràn lan để mua bán bất hợp pháp” – ông Tùng nói.

Luật sư Trần Thanh Quyết cho rằng cần xem xét bổ sung vào Bộ luật hình sự hiện hành quy định về hình sự tội “thổi giá đất”. Theo Luật sư Quyết, quy định về tội đầu cơ (Điều 196) hiện nay không còn phù hợp để điều chỉnh những phát vấn đề phát sinh trên thực tế như tình trạng sốt đất hiện nay. Đồng thời, theo luật sư cần bổ sung quy định chặt chẽ về điều kiện hành nghề môi giới bất động sản.

Thuận Phong

Nóng ruột lao vào cơn sốt đất, tiền tỷ chôn cứng đua nhau tháo chạy

Trong những năm qua, số lần sốt đất ảo diễn ra ngày càng nhiều. Việc chỉ tập trung vào hưởng lợi từ việc lên giá đất mà không chú trọng đến tăng giá trị thặng dư từ lao động sản xuất sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế.