Gìn giữ, phát huy tiếng Việt góp phần tạo "sức mạnh mềm" văn hóa Việt Nam

Đề án Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2023 - 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 03/8/2022 được coi là đột phá trong công tác duy trì, phát triển tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, tạo động lực quan trọng thúc đẩy các hoạt động giảng dạy, học tập và đáp ứng nguyện vọng và nhu cầu thiết thực của cộng đồng.

Qua 2 năm thực hiện, Đề án nhận được nhiều sự quan tâm của các cơ quan, đoàn thể, tổ chức xã hội, cộng đồng doanh nghiệp và đặc biệt là sự hưởng ứng của kiều bào ở nước ngoài. 

Bà Lê Thị Thu Hằng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài thông tin, thời gian qua, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài phối hợp với các ban, bộ, ngành và các cơ quan liên quan nỗ lực triển khai các hoạt động đồng bộ như: Tổ chức tập huấn nghiệp vụ giảng dạy tiếng Việt ở Việt Nam và sở tại cho giáo viên kiều bào; xây dựng Tủ sách tiếng Việt và cung cấp sách phục vụ cộng đồng tại một số địa bàn: Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Áo, Pháp, Séc, Hungary, Slovakia, Bỉ, Qatar.

Cộng đồng người Việt Nam ở nhiều nước đã phối hợp tích cực với cơ quan đại diện tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Tôn vinh tiếng Việt, thành lập các Ban tiếng Việt chuyên trách trong hội đoàn; mở mới hoặc mở rộng quy mô các trường, lớp dạy và học tiếng Việt; thành lập “Diễn đàn gìn giữ tiếng Việt ở nước ngoài”; tổ chức các hội thảo, tọa đàm chia sẻ kinh nghiệm về phương pháp dạy và học tiếng Việt. 

Đặc biệt là chuỗi hoạt động Ngày Tôn vinh tiếng Việt 8/9 và Cuộc thi Tìm kiếm sứ giả tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài sau 2 năm tổ chức đã lựa chọn và vinh danh 10 sứ giả tiếng Việt ở các địa bàn, độ tuổi khác nhau, trong đó sứ giả nhỏ tuổi nhất mới 8 tuổi từ Nhật Bản và có cả sứ giả là người Lào.

Với chủ trương đúng đắn của Nhà nước, sự đồng lòng, chung tay của xã hội và đặc biệt là cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, các hoạt động tôn vinh tiếng Việt không chỉ tạo sân chơi, môi trường giao lưu cho kiều bào; đồng thời tạo cơ hội nâng cao năng lực tiếng Việt, khích lệ lòng tự hào dân tộc, tình yêu quê hương, đất nước. Qua đó, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc thông qua việc kết nối mạng lưới hội đoàn kiều bào, tạo hiệu ứng lan tỏa các giá trị cao đẹp của ngôn ngữ và văn hóa dân tộc, góp phần tạo nên “sức mạnh mềm” của Việt Nam.

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc khuyến khích thế hệ trẻ người Việt sinh ra ở nước ngoài giữ gìn tiếng Việt. Vì thế, hệ trẻ chính là tương lai của cộng đồng và là nhân tố quan trọng để bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa và truyền thống. 

“Chúng tôi đã triển khai nhiều chương trình, hoạt động thúc đẩy việc học tiếng Việt cho thế hệ trẻ kiều bào. Nổi bật là chương trình “Trại hè Việt Nam” được tổ chức hàng năm và một trong các tiêu chí để chúng tôi lựa chọn đại biểu tham dự là các em phải nói được tiếng Việt.  Năm 2022, trong chương trình lần đầu tiên tổ chức cuộc thi kể chuyện bằng tiếng Việt nhằm giúp các em hiểu hơn về ý nghĩa, vẻ đẹp của tiếng Việt”, Thứ trưởng nói.

Trong công tác hỗ trợ dạy và học tiếng Việt cho cộng đồng, hơn 10 năm qua, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đã phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, các trường Đại học, Nhà xuất bản Giáo dục tổ chức thường niên khóa tập huấn phương pháp giảng dạy tiếng Việt cho giáo viên kiều bào, lúc đầu là tại Việt Nam và bây giờ là tổ chức ngay ở nước sở tại. 

Đánh giá về vai trò của đội ngũ sứ giả tiếng Việt, Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng cho biết, sứ giả tiếng Việt là một đội ngũ giáo viên rộng lớn, gồm cả người không chuyên, tình nguyện dạy tiếng Việt ở bất cứ nơi nào có người Việt Nam sinh sống. Đội ngũ sứ giả tiếng Việt đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì và phát huy tiếng Việt trong cộng đồng người Việt trên khắp thế giới.

Họ không chỉ là những người trực tiếp giảng dạy ngôn ngữ mà còn là những nhân tố then chốt trong việc giữ gìn và truyền tải bản sắc văn hóa Việt Nam đến thế hệ trẻ sinh ra, lớn lên ở nước ngoài và cả bạn bè quốc tế. Đội ngũ sứ giả tiếng Việt đã góp phần xây dựng nền tảng cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài thông qua việc giữ gìn và phát huy tiếng Việt. Điều này giúp thế hệ trẻ có thể giữ liên kết với cội nguồn, tạo điều kiện cho sự gắn kết mạnh mẽ hơn giữa các thành viên trong cộng đồng.