Ngay sau sự sụp đổ của thành phố Mosul (Iraq) vào tay IS năm 2014, một đoàn đại biểu cấp cao người Kurd Iraq đã tới Washington, mang theo một câu hỏi lớn.


Câu hỏi đó là lấy sức mạnh từ đâu để giành lại thành phố? Quân đội Iraq quá tàn tạ, còn lực lượng Kurd quá yếu, trong khi các cường quốc bên ngoài như Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ không muốn đưa quân đến thực địa?

{keywords}
IS sẽ là góc tối nhất trong di sản của Barack Obama? (Ảnh: The Nation)

Rất nhiều điều đã xảy ra trong 2 năm kể từ đó. Trong số này phải kể đến việc chính quyền Obama quyết định đào tạo lại cho gần 20.000 lính Iraq, cử khoảng 5.000 huấn luyện viên, lính thủy đánh bộ và các lực lượng chiến dịch đặc biệt Mỹ tới khu vực, đồng thời thực hiện hơn 11.000 chuyến bay xuất kích bắn phá các mục tiêu IS.

Tuy nhiên, khi một đoàn đại biểu cấp cao khác của người Kurd tới Washington tuần trước, câu hỏi của họ vẫn không đổi: Ai sẽ làm điều này?

"Chúng tôi biết một kế hoạch sắp được vạch ra để giành lại thành phố" - báo Washington Post dẫn lời Qubad Tallabani - Phó thủ tướng chính phủ khu vực người Kurd ở Iraq, người mới đây đã gặp Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi cùng tư lệnh Mỹ cấp cao, trung tướng Sean MacFarland.

"Nhưng chúng tôi có cảm giác có nhiều lỗ hổng lớn trong kế hoạch đó".

Mới đây, giới chức Mỹ bắt đầu nhắc đến những gì họ mô tả là đòn bẩy ngày càng lớn cho cuộc chiến chống IS. Họ nói rằng, Tổng thống Obama đã yêu cầu "tăng tốc" cho chiến dịch.

Tuy nhiên, theo Washington Post, họ cần phải lắng nghe người Kurd để đánh giá đúng về những chướng ngại vật lớn cần phải vượt qua, trước khi có thể giành lại được hai thành phố quan trọng trong tay IS. Mosul ở Iraq và Raqqa ở Syria.

Sự thiếu thốn không chỉ về quân số mà còn về tiền của, ban lãnh đạo chính trị và một điều khó nắm bắt nhất ở Trung Đông: Một tầm nhìn khả thi về những gì diễn ra sau khi IS bị đánh bại. Nhất là trong bối cảnh Iraq đang hứng chịu một cuộc khủng hoảng về kinh tế vì giá dầu giảm, và một tình trạng khẩn cấp về chính trị ở Baghdad, nơi Thủ tướng Abadi đang nỗ lực giới thiệu một nội các mới nhưng bất thành.

Những biến động đó đã khiến cho lực lượng người Kurd lao đao. Đã ba tháng các chiến binh Peshmerga không được nhận lương. Ông Talabani đang ở Washington, một phần là để thuyết phục Mỹ viện trợ tài chính (mà nếu không có nguồn tiền này thì khó có thể huy động được dân quân Kurd tham gia chiến dịch giành lại Mosul).

Người Kurd muốn 200 triệu USD/tháng, nhưng Lầu Năm Góc chỉ gợi ý con số 50 triệu USD. Đến nay chưa có quyết định nào về việc cấp tiền cho người Kurd được Nhà Trắng đưa ra, nhưng kể cả tiền sắp được chi ra thì câu hỏi vẫn còn đó: Ai sẽ tổ chức trận chiến giáp lá cà mà Mosul cần đến?

Quân khủng bố đã dựng thành đắp lũy phòng thủ khắp thành phố, cài đặt mìn và thuốc nổ, chưa kể thông tin rằng chúng đã bơm khí mustard vào các thùng đạn pháo. Một đội quân tấn công chắc chắn sẽ phải đương đầu với các cuộc tấn công bằng hóa học.

Hồi tháng 3, quân đội Iraq đã chóng nản lòng khi bắt đầu chiến dịch dọn dẹp gần thành phố Makhmour, cách Mosul 110km về phía nam. Đó là khi 200 lính thủy đánh bộ Mỹ được bí mật cử tới khu vực để thành lập "căn cứ hỏa lực".

Nhưng kể cả với sự yểm trợ này thì người Iraq vẫn chỉ chiếm được vài ngôi làng. "Chúng ta đều biết quân đội Iraq vẫn chưa sẵn sàng", Falah Bakir, một lãnh đạo người Kurd phụ trách quan hệ đối ngoại, nói với nhóm phóng viên của Washington Post.

Lầu Năm Góc giờ đây đang bàn tính chuyện thiết lập thêm nhiều căn cứ hỏa lực trên đường tới Mosul. Và theo một số nguồn tin, thêm hàng trăm binh sĩ thuộc chiến dịch đặc biệt nữa sẽ được triển khai khi thực hiện chương trình. Các tư lệnh hy vọng hàng nghìn người Sunni sẽ được đào tạo trong khi huy động lực lượng an ninh bảo toàn cho thành phố được giải phóng.

Tất cả những điều đó vẫn làm dấy lên câu hỏi: Liệu dân quân Shiite Iraq được Iran ủng hộ có được phép tham gia chiến dịch? Nếu có, liệu họ có sa vào một cuộc xung đột phe phái đổ máu với người Sunni.

Những rắc rối kể trên có thể giải thích tại sao Thủ tướng Iraq Abadi và Tướng Mỹ MacFarland vẫn chưa đưa ra một kế hoạch chiến dịch hoàn tất cho người Kurd. Xa hơn nữa là một chiến dịch về quản lý thời hậu chiến ở Mosul và các vùng đông người Sunni khác sau khi đánh đuổi được IS.

Ông Talabani cho rằng, một quyền thực thi pháp lý của người Sunni bên trong Iraq có thể là một câu trả lời, nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy chính phủ vốn do người Shiite chi phối ở Baghdad cùng các đồng minh ở Iran, hoặc thậm chí chính người Sunni sẽ đồng ý với giải pháp này.

Tất cả đều chỉ tới một vạch đáy vô cùng ảm đạm: Sẽ không có chuyện giải phóng Mosul trong năm 2016. Có nghĩa là IS sẽ vẫn "vượt mặt" chính quyền Mỹ. Đây sẽ là mảng tối tăm nhất trong di sản của Tổng thống Barack Obama.

Thanh Hảo

Thổ chấn động vụ giáo viên ấu dâm 10 đứa trẻ

Tại một sân chơi ở thị trấn yên bình Karaman thuộc nam trung Thổ Nhĩ Kỳ, trẻ em đang đùa nghịch. Xung quanh là những ông bố bà mẹ chăm chú quan sát và theo dõi con.

Lộ mặt quan tham tiến thân nhờ vợ đẹp khéo mồi

Năm 2001, khi đang là Phó giám đốc Công an Bắc Kinh, nhờ cô vợ hai xinh đẹp Mạnh Lợi, nên Trương Việt được Chu Vĩnh Khang biết đến.

Sự thật về 'ác quỷ' ấu dâm bị phạt tù 2 thế kỷ

Eric Devin Masters bị cáo buộc hồi năm 2012 đưa một bé gái 18 tháng tuổi tới một nhà trọ, sau đó giở trò đồi bại.