Đến thời điểm này, tỉnh Quảng Ngãi đã hoàn thành xóa 9.071 căn nhà tạm, nhà dột nát, vượt kế hoạch đề ra. Trong đó, sự chung tay của cộng đồng là yếu tố cốt lõi làm nên thành công này.
Trong Công điện số 102/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: V/v đẩy mạnh triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước, Bộ Xây dựng được giao chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan trình cấp có thẩm quyền sớm bố trí kinh phí, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra hỗ trợ xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở đối với người có công với cách mạng, thân nhân liệt sỹ; thường xuyên hướng dẫn các địa phương nghiên cứu, thiết kế một số mẫu nhà ở điển hình, nguyên vật liệu đảm bảo yêu cầu về kỹ thuật, chất lượng, hiệu quả, phù hợp với văn hóa, phong tục tập quán và đặc điểm của từng địa phương, vùng miền.
Ngày 24/10/2024, Bộ Xây dựng ban hành Công văn số 5999/BXD-QLN, yêu cầu các địa phương nghiên cứu, thiết kế tối thiểu 3 mẫu nhà ở điển hình, phù hợp với phong tục, tập quán, điều kiện sống của từng vùng. Các mẫu nhà phải đảm bảo tiêu chí về quy mô diện tích, yêu cầu kỹ thuật và chất lượng theo quy định. Cụ thể: Diện tích sử dụng tối thiểu 30m2 (đối với hộ độc thân, hộ người cao tuổi không nơi nương tựa thì không thấp hơn 18m2), bảo đảm “3 cứng” (nền - móng cứng, khung - tường cứng, mái cứng). Tuổi thọ căn nhà từ 20 năm trở lên. Các bộ phận nền - móng, khung - tường, mái phải được làm từ vật liệu có chất lượng tốt, bền vững, không sử dụng vật liệu tạm, dễ hỏng.
Vật liệu xây dựng được đề xuất làm nền - móng là sử dụng bê tông, gạch, đá, hoặc vật liệu có độ bền cao. Khung - tường sẽ làm bằng bê tông cốt thép, sắt, thép hoặc gỗ bền chắc; tường có thể xây bằng gạch hoặc đá. Ðối với mái nhà có thể là mái bê tông cốt thép, mái ngói hoặc mái tôn cách nhiệt có hệ thống đỡ chắc chắn.
Tùy vào điều kiện thực tế, có thể sử dụng các loại vật liệu có sẵn tại địa phương, đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật và bảo đảm chất lượng công trình. Bên cạnh yêu cầu kỹ thuật, kiến trúc của các mẫu nhà cũng cần phù hợp với đặc điểm văn hóa, phong tục của từng địa phương, góp phần tạo cảnh quan hài hòa với môi trường xung quanh.
Ngay sau công văn được ban hành, số mẫu nhà được nghiên cứu và công bố trên rất phong phú nhằm đa dạng hóa sự lựa chọn, đảm bảo tính phù hợp cao nhất với những đối tượng thụ hưởng chương trình hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát.
Quá trình đầy tâm huyết
Theo ghi nhận từ thực tiễn, quá trình nghiên cứu và thiết kế các mẫu nhà là một hành trình đầy tâm huyết.
Từ nhiều vùng miền trong cả nước, các nhóm nghiên cứu đã dày công khảo sát, đi thực tế để lắng nghe nhu cầu và tìm hiểu thói quen sinh hoạt của người dân, từ đó bắt tay thiết kế những mẫu nhà đảm bảo tiêu chí "3 chống" (chống lũ, chống bão, chống mối mọt), bổ sung các tiêu chí chống rét, chống ẩm tùy theo vùng miền.
Ví dụ, Điện Biên - tỉnh miền núi với khí hậu khắc nghiệt, các mẫu nhà ưu tiên khả năng giữ ấm và hòa hợp với văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số.
Nhà trình tường vốn là mô hình nhà truyền thống đã được cải tiến theo hướng làm những bức tường đất trình dày (40-50 cm) đóng vai trò như lớp cách nhiệt tự nhiên, giữ ấm tối đa vào mùa đông, đồng thời thiết kế ít cửa sổ giúp giảm thất thoát nhiệt, mang lại sự ấm cúng và bình yên cho bà con dân tộc Hà Nhì, Mông.
Đối với các dân tộc như Tày, dân tộc Thái, nhà sàn truyền thống được củng cố hệ khung cột bằng vật liệu bền vững. Khu vực bếp lửa truyền thống được giữ lại, tận dụng nhiệt để sưởi ấm toàn bộ không gian sống trong những ngày rét đậm lịch sử.
Tỉnh Điện Biên đặc biệt chú trọng sử dụng gạch đất không nung từ nguồn đất địa phương. Việc này không chỉ giảm chi phí mà còn nâng cao khả năng cách nhiệt của tường nhà, trực tiếp giải quyết vấn đề chống rét, đồng thời củng cố hệ thống móng và giằng tường để chống chịu với địa chất dốc.
Việc xây dựng theo mẫu không phải là bắt buộc, người dân có thể linh hoạt điều chỉnh theo điều kiện kinh tế và nhu cầu sinh hoạt, miễn là bảo đảm tiêu chí về diện tích, chất lượng theo quy định. Mỗi mẫu nhà được nghiên cứu và áp dụng đều là thành quả của tình yêu thương và trách nhiệm cộng đồng, được cụ thể hóa bằng những giải pháp kiến trúc đầy tâm huyết, giúp mỗi người dân, dù ở bất cứ đâu trên mảnh đất hình chữ S, đều xứng đáng có một mái nhà an toàn, kiên cố để viết tiếp giấc mơ về một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền, sự đồng hành của các cơ quan chuyên môn và sự chung tay của toàn xã hội, tin rằng mục tiêu hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát trước ngày 15/11/2025 sẽ đạt được, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
Xã biên giới Ia R'vê (Đắk Lắk) đang huy động nhân lực tăng tốc để xóa nhà tạm, nhà dột nát trước ngày 15/8 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Để gỡ “nút thắt” về nguồn gốc đất đai trong quá trình xóa nhà tạm, tỉnh Đắk Lắk đã có những cách làm linh hoạt để các hộ nghèo, hộ cận nghèo được thụ hưởng chính sách.
.svg){kind=icon}
