Những kết quả đáng khích lệ của tỉnh miền núi khó khăn 

Theo thông tin được UBND tỉnh Đắk Lắk công bố tại Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, hành trình xây dựng nông thôn mới của tỉnh miền núi này rất nhiều khó khăn, thách thức.

Khi bắt đầu triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, tỉnh Đắk Lắk chỉ có 3 xã đạt từ 10 - 12 tiêu chí nông thôn mới, nhiều xã ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, khu vực biên giới chỉ đạt 1 - 2 tiêu chí. 

Tỷ lệ xã chưa đạt chuẩn nông thôn mới còn cao 45,6% (68 xã), đều là những xã có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn, cần nguồn lực đầu tư rất lớn.

Với đặc thù một tỉnh miền núi, diện tích rộng, 54 xã thuộc khu vực III, rất khó để đạt tiêu chí về cơ sở hạ tầng nông thôn. Tỉnh còn hơn 50% đường giao thông nông thôn chưa được cứng hóa trong tổng số 16.000 km đường giao thông các loại. 

Trong khi đó, cán bộ làm nhiệm vụ triển khai chương trình nông thôn mới cấp xã chủ yếu kiêm nhiệm, còn hạn chế trong công tác tham mưu, quản lý, kiểm tra và tổng hợp báo cáo thực hiện Chương trình.

Cũng theo UBND tỉnh Đắk Lắk, Bộ tiêu chí xã nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 có nhiều chỉ tiêu mới, một số tiêu chí tăng cả về chất và lượng. Thế nhưng, nguồn vốn đầu tư phát triển từ ngân sách Trung ương phân bổ cho tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2021 - 2025 chỉ là 716,96 tỷ đồng (bằng 81,17% so với giai đoạn 2016 - 2020). 

Khó khăn bộn bề, nhưng với sự quyết tâm cao, sự chung sức đồng lòng của cả hệ thống chính trị, đến tháng 6/2025, Đắk Lắk đã có 81/149 xã đạt chuẩn nông thôn mới (đạt tỷ lệ 54,3%), 8 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 1 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, 1 đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (thành phố Buôn Ma Thuột); bình quân đạt 16,6 tiêu chí/xã.

Toàn tỉnh có 329 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên (2 sản phẩm 5 sao, 1 sản phẩm tiềm năng 5 sao, 39 sản phẩm 4 sao, 10 sản phẩm tiềm năng 4 sao...).

Đặc biệt, tỉnh không còn nợ đọng xây dựng cơ bản trong chương trình nông thôn mới.

W-Dak Lak 2.jpg
Vượt qua nhiều khó khăn thách thức, hành trình xây dựng nông thôn mới của tỉnh miền núi Đắk Lắk đã thu nhiều kết quả đáng khích lệ.

Một số đề xuất về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2026-2030

Để tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tại địa phương giai đoạn 2026 - 2035, UBND tỉnh Đắk Lắk đề nghị Trung ương khi xem xét các tiêu chí để phân bổ vốn cho các tỉnh, cần tính đến các yếu tố như: Diện tích tự nhiên khu vực nông thôn (bao gồm diện tích rừng), tổng số km đường giao thông nông thôn cần đầu tư, tỷ lệ hộ nghèo, tỷ lệ hộ đồng bào dân tộc thiểu số, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn… Điều này nhằm đảm bảo công bằng giữa các vùng, địa phương, nếu không khoảng cách chênh lệch về xã nông thôn mới giữa vùng miền núi và vùng đồng bằng sẽ ngày càng lớn.

Về tổ chức bộ máy, tỉnh Đắk Lắk đề nghị xem xét bổ sung nhiệm vụ về triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới cho Ban Phát triển cấp thôn để thuận lợi cho công tác theo dõi, thống kê, đánh giá và tổng hợp báo cáo sát với thực tế của địa phương.

Đối với các Bộ tiêu chí nông thôn mới giai đoạn 2026 - 2035, tỉnh đề nghị các bộ, ngành có quy định đạt chuẩn của từng chỉ tiêu, tiêu chí trước khi tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Bộ tiêu chí quốc gia, để các tỉnh, thành phố không phải mất thời gian chờ các bộ, ngành hướng dẫn mới ban hành Bộ tiêu chí của tỉnh.

Ngoài ra, tỉnh Đắk Lắk đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường nghiên cứu, xem xét bổ sung thêm mục tiêu trọng tâm của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2026 - 2035 là “Bảo vệ môi trường, xây dựng nông thôn mới sáng - xanh - sạch - đẹp”. 

Đồng thời, đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường thống nhất với Bộ Tài chính về 1 mẫu báo cáo chung kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; Nghiên cứu xây dựng phần mềm báo cáo kết quả thực hiện trực tuyến từ cấp xã đến tỉnh, Trung ương, để phù hợp với công tác chuyển đổi số hiện nay.