Biến đổi khí hậu được xem là thách thức nghiêm trọng đối với nhân loại trong thế kỷ XXI với những tác động tiêu cực, đe dọa đến các hoạt động phát triển bền vững. Nông nghiệp và an ninh lương thực, các hệ sinh thái tự nhiên, tài nguyên nước, sức khỏe cộng đồng... đang đối mặt trước những thách thức của thiên tai bất thường, thời tiết cực đoan và ngày càng khó dự đoán.
Việc ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang định hình lại hoạt động dự báo thời tiết, giúp giảm thiểu thiệt hại cũng như tăng cường khả năng sẵn sàng ứng phó với thiên tai và khí hậu cực đoan.
Đơn cử, thời gian qua, Ấn Độ đã đẩy mạnh hoạt động dự báo thời tiết bằng cách tích hợp AI nhằm nâng cao tính chính xác trong bối cảnh đất nước này phải đối mặt với sự gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan như lũ lụt và hạn hán.
Một quan chức hàng đầu của Cục Khí tượng Ấn Độ (IMD) nhấn mạnh rằng việc tích hợp AI trong dự báo thời tiết rất quan trọng đối với một quốc gia có dân số đông và ngành nông nghiệp quan trọng như Ấn Độ.
Dự báo thời tiết chính xác rất quan trọng đối với Ấn Độ, vì quốc gia này có hơn 1,4 tỷ người sinh sống và là quốc gia cung cấp sản lượng gạo, lúa mì và đường lớn thứ hai của thế giới
IMD hiện đang sử dụng các mô hình tính toán chạy trên siêu máy tính để đưa ra dự báo. Việc tích hợp AI với mạng quan sát mở rộng sẽ giúp tạo ra dữ liệu dự báo chất lượng cao với chi phí thấp hơn.
Trong những năm gần đây, hiện tượng nóng lên toàn cầu đã làm gia tăng các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt, Ấn Độ cũng chịu ảnh hưởng lớn. Theo Trung tâm Khoa học và Môi trường, ước tính gần 3.000 người ở Ấn Độ đã thiệt mạng vì thời tiết khắc nghiệt chỉ riêng trong năm 2023. Trước những thách thức này, nhu cầu dự báo thời tiết chính xác và kịp thời trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Ngoài Ấn Độ, Trung Quốc cũng đã tuyên bố sử dụng AI để nâng cao độ chính xác trong dự báo thời tiết, đặc biệt đối với các thảm họa thời tiết trầm trọng gây ra bởi sóng nhiệt, mưa lớn và bão.
Phòng thí nghiệm AI Thượng Hải, phối hợp với Trung tâm Khí tượng Quốc gia Trung Quốc và Cơ quan Khí tượng Thượng Hải, triển khai hệ thống dự báo thời tiết tiên tiến dựa trên AI có tên là Fengwu. Hệ thống này có khả năng đưa ra dự báo và cảnh báo khí tượng và thời tiết chính xác hơn đối với những cơn bão đang đến gần.
Trên toàn thế giới, các cơ quan thời tiết đang ngày càng đẩy mạnh ứng dụng AI vì tiềm năng cắt giảm chi phí và nâng cao hiệu quả dự báo. Văn phòng Met của Anh cho biết AI có thể “cách mạng hóa” việc dự báo thời tiết và một mô hình gần đây do Google tài trợ đã chứng minh hiệu suất vượt trội so với các phương pháp dự báo truyền thống.
Theo báo cáo “Biến đổi khí hậu 2022: Tác động, Thích ứng và Tình trạng dễ bị tổn thương” do Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu thực hiện, Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia dễ bị tổn thương nhất. Trong bối cảnh này, rất cần thúc đẩy các giải pháp thích ứng ngay từ bây giờ, trong đó có cả việc thúc đẩy ứng dụng AI vào công tác dự báo thời tiết từ sớm, từ xa.
.svg){kind=icon}
