Qua rà soát, toàn TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận hiện duy trì được 65/76 tiêu chí trong Chương trình xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, một số xã chưa giữ vững các tiêu chí đã đạt trước đó. Cụ thể, xã Thiện Nghiệp duy trì 17/19 tiêu chí, trong khi các xã Phong Nẫm, Tiến Lợi và Tiến Thành đều chỉ giữ được 16/19 tiêu chí.
Cả 4 xã này đều gặp khó khăn trong việc đảm bảo tiêu chí y tế, đặc biệt là tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế. Ngoài ra, các tiêu chí về hệ thống chính trị, tiếp cận pháp luật; tổ chức sản xuất; quốc phòng và an ninh cũng chưa được duy trì ổn định.
Theo UBND TP Phan Thiết, tính đến tháng 6/2024, việc triển khai nội dung thuộc thành phần số 5 về nâng cao chất lượng y tế và chăm sóc sức khỏe người dân nông thôn vẫn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là tiêu chí về tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế.
Hiện nay, cơ sở vật chất y tế tại các xã chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân khiến việc khuyến khích tham gia bảo hiểm y tế gặp nhiều trở ngại. Hiện tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế tại các xã chưa đạt mức tối thiểu là 90% đối với các xã nông thôn mới.
Cụ thể, xã Thiện Nghiệp đạt 84,72%, xã Phong Nẫm 80%, xã Tiến Lợi 88,89% và xã Tiến Thành 81,4%. Trong khi đó, 3 tiểu tiêu chí còn lại của tiêu chí y tế như quản lý sức khỏe, tỷ lệ dân số có sổ khám chữa bệnh điện tử và tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể thấp còi tại cả 4 xã đều đạt chuẩn theo quy định.
Khi thực hiện các tiểu tiêu chí của tiêu chí y tế trong xây dựng xã nông thôn mới nâng cao theo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 - 2025 lại có nhiều chỉ tiêu mới, cao hơn.
Đó là, phải đạt 4 chỉ tiêu gồm: tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt từ 95% trở lên; tỷ lệ dân số được quản lý sức khỏe đạt từ 90% trở lên; tỷ lệ người dân tham gia và sử dụng ứng dụng khám, chữa bệnh từ xa đạt từ 40% trở lên; tỷ lệ dân số có sổ khám, chữa bệnh điện tử đạt từ 70% trở lên.
Trong đó, tiểu tiêu chí tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt từ 95% trở lên là một trong những trở ngại cho các xã phấn đấu xây dựng nông thôn mới nâng cao của TP Phan Thiết. Theo các địa phương nhận định, để đạt được tiêu chí “động” này bền vững không phải là việc dễ dàng.
Xã Thiện Nghiệp được TP Phan Thiết tập trung đầu tư xây dựng đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2024 vẫn “loay hoay” chưa đạt tiểu tiêu chí tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế.
Ông Đỗ Ngọc Hòa, Chủ tịch UBND xã Thiện Nghiệp cho biết, để đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế phải đạt 95%. Tuy nhiên, dù đã triển khai nhiều giải pháp, đến cuối tháng 8/2024, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế mới chỉ đạt 80%, với 6.010/7.593 hộ tham gia.
Theo ông Hòa, hiện nguồn kinh phí vận động từ các hộ kinh doanh hỗ trợ bảo hiểm y tế cho người dân không có, địa phương không có chủ trương này nhằm tránh tư tưởng ỷ lại của người dân và tính bền vững của tiêu chí. Giải pháp ưu tiên là UBND xã chỉ đạo các thôn thành lập các tổ đến từng hộ gia đình tuyên truyền, vận động người dân tham gia, kết quả có tiến triển nhưng chưa đạt như kỳ vọng.
Nguyên nhân một số gia đình còn tư tưởng sử dụng dịch vụ khám chữa bệnh tư nhân, một số người dân còn xem nhẹ, nghĩ mình không có bệnh nên không cần thiết mua bảo hiểm y tế. Ngoài ra, nhiều người cũng phản ánh rằng quyền lợi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế chưa cao, cơ số thuốc chưa đủ đáp ứng, dẫn đến việc phải mua thêm thuốc ngoài.
Để nâng cao tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế, UBND xã cần chỉ đạo các thôn phối hợp với đại lý tiến hành rà soát, vận động từng hộ gia đình đến kỳ đáo hạn hoặc chưa tham gia bảo hiểm y tế. Đồng thời, Trạm y tế xã cũng chủ động phát hiện những trường hợp thẻ bảo hiểm y tế hết hạn hoặc chưa có thẻ, từ đó tiếp tục khuyến khích người dân tham gia.