Bộ NN-PTNT và Ngân hàng Thế giới (WB) - cơ quan nhận ủy thác của Quỹ Đối thoại Các-bon trong Lâm nghiệp (FCPF) chiều 22/10 vừa ký kết Thỏa thuận Chi trả giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ (ERPA).

Với thỏa thuận này, Việt Nam sẽ chuyển nhượng cho FCPF 10,3 triệu tấn CO2e giảm phát thải từ rừng tại 6 tỉnh vùng Bắc Trung Bộ gồm: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế giai đoạn 2018-2024. FCPF sẽ thanh toán cho dịch vụ này là 51,5 triệu USD.

Chia sẻ về vấn đề này, Bà Carolyn Turk - Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam - đánh giá, Việt Nam là quốc gia đi đầu trong việc thực hiện các chương trình giảm phát thải khí nhà kính từ rừng trên quy mô lớn. Thỏa thuận này đánh dấu sự khởi đầu của một chương trình đối với Việt Nam trong huy động nguồn lực mới cho bảo vệ rừng và nâng cao chất lượng rừng và quản lý rừng bền vững. Từ đó giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu giảm nhẹ biến đổi khí hậu với khát vọng lớn.

Theo bà Carolyn, việc ký kết Thỏa thuận Chi trả dịch vụ Giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộrất quan trọng vì nó mở cửa cho các hình thức tài chính các-bon khác trong tương lai, hướng tới mục tiêu chung là thúc đẩy quản lý rừng bền vững, giảm phát thải khí nhà kính bằng rừng, tạo thêm sinh kế cho người dân.

{keywords}
Thực hiện ERPA sẽ tạo ra nguồn tài chính bổ sung mới, góp phần đầu tư cho các hoạt động giảm mất rừng, suy thoái rừng và nâng cao thu nhập cho chủ rừng 6 tỉnh Bắc Trung Bộ.

"Lũ lụt đang xảy ra ở miền Trung là lời nhắc nhở cho tất cả chúng ta thấy biến đổi khí hậu không phải là vấn đề của tương lai mà nó đã tác động ngày một rõ rệt và nghiêm trọng đến cộng đồng. Từ thực tế này, việc bảo vệ rừng, ổn định sườn dốc đóng vai trò quan trọng để bảo vệ cộng đồng khỏi những tác động của thiên tai. Chúng tôi hy vọng, với thỏa thuận này, công tác phát triển rừng ở Việt Nam sẽ đạt được nhiều kết quả quan trọng hơn nữa" - bà Carolyn nhấn mạnh.

Trao đổi với PV.VietNamNet, GS Nguyễn Ngọc Lung - Viện trưởng Viện Quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng đã gắn bó gần 60 năm với rừng cho rằng, ký thoả thuận này Việt Nam được lợi kép. Quỹ Đối thoại Các-bon trong Lâm nghiệp là quỹ chung của Thế giới, bất kỳ nước nào làm giảm được phát thải ô nhiễm CO2 thì họ đều ký. Việt Nam là nước thứ 5 ký thoả thuận này.

Theo GS Lung, chức năng Co2 là có lợi. Tất cả các cơ thể thực vật cứ tưởng lấy từ dưới đất lên làm nhưng 95% lấy CO2 từ không khí để làm thành thể nó - đó là quá trình quang hợp. Còn với đất thì chỉ là giữ chỗ để không bị trôi, không bị hỏng, song nó cũng lấy những khoáng chất mà trong không khí không có. Thế nên rừng núi, cây cỏ khi mình làm nông nghiệp thì đều cần phải dùng đến CO2.

Thế nhưng, khi lượng CO2 trong không khí vượt quá tiêu chuẩn thì sẽ gây hại, khiến không khí nóng lên. Điểm đáng lo là ngành công nghiệp quá phát triển, các nhà máy, xe cộ chạy… đều thải ra lượng lớn CO2. Thực tế hiện nay không khí đã nóng lên thêm gần 1 độ C, nên nó làm ra biến đổi khí hậu.

“Việt Nam là 1 trong 6 nước chịu ảnh hưởng lớn nhất của biến đổi khí hậu. Nguyên nhận cũng do khí này. Thế nên, với CO2, nếu biết dùng thì có lợi, còn không hạn chế được nó thì sẽ có hại”, GS Lung khẳng định.

Khoảng gần 10 năm nay, FCPF đã viện trợ cho chúng ta làm thử, lấy rừng hấp thụ CO2 nhằm giảm lượng khí này trong không khí, để lúc nào cũng ổn định ở con số khoảng 0,03%. Chương trình này gọi là chương trình REDD++.

Hiện chương trình này qua giai đoạn thứ nhất, chuyển sang giai đoạn thứ 2. Ở giai đoạn 2 này ký thoả thuận, Việt Nam làm được thì FCPF trả tiền cho chúng ta. Theo đó, để hoàn thành được thoả thuận, chúng ta phải phát triển rừng, phải giữ rừng.

Trước khi chúng ta có chương trình trồng 5 triệu ha rừng. Chúng ta phải chi ngân sách, phải vay vốn quốc tế để trồng. Giờ có thoả thuận này, làm tốt chúng ta được trả tiền, nguồn tiền chính phủ sẽ được nhận, nông dân được nhận vì họ tham gia vào quá trình bảo vệ rừng, trồng rừng và phát triển rừng.

Khi phát triển rừng, giữ được rừng, chúng ta không chỉ có gỗ, có rừng hạn chế được lũ lụt mà còn góp phần vào chống biến đổi khí hậu.

“Không có thoả thuận này chúng ta vẫn phải trồng rừng, giữ rừng. Nhưng kí thêm thoả thuận này họ tính rừng của mình hấp thụ được bao nhiêu khí CO2 rồi trả tiền cho mình. Đây chúng ta được lợi kép”. GS Lung nói. 

Trước đó, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Hà Công Tuấn cũng khẳng định, Chi trả giảm phát thải dựa vào kết quả là tiếp nối quá trình chuẩn bị, sẵn sàng REDD++ tiến tới triển khai toàn diện về dịch vụ môi trường rừng theo quy định của pháp luật Việt Nam, là thành quả của sự hợp tác giữa Việt nam với FCPF và WB trong việc cùng nỗ lực thực thi Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu.

Thứ trưởng Hà Công Tuấn cũng cho biết, thực hiện ERPA sẽ tạo ra nguồn tài chính bổ sung mới, góp phần đầu tư cho các hoạt động giảm mất rừng, suy thoái rừng và nâng cao thu nhập cho chủ rừng; đồng thời hướng tới hình thành thị trường tín chỉ giảm phát thải trong nước và quốc tế; góp phần bảo vệ, phát triển rừng bền vững khu vực 6 tỉnh Bắc Trung Bộ.

Hải Băng