Lạng Sơn có đặc thù là tỉnh miền núi với đường biên giới dài 231,74 km, nhiều đường mòn, lối mở, Lạng Sơn trở thành địa điểm phức tạp của tình trạng buôn bán người.

Theo báo cáo của cơ quan chuyên môn, 10 tháng đầu năm 2021, nhiều nạn nhân trong các vụ mua bán người đã được cơ quan chức năng Lạng Sơn giải cứu; trong đó chủ yếu là phụ nữ và trẻ em gái người dân tộc thiểu số.

Đa số các nạn nhân trước khi bị lừa bán ra nước ngoài, chủ yếu là làm nông hoặc không có nghề nghiệp ổn định, gia cảnh nghèo. Việc tái hòa nhập cộng đồng của họ gặp rất nhiều khó khăn.

{keywords}
Hỗ trợ nạn nhân bị mua bán hòa nhập cộng đồng là nhiệm vụ quan trọng. 

Thời gian qua, Sở LĐTB&XH tỉnh Lạng Sơn đã phối hợp với các ban ngành đoàn thể trên địa bàn tỉnh quan tâm, hỗ trợ cho các nạn nhân cả về vật chất lẫn tinh thần.

Năm 2012, chị V.T.Y, dân tộc Nùng (huyện Hữu Lũng) nghe theo lời rủ rê của đám người xấu nên bị lừa bán sang bên kia biên giới.

Sau hơn 1 năm bị ép tiếp khách trong động mai dâm, chị được lực lượng chức năng giải cứu, đưa trả về Việt Nam. Khi về tới Việt Nam chị gần như bị trầm cảm.

Thời điểm này, Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh Lạng Sơn đã hỗ trợ chị chỗ ăn, ở, sinh hoạt trong hơn 1 tháng. Đồng thời cán bộ trung tâm quan tâm thăm hỏi động viên, cung cấp quần áo, đồ dùng cá nhân.

Khi tinh thần dần ổn định, chị được hỗ trợ tiền xe trở về địa phương. Tại đây, Hội phụ nữ các cấp thường xuyên đến trò chuyện, khuyên bảo giúp đỡ, từng bước giúp chị trở lại cuộc sống bình thường.

Bên cạnh hỗ trợ về nơi ăn, trốn ở, đi lại, nhiều nạn nhân còn được hỗ trợ học nghề để sớm ổn định cuộc sống. Chị T.T.O, dân tộc Dao ở huyện Đình Lập là trường hợp điển hình.

Chị cho biết, mình sống ở vùng biên nên có nhiều bạn bè làm ăn bên kia biên giới. Thỉnh thoảng họ lại rủ chị qua Trung Quốc làm ăn, với mức lương rất hấp dẫn. Chị mất cảnh giác trước các mối quan hệ này nên năm 2010 chị bị người ta lừa bán sang Trung Quốc.

Ba tháng sau, chị  được giải cứu trở về địa phương với sự mặc cảm, tâm lý nảy sinh nhiều suy nghĩ tiêu cực. Bản thân không có việc làm, nghề nghiệp…

Sở LĐTB&XH tỉnh hỗ trợ chị 1 triệu đồng/tháng để học nghề may. Sau khi ra nghề, chị nhận quần áo, găng tay về may thủ công; thu nhập của chị mỗi tháng đạt từ 4 – 6 triệu đồng.

Cú sốc và sang chấn tâm lý khi bị bán sang Trung Quốc trước đây nhờ đó cũng nguôi ngoai, cuộc sống củ chị dần ổn đinh hơn.

Chị H.T.M cũng ở Hữu Lũng bị lừa bán sang Trung Quốc năm 2018. Đối tượng lừa bán tiếp cận chị thông qua mạng xã hội, sau đó đánh vào tình cảm, tặng chị nhiều món quà. Khi chiếm được lòng tin, đối tượng ngỏ lời muốn kết hôn và rủ chị đi sang Trung Quốc thăm bà con.

Chị M cả tin trước lời đường mật của người yêu nên đồng ý. Không ngờ, sau khi qua biên giới, chị bị hắn lừa bán vào một nhà chứa. Khi lực lượng chức năng sở tại thực hiện truy quét, chị được giải cứu, đưa về Việt Nam.

Quãng thời gian ở bên đó chị bị ngược đãi, đánh đập một cách man rợ và bị ép tiếp khách. Khi trở về nước, có thời gian dài chị bị trầm cảm, định tự tử nhưng gia đình phát hiện kịp.

Để giúp đỡ chị ổn định tâm lý, xóa bỏ mặc cảm địa phương và Hội LHPN huyện thường xuyên thăm hỏi, giúp đỡ chị học nghề, công tác tư tưởng. Đến nay, chị đã chịu giao tiếp, chăm chỉ làm việc, kiếm tiền và tham gia tích cực vào các hoạt động phụ nữ địa phương.  

Bà Hà Thị Hải Yến, Phó Giám đốc Sở LĐTB&XH tỉnh Lạng Sơn thông tin, rừ năm 2016 đến nay, lực lượng chức năng tỉnh Lạng Sơn đã tiếp nhận, xác minh 117 người là nạn nhân bị mua bán.

Riêng ngành LĐTB&XH tiếp nhận và hỗ trợ 65 nạn nhân bị mua bán. Ngoài ra, Trung tâm Bảo trợ xã hội còn tiếp nhận và hỗ trợ cho gần 1.000 trường hợp là công dân Việt Nam xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc bị trao trả.

Ngoài hỗ trợ việc lưu trú, sinh hoạt ban đầu, ngành LĐTB&XH tỉnh Lạng Sơn còn phối hợp với các địa phương, ban ngành tạo điều kiện tiếp nhận, hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về ổn định cuộc sống.

Tạo điều kiện cho các nạn nhân bị mua bán trở về được tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ pháp lý, y tế, hỗ trợ về sinh kế… giúp họ phần nào bớt đi mặc cảm hòa nhập cộng đồng.

Để ngăn chặn, đẩy lùi loại tội phạm này, song song với công tác đấu tranh xử lý nghiêm các đối tượng phạm tội, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho quần chúng nhân dân, nhất là ở những địa bàn nông thôn, miền núi... qua đó  mỗi người phải tự nâng cao tinh thần cảnh giác, không nghe, không tin vào những lời dụ dỗ, lôi kéo của các đối tượng xấu và mắc vào "bẫy" mua bán người.

Đặc biệt, công tác hỗ trợ nạn nhân đóng vai trò vô cùng quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội, giảm thiểu việc gia tăng tội phạm mua bán người. Bởi nhiều tội phạm từng là nạn nhân, sau đó quay trở lại Việt Nam, tiếp tục lừa bán người khác.

Đức Yên