Trong một bài viết độc quyền cho hãng thông tấn CNN giữa rất nhiều tin đồn về tương lai của mình, Tướng Valerii Zaluzhnyi, Tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine cũng đề cập đến thách thức của việc huy động quân, điều được cho là nguyên nhân gây căng thẳng giữa ông và Tổng thống Volodymyr Zelensky.

valerii zaluzhnyi.jpg
Tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine Valerii Zaluzhnyi. Ảnh: Reuters

Bài báo của ông Zaluzhnyi không đề cập đến mối quan hệ của bản thân với tổng thống hay các thông tin cho rằng ông Zelensky chuẩn bị tuyên bố sa thải vị tướng hàng đầu này sau 4 năm đảm nhiệm chức vụ. Thay vào đó, ông Zaluzhnyi làm rõ những quan điểm trong một bài xã luận xuất bản cách đây 3 tháng, đồng thời lần đầu tiên bình luận về một loạt thất bại chính trị trong và ngoài nước.

Trong bài xã luận đầu tiên đăng trên tạp chí The Economist tháng 11/2023, ông Zaluzhnyi nhấn mạnh tầm quan trọng của máy bay không người lái (UAV) và khả năng tác chiến điện tử như ưu tiên hàng đầu của Kiev. Tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine kết luận: “Các phương pháp tiếp cận sáng tạo mới có thể biến cuộc xung đột về vị thế này trở thành một cuộc xung đột về điều động”.

Theo CNN, việc ông Zaluzhnyi mô tả tình hình như một cuộc xung đột tranh giành vị thế, đặc trưng bằng sự tiêu hao và thiếu dịch chuyển trên chiến trường, dường như là sự thừa nhận rằng chiến dịch phản công của Ukraine, được phát động rầm rộ vào đầu năm 2023, trên thực tế đã kết thúc.

Hồi đầu năm ngoái, các lực lượng Kiev từng được kỳ vọng có thể tiếp tục tấn công và tiến về phía trước nhằm giành lại kiểm soát một lượng lớn lãnh thổ đã rơi vào tay Nga vào năm 2022. Tuy nhiên, các bãi mìn và hỏa lực pháo binh dày đặc của Nga, cùng với sự gia tăng nhanh chóng của UAV góc nhìn thứ nhất (FPV) trên khắp tiền tuyến, khiến các vụ tập kích trở nên khó khăn hơn nhiều.

Ở phía nam, trọng tâm của chiến dịch, quân Kiev đã tiến được khoảng 20km, thấp hơn kỳ vọng là có thể đi đến tận vùng ven biển cách đó khoảng 70km.

Khi ông Zaluzhnyi, trong một cuộc phỏng vấn riêng rẽ, nhận xét tình hình là “bế tắc”, Văn phòng của Tổng thống Zelensky đã tức giận và cáo buộc các phát biểu như vậy chỉ có lợi cho Moscow.

Trong bài viết mới cho CNN, quan điểm của Zaluzhnyi về tình hình xung đột có vẻ không thay đổi. Dẫu vậy, ông tin rằng, các lãnh đạo quân đội của Ukraine cần phải tính đến hàng loạt nỗi thất vọng và phiền nhiễu cách xa tiền tuyến. 

Ông Zaluzhnyi cũng đề cập gián tiếp đến việc Mỹ không đồng ý gói viện trợ quân sự mới cho Kiev cũng như thực tế rằng các diễn biến xung đột ở Trung Đông kể từ tháng 10/2023 đã thu hút sự chú ý của quốc tế hơn. Ngoài ra, vị tướng này tin, “sự yếu kém của cơ chế trừng phạt quốc tế có nghĩa là Nga vẫn có thể triển khai tổ hợp công nghiệp - quân sự của họ để theo đuổi một cuộc xung đột tiêu hao sinh lực chống lại Ukraine”.

Ông Zaluzhnyi không nói nhiều về điều đó, nhưng bài báo dường như ám chỉ quan điểm rằng số phận của Ukraine nằm trong tay chính họ. Tất nhiên, quan điểm tự lực này không phải là mới ở Ukraine, khi Kiev đã ưu tiên ngành công nghiệp UAV nội địa và đạt được thành công cả trong chương trình phát triển xuồng không người lái trên biển, phục vụ tấn công các mục tiêu hải quân Nga ở Biển Đen.

Tuy nhiên, các vấn đề trong nước là mối lo ngại. Ông Zaluzhnyi đề cập đến sự miễn cưỡng rõ ràng của các lãnh đạo chính trị ở Kiev trong việc hoàn toàn ủng hộ lời kêu gọi huy động quân nhiều hơn, tới nửa triệu người nhập ngũ. Đây cũng có thể là sự thừa nhận về số lượng binh sĩ vượt trội của quân đội Nga.

Ông Zaluzhnyi nhấn mạnh, công nghệ  “chắc chắn có ưu thế vượt trội so với truyền thống” và chỉ có việc chấm dứt “tư duy lỗi thời, rập khuôn” mới có thể giúp quân đội hiện đại giành được chiến thắng trong xung đột.