Xây dựng nông thôn mới ở xã Mường Xén, tỉnh Nghệ An từ lâu đã trở thành chương trình phát triển toàn diện, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân.
Với diện tích tự nhiên hơn 182 km², dân số trên 10.400 người và gần 7 km đường biên giới giáp Lào, xã Mường Xén giữ vai trò trung tâm của miền Tây Nghệ An. Vùng đất này là nơi quần cư của 7 dân tộc anh em, mỗi cộng đồng mang bản sắc văn hóa riêng, tạo nền tảng đa dạng để phát triển dịch vụ, du lịch và kinh tế.
Nhận thức rõ vai trò then chốt của truyền thông và chuyển đổi số, ngay từ đầu năm 2025, xã Mường Xén đã thành lập Ban Chỉ đạo chuyển đổi số, phân công trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên để bám sát cơ sở và triển khai tuyên truyền đến từng bản, từng hộ dân. Mục tiêu đặt ra là giúp bà con hiểu được lợi ích thiết thực của công nghệ trong sản xuất, quản lý, học tập và đời sống hàng ngày.
Điểm nổi bật trong cách làm của Mường Xén là coi thực hành trực tiếp là phương pháp truyền thông hiệu quả nhất. Thay cho các buổi phổ biến mang tính lý thuyết, địa phương chủ động tổ chức nhiều hoạt động sáng tạo như “Ngày công nghệ cộng đồng”, “Cán bộ trẻ hướng dẫn dân bản thao tác số”.
Người dân được trực tiếp trải nghiệm quy trình đăng ký dịch vụ công trực tuyến, nộp hồ sơ online, sử dụng thanh toán điện tử, mở email và cài đặt các ứng dụng phục vụ đời sống. Hình thức “cầm tay chỉ việc” giúp bà con, nhất là đồng bào Thái, Mông, Khơ Mú, tự tin hơn trong việc làm chủ điện thoại thông minh và các nền tảng số.

Cùng với đó, người dân được tập huấn cách bán nông sản qua mạng xã hội, quảng bá mật ong rừng, thổ cẩm, gạo nếp… đến những thị trường rộng lớn hơn. Nhờ công nghệ, các sản phẩm địa phương được tiêu thụ nhanh hơn, giá trị tăng lên, tạo thêm thu nhập cho gia đình. Điều này góp phần từng bước hình thành hệ sinh thái kinh tế số nông thôn, giúp Mường Xén phát triển bền vững hơn.
Ở cấp chính quyền, toàn bộ cán bộ công chức xã đã được đào tạo sử dụng phần mềm quản lý văn bản, hệ thống một cửa điện tử. Các thủ tục như chứng thực, đăng ký hộ tịch, xác nhận đơn thư được xử lý qua môi trường mạng, giúp giảm thời gian chờ đợi và chi phí cho người dân. Việc ứng dụng công nghệ tạo sự minh bạch, nâng cao hiệu quả làm việc và tăng mức độ hài lòng của cộng đồng.
Trong tầm nhìn dài hạn, xã Mường Xén đặt mục tiêu trở thành trung tâm phát triển bền vững của miền Tây Nghệ An, với định hướng phát triển kinh tế tư nhân gắn với du lịch sinh thái, xây dựng trung tâm xã văn minh – xanh – sạch – đẹp, đồng thời hình thành đội ngũ cán bộ có năng lực và tinh thần cống hiến. Địa phương thúc đẩy liên kết giữa các bản, các xã trong khu vực để khai thác tiềm năng văn hóa, du lịch, kinh tế và bảo đảm vững chắc an ninh biên giới.
Những bước đi mạnh mẽ trong truyền thông và chuyển đổi số cho thấy Mường Xén đang tạo dựng mô hình nông thôn mới hiện đại, bền vững và giàu bản sắc. Khi người dân làm chủ công nghệ và chính quyền vận hành hiệu quả các nền tảng số, hành trình xây dựng nông thôn mới ở vùng biên viễn sẽ có thêm động lực để bứt phá mạnh mẽ trong thời gian tới.