Trong tiến trình xây dựng nông thôn mới, nâng cao năng lực của người nông dân được xem là nhân tố quyết định. Bởi khi tư duy sản xuất thay đổi, cách làm mới được áp dụng, giá trị kinh tế trên đồng đất sẽ tăng lên, tạo nền tảng cho một nền nông nghiệp hiện đại, xanh và bền vững.
Điện Biên là một trong những địa phương ghi dấu rõ nét cho sự chuyển dịch này, với nhiều nông dân mạnh dạn thử nghiệm mô hình mới, khắc phục khó khăn và tạo đột phá ngay trên mảnh đất quê hương.
Tiêu biểu là ông Nguyễn Phú Đỏ, phường Điện Biên Phủ, người đã dành nhiều năm gây dựng mô hình sản xuất tổng hợp quy mô lớn, gắn trồng trọt với chăn nuôi và liên kết tiêu thụ. Con đường đến với nông nghiệp sạch của ông trải qua nhiều lần thử nghiệm thất bại. Thiếu kinh nghiệm, thiếu kỹ thuật, ông từng phải bỏ vụ và tái canh nhiều lần. Tuy vậy, thay vì bỏ cuộc, ông chọn cách đi học từ thực tế: xuống các vùng nông thôn Điện Biên tìm hiểu mô hình, tiếp xúc chuyên gia, nhờ hỗ trợ kỹ thuật từ Trung tâm Khuyến nông.
Những kiến thức tích lũy giúp ông quy hoạch thành công trang trại rộng 3,7ha, chuyển đổi sang trồng cây ăn quả, rau xanh theo hướng thuận tự nhiên. Quy trình kỹ thuật được kiểm soát chặt chẽ, từng luống rau được ghi nhật ký canh tác chi tiết để bảo đảm an toàn. Bên cạnh đó, việc áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt và nhà màng tạo điều kiện để cây trồng phát triển ổn định, tiết kiệm nước và giảm nhân công. Mô hình của ông Đỏ không chỉ nâng thu nhập mà còn tạo vòng tuần hoàn sinh học, giảm ô nhiễm môi trường, mang lại lợi ích kép cho sản xuất và môi trường sống.
Tại xã Thanh Yên, anh Hoàng Văn Thương cũng là gương mặt tiêu biểu của thế hệ nông dân mới. Anh chủ động cơ giới hóa toàn bộ các khâu chăm sóc 2ha cây ăn quả của gia đình, từ làm đất, làm cỏ đến tưới tiêu. Nhờ đó, chi phí giảm đáng kể, năng suất lao động tăng lên. Tư duy sản xuất của anh tiếp tục được mở rộng khi quyết định canh tác theo hướng hữu cơ, chú trọng an toàn thực phẩm và sức khỏe đất.
Điểm nổi bật trong mô hình của anh Thương là cách tận dụng không gian sản xuất: trồng xen táo lai lê với dâu tây để đa dạng nguồn thu, giảm rủi ro. Những trái cây chuẩn bị thu hoạch được bao bọc cẩn thận; cỏ được cắt bằng máy; hệ thống tưới tự động hoạt động liên tục. Vườn cây thường xuyên được ghép cải tạo để đảm bảo chất lượng giống. Cách làm khoa học giúp vườn cây phát triển ổn định và mang lại nguồn thu cao hơn hẳn so với trước.
Những câu chuyện chuyển đổi tư duy như vậy đang xuất hiện ngày càng nhiều tại Điện Biên. Đây chính là nền tảng để các cấp Hội Nông dân thúc đẩy nhiều giải pháp hỗ trợ nông dân tiếp cận mô hình mới. Trọng tâm là nâng cao năng lực sản xuất, khuyến khích ứng dụng khoa học kỹ thuật, đẩy mạnh cơ giới hóa và từng bước hình thành nền sản xuất hàng hóa.
Hội Nông dân tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều chương trình như: tập huấn kỹ thuật, tổ chức tham quan học tập mô hình trong và ngoài tỉnh, tư vấn chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, hỗ trợ tiếp cận vốn, hướng dẫn xây dựng mô hình kinh tế vận hành hiệu quả.
Song song, Hội vận động nông dân phát huy lợi thế tự nhiên từng vùng, lựa chọn giống cây trồng và phương thức canh tác phù hợp với nhu cầu thị trường.
Nhờ định hướng đúng và sự thay đổi trong cách nghĩ, cách làm, toàn tỉnh đã hình thành hơn 500 mô hình sản xuất – kinh doanh giỏi trên các lĩnh vực nông nghiệp và nông – lâm nghiệp kết hợp. Các mô hình này giúp nhiều hộ vươn lên thoát nghèo, nâng cao cuộc sống và góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh xuống còn hơn 21%.
Sự thay đổi tư duy sản xuất của nông dân không chỉ tạo ra giá trị kinh tế mà còn ảnh hưởng mạnh mẽ đến tiến trình xây dựng nông thôn mới. Khi thu nhập tăng, môi trường sản xuất an toàn hơn, phương thức canh tác bền vững hơn, các tiêu chí quan trọng như thu nhập, tổ chức sản xuất, môi trường hay chuyển đổi số trong nông nghiệp đều được nâng chất.
Điều đáng ghi nhận là nhiều nông dân đã linh hoạt hơn trong tiếp cận thị trường. Họ chủ động liên kết với doanh nghiệp để tiêu thụ nông sản, xây dựng chuỗi giá trị, giảm phụ thuộc thương lái và ổn định đầu ra. Một số hộ mạnh dạn đưa sản phẩm vào chương trình OCOP, nâng cấp bao bì, nhãn mác, chuẩn hóa quy trình để tăng khả năng cạnh tranh.
Các cấp Hội và ngành nông nghiệp tiếp tục thúc đẩy việc áp dụng mô hình sản xuất hữu cơ, sinh thái, nông nghiệp tuần hoàn; khuyến khích sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Những bước đi này nhằm hướng đến một nền nông nghiệp giá trị cao, gắn phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường, phù hợp định hướng của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn mới.
.svg){kind=icon}
