Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu ngành dệt may ước đạt 44 tỷ USD, tăng trưởng ổn định so với 2023. Việt Nam là nhà xuất khẩu lớn, chủ yếu sang Mỹ, EU, Nhật Bản và Hàn Quốc. Dệt may đóng góp quan trọng cho kinh tế, tạo việc làm, và phát triển chuỗi giá trị toàn cầu. Ngành đang đối mặt cạnh tranh, thách thức tài nguyên và môi trường, nhưng tập trung phát triển công nghiệp xanh hướng đến bền vững. Nghiên cứu của McKinsey cho thấy 65% người tiêu dùng chuyển sang thời trang lâu bền; 67% quan tâm bền vững, tạo áp lực cải thiện chuỗi cung ứng.
Chia sẻ tại Hội nghị tổng kết năm 2024 của Vista, ông Vũ Đức Giang - Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam, cho biết mặc dù ngành dệt may hiện tại chưa bị bắt buộc phải tuân thủ các quy định về giảm phát thải khí nhà kính, nhưng trong xu thế "xanh hóa" toàn cầu và hướng tới mục tiêu Netzero, các doanh nghiệp cần nhận thức rõ ràng rằng việc chủ động xanh hóa là điều cần thiết. Ông nhấn mạnh rằng việc chủ động xanh hóa không chỉ giúp các doanh nghiệp thích ứng với các chính sách mua hàng từ các nhà nhập khẩu, mà còn giúp nâng cao khả năng cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
Năm 2025, Việt Nam đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu ngành dệt may đạt 47- 48 tỷ USD. Đây là một mục tiêu đầy tham vọng, đặc biệt trong bối cảnh các yêu cầu về tính bền vững và trách nhiệm xã hội ngày càng trở nên quan trọng đối với các thị trường quốc tế. Để hiện thực hóa mục tiêu này, cũng như mục tiêu chuyển đổi xanh ngành Dệt may Việt Nam. Song ngành dệt may đang vướng phải một số rào cản cần tháo gỡ.
Ngành Dệt may Việt Nam đang đối diện với một số thách thức chính. Thứ nhất, rào cản từ chính sách thương mại của một số quốc gia và thị trường nhập khẩu lớn có thể tạo ra những biến động ảnh hưởng đến ngành. Thứ hai, thiếu hụt nguồn cung cho sản xuất đòi hỏi đầu tư vào sản phẩm xanh như sợi tái chế và sản phẩm thân thiện với môi trường để đáp ứng xu hướng toàn cầu và yêu cầu của các nhãn hàng quốc tế. Thứ ba, cần tài chính và chính sách hỗ trợ để thúc đẩy quá trình xanh hóa các doanh nghiệp dệt may. Thứ tư, doanh nghiệp cần nâng cao nhận thức về đầu tư vào giải pháp xanh và đạt chứng chỉ xanh, nhằm nâng cao uy tín và vị thế trong phát triển bền vững. Cuối cùng, việc nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, cơ quan, bộ ngành và cộng đồng về phát triển xanh qua truyền thông và giáo dục là rất quan trọng.
Sự dịch chuyển của nhiều doanh nghiệp từ Trung Quốc, Đài Loan, Hong Kong sang Việt Nam mang đến cơ hội cho ngành dệt may thay đổi theo hướng xanh, sạch. Việt Nam cam kết thực hiện đầy đủ 17 mục tiêu phát triển bền vững trong Chương trình nghị sự 2030 và các cam kết tại COP26, trong đó chất lượng và yếu tố môi trường của sản phẩm ngày càng trở thành tiêu chuẩn để lựa chọn nhà cung cấp.
Trong bối cảnh thế giới đang dần hướng đến những sản phẩm thân thiện với môi trường, các nhà sản xuất Dệt may Việt Nam cũng không ngừng cải tiến quy trình sản xuất, tích hợp các công nghệ xanh để nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Các sản phẩm vải organic, vải tái chế và các quy trình nhuộm không sử dụng hóa chất độc hại đang được nhiều doanh nghiệp trong ngành áp dụng, nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường quốc tế về sản phẩm xanh.
Theo đại diện Hiệp hội Dệt May Việt Nam (Vitas), chuyển đổi xanh là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển của ngành Dệt may trong giai đoạn tới. Hiệp hội cho rằng, trong bối cảnh toàn cầu đang ngày càng chú trọng đến bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu, ngành Dệt may Việt Nam cần đẩy mạnh áp dụng các tiêu chuẩn về sản xuất xanh, từ việc sử dụng nguyên liệu bền vững cho đến cải thiện quy trình sản xuất.
Các chuyên gia nhận định rằng, đối với hầu hết doanh nghiệp dệt may tham gia gia công xuất khẩu, chuyển đổi quy trình sản xuất để giảm phát thải và ô nhiễm, cùng với việc sản xuất sản phẩm xanh, là yếu tố then chốt trong cạnh tranh và thu hút đơn hàng. Sự gia tăng nhận thức về bền vững trong thị trường khiến khách hàng ưu tiên các nhà cung cấp cam kết bảo vệ môi trường.
Đối với doanh nghiệp có kế hoạch tham gia sâu vào chuỗi cung ứng, như thiết kế mẫu mã hoặc tự cung ứng nguyên liệu, việc chuyển đổi xanh trở nên cấp thiết hơn. Ngoài việc gia tăng giá trị sản phẩm, việc phát triển thương hiệu riêng là chiến lược chủ chốt để xuất khẩu vào thị trường khó tính.
Chuyển đổi xanh không chỉ là bắt buộc mà còn là điều kiện tiên quyết để duy trì và mở rộng thị trường tương lai. Bằng cách áp dụng công nghệ sản xuất tiên tiến và quản lý hiệu quả, doanh nghiệp không chỉ đáp ứng yêu cầu thị trường mà còn đóng góp vào bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.