Những năm gần đây, tỉnh Nghệ An xác lập vị thế là một trong những địa phương triển khai Chương trình xây dựng nông thôn mới theo hướng bài bản, đồng bộ và quyết liệt. Báo cáo giai đoạn 2021 – 2025 cho thấy, các nhóm tiêu chí giáo dục, y tế, văn hóa đã có bước chuyển biến rõ rệt.
Trên bình diện y tế, hệ thống chăm sóc sức khỏe cơ sở được củng cố theo hướng ngày càng chuyên nghiệp. Toàn tỉnh hiện có trên 90% trạm y tế vùng nông thôn có bác sĩ làm việc; hầu hết các trạm bảo đảm đội ngũ nữ hộ sinh trung học và y sĩ sản – nhi phục vụ thường xuyên. Các nhân viên y tế thôn, bản đều được đào tạo đạt chuẩn, góp phần thu hẹp khoảng cách tiếp cận dịch vụ y tế giữa các khu vực.
Song hành cùng lĩnh vực y tế là chất lượng giáo dục phổ cập ở cả ba cấp học. Tính đến tháng 6/2025, các xã, thành phố đều duy trì mức độ phổ cập mầm non cho trẻ 5 tuổi; duy trì mức độ xóa mù chữ theo quy định. Trong đó, phổ cập tiểu học đạt mức độ 3 tại 20/20 đơn vị, thể hiện sự ổn định và bền vững của giáo dục nền tảng. Phổ cập THCS cũng có sự tiến bộ mạnh với nhiều đơn vị nâng mức đạt chuẩn, khẳng định nỗ lực đầu tư cơ sở vật chất, chuẩn hóa đội ngũ và đổi mới phương pháp dạy học.
Các hoạt động văn hóa cơ sở tiếp tục là điểm sáng khi phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” lan tỏa rộng rãi. Nhiều mô hình câu lạc bộ văn nghệ, thể thao, sinh hoạt cộng đồng được duy trì đều đặn, tạo sân chơi tinh thần bổ ích cho nhân dân sau những ngày lao động.
Các hội diễn, giải thể thao phong trào, chương trình cổ động trực quan… tổ chức linh hoạt và sáng tạo tới từng thôn, bản. Mỗi xã duy trì từ 20 đến 30 hoạt động văn hóa – thể thao mỗi năm, cho thấy đời sống cộng đồng ngày càng phong phú, gần gũi và mang tính kết nối cao.
Bên cạnh đó, chính quyền các cấp tích cực rà soát, hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở, nhất là tại những địa bàn sáp nhập thôn, xóm. Việc xử lý các điểm dôi dư về cơ sở vật chất theo đúng quy định góp phần sử dụng hiệu quả nguồn lực, đồng thời tạo điều kiện để người dân tiếp cận không gian sinh hoạt chung ngày càng chuẩn hóa. Từ những thiết chế này, nhiều giá trị văn hóa truyền thống được tôn vinh, nhiều phong tục đẹp được phục dựng và lan truyền, giúp bảo tồn bản sắc đặc trưng của từng vùng quê.
Một động lực quan trọng khác là các phong trào thi đua và cơ chế hỗ trợ của tỉnh. Những mô hình tiên tiến, điển hình xuất sắc trong xây dựng nông thôn mới được biểu dương kịp thời, truyền năng lượng tích cực đến từng địa phương.
Các xã đặt mục tiêu đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu được ưu tiên hỗ trợ vốn, hướng dẫn kỹ thuật và định hướng phát triển phù hợp với điều kiện thực tế. Nhờ vậy, nhiều công trình cộng đồng như trường học, trạm y tế, nhà văn hóa được đầu tư đồng bộ theo quy chuẩn mới, đưa diện mạo nông thôn thay đổi theo hướng sáng – xanh – sạch – đẹp.
Nhìn tổng thể, Chương trình xây dựng nông thôn mới tại Nghệ An đã tạo sự chuyển dịch mạnh mẽ trong từng nhóm tiêu chí xã hội. Nhiều vùng quê trước đây còn hạn chế về hạ tầng và dịch vụ nay đã có bước tiến dài, người dân được thụ hưởng điều kiện sống tốt hơn, bền vững hơn. Sự trưởng thành của giáo dục, y tế và văn hóa cộng đồng đang góp phần hình thành nông thôn hiện đại mà vẫn giữ trọn giá trị bản sắc địa phương.
Nghệ An xác định không chỉ dừng lại ở số lượng xã đạt chuẩn nông thôn mới mà đặt trọng tâm vào chất lượng từng tiêu chí và năng lực vận hành của cộng đồng. Những kết trên đã mở ra triển vọng để tỉnh tiến tới đích đến cao hơn trong hành trình xây dựng nông thôn mới bền vững.
.svg){kind=icon}
