Năm 2019, thành phố Hà Nội là một trong 12 tỉnh, thành phố trên cả nước được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch lựa chọn triển khai thí điểm Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình. Thành phố đã chọn phường Khương Trung, quận Thanh Xuân và xã Phú Cường, huyện Ba Vì để thực hiện.
Năm 2021, thành phố thí điểm thực hiện thêm tại 5 xã, phường, thị trấn của 5 quận, huyện: Hai Bà Trưng, Gia Lâm, Sóc Sơn, Phúc Thọ và Thạch Thất để làm căn cứ triển khai nhân rộng trong thời gian tiếp theo.
Qua 4 năm thí điểm và triển khai Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình, các sở, ban, ngành, đoàn thể từ thành phố đến quận, huyện, thị xã và cơ sở đã có những cách làm, kinh nghiệm hay, sáng tạo trong triển khai thực hiện, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình, vai trò, ý nghĩa của đạo đức, lối sống, cách ứng xử tốt đẹp trong gia đình.
Bà Lê Thị Thiên Hương, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố Hà Nội cho biết, Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình được các cấp, các ngành triển khai góp phần nâng cao chất lượng các danh hiệu văn hóa tại cơ sở, phù hợp với đời sống văn minh đô thị. Riêng năm 2022, tổng số hộ toàn thành phố là 2.090.892 gia đình, trong đó có 88% đạt danh hiệu Gia đình văn hóa (tăng 0.5% so với năm 2019), có 63% Làng văn hóa (tăng 2%), 72,5% Tổ dân phố văn hóa (tăng 1%).
Mỗi gia đình trên địa bàn Thủ đô có bí quyết riêng trong việc gìn giữ tổ ấm và xây dựng theo các tiêu chí gia đình văn hóa. Thành phố Hà Nội thực hiện công tác gia đình gắn với Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đã tạo ra phong trào thi đua sôi nổi ở khu dân cư. Trong mỗi quận, huyện, thị xã đều đẩy mạnh công tác xây dựng gia đình văn hóa, bổ sung tiêu chí bình đẳng giới, gia đình không bạo lực vào việc bình xét danh hiệu Gia đình văn hóa và thực hiện hương ước, quy ước thôn, tổ dân phố nhằm đạt mục tiêu gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc và bền vững.
Theo ông Bùi Minh Hoàng, Trưởng phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và gia đình (Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội), phát huy vai trò tích cực của gia đình đối với sự phát triển xã hội, thành phố Hà Nội chủ trương thực hiện 3 nội dung cốt lõi là: Xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh; xây dựng gia đình văn hóa và xây dựng các mô hình văn hóa. Nhờ vậy, công tác xây dựng Gia đình văn hóa đã nhận được sự hưởng ứng tích cực của người dân trên địa bàn Hà Nội. Tính đến nay, toàn thành phố có gần 2 triệu hộ gia đình đăng ký danh hiệu Gia đình văn hóa, đạt tỷ lệ trên 95%.
Theo đánh giá, việc thực hiện Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình trên địa bàn thành phố thời gian qua đã thay đổi đáng kể đời sống văn hóa ở Thủ đô, tác động từ thái độ, hành vi của mỗi cá nhân đến việc giữ gìn, củng cố nề nếp, gia phong của mỗi gia đình, phong tục tập quán của cộng đồng, ngăn chặn, đẩy lùi các tệ nạn xã hội. Trong quá trình triển khai Bộ tiêu chí đã xuất hiện nhiều điển hình tốt.
Để triển khai hiệu quả Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình, các cấp ngành, đoàn thể từ thành phố đến cơ sở đều tích cực vào cuộc. Xã Kim Sơn huyện Gia Lâm tổ chức đăng ký đến từng hộ về xây dựng Gia đình văn hóa và thực hiện Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình.
Cuối năm, việc bình xét, tổ chức công khai với sự tham gia của các hội, đoàn thể, đại diện dòng họ, những người có uy tín trong cộng đồng. Địa phương đẩy mạnh triển khai các phong trào, cuộc vận động: “Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu hiếu thảo", “Phụ nữ Thủ đô ứng xử đẹp", Câu lạc bộ Nuôi dạy con tốt, Câu lạc bộ Gia đình hạnh phúc… Vì vậy, tỷ lệ đạt Gia đình văn hóa của xã Kim Sơn trên 95% và 100% các thôn, tổ dân phố đều đạt thôn, tổ dân phố văn hóa.
Trong thời gian tới, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai có hiệu quả Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình.
Bà Trần Thị Vân Anh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao khẳng định, những kinh nghiệm tại các buổi tọa đàm cùng với kinh nghiệm của các cấp cơ sở, đặc biệt là các gia đình sẽ được nhân rộng, lan tỏa. Qua đó, góp phần hữu ích trong xây dựng văn hóa gia đình trên địa bàn Hà Nội, góp phần khẳng định bản sắc văn hóa Thủ đô, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh.
Khánh Vy