Sáng 12/7, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) họp phiên thứ 24 cho ý kiến nội dung tổng kết, rà soát việc thực hiện Nghị quyết liên tịch về việc tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội.

Kiến nghị xem xét không nên quy định cứng phải tiếp xúc cử tri sau kỳ họp

Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình cho biết, từ năm 2013 - 2022 đã có 27.071 cuộc tiếp xúc cử tri, với nhiều hình thức khác nhau, được tổ chức phục vụ ĐBQH tiếp xúc cử tri. Công tác tổ chức tiếp xúc cử tri đã có nhiều đổi mới linh hoạt, hiệu quả về hình thức và nội dung; bảo đảm dân chủ, bình đẳng, công khai.

Qua tiếp xúc cử tri, nhiều vấn đề, nguyện vọng mà cử tri gửi gắm đã được các ĐBQH đưa ra bàn thảo công khai, chất vấn trực tiếp các thành viên Chính phủ, Thủ tướng và đã được chỉ đạo giải quyết kịp thời. 

Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình. Ảnh: QH

Nhiều nguyện vọng, kiến nghị của cử tri cũng đã được Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan có thẩm quyền thể chế hóa thành nhiều văn bản pháp luật, tạo hành lang pháp lý thuận lợi trong thực tiễn cuộc sống. 

Từ năm 2013 đến năm 2022 đã có 650 văn bản quy phạm pháp luật khác nhau được các cơ quan có thẩm quyền ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung theo kiến nghị của cử tri... 

Tuy nhiên, việc triển khai hoạt động tiếp xúc cử tri của ĐBQH, Đoàn ĐBQH mới chủ yếu tập trung dưới hình thức tiếp xúc cử tri định kỳ, trước và sau mỗi kỳ họp Quốc hội, chưa quan tâm đúng mức đến các hoạt động tiếp xúc chuyên đề, lĩnh vực, đối tượng... 

“Hoạt động tiếp xúc cử tri sau kỳ họp Quốc hội thường ít hơn trước kỳ họp. Nội dung tiếp xúc cử tri sau kỳ họp Quốc hội còn chưa mang tính thời sự, đơn thuần chỉ là báo cáo về kết quả kỳ họp mà phần cử tri đều đã biết khá rõ, dễ gây nhàm chán”, Trưởng Ban Dân nguyện nói.

Vì vậy, một số đoàn ĐBQH kiến nghị nên xem xét lại hình thức tiếp xúc cử tri sau kỳ họp cho phù hợp thực tế, hoặc không nên quy định cứng phải tiếp xúc cử tri sau kỳ họp. Một số đoàn ĐBQH kiến nghị nghiên cứu chỉ tiến hành tiếp xúc cử tri trước kỳ họp, không tiếp xúc sau kỳ họp.

Đáng lưu ý, tại một số địa phương, vẫn còn tình trạng nhiều cuộc tiếp xúc cử tri của ĐBQH chưa thực sự thu hút được sự tham gia đông đảo các tầng lớp nhân dân, các giới, các ngành. 

Cử tri tham dự vẫn chủ yếu là người cao tuổi; cán bộ hưu trí; cán bộ cấp huyện, cấp xã, thôn, ấp; những người có khiếu nại về chế độ, chính sách. Vì vậy, tình trạng “đại cử tri”, “cử tri chuyên nghiệp”, “cử tri đại diện”, “đại biểu cử tri” còn phổ biến… 

Chất lượng tổ chức tiếp xúc cử tri còn rất khác biệt giữa các địa phương

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhận xét, số lượng và chất lượng tổ chức tiếp xúc cử tri còn rất khác biệt giữa các địa phương, có nơi vài chục, có nơi lên đến hàng ngàn cuộc trong 10 năm qua. 

Ông Định băn khoăn, liệu có phải do tiêu chí thống kê khác nhau hay không? Thực tiễn tiếp xúc cử tri cũng rất khác nhau, có tỉnh đi theo nhóm, có tỉnh đi khắp các huyện luân phiên. Đại biểu vị trí công tác thấp có khi chỉ ngồi nghe.

Vì vậy Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần nghiên cứu để quy định hình thức tổ chức phù hợp, thực chất nhất. 

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ 

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ yêu cầu bám sát quy định pháp luật để có đánh giá tổng kết. Đồng thời có hướng sửa đổi, bổ sung nghị quyết nhằm bảo đảm đạt yêu cầu sâu sát, phù hợp, thực chất, thiết thực, hiệu lực, hiệu quả; vừa bảo đảm linh hoạt, thích ứng, sáng tạo của từng địa phương; vừa bảo đảm tính thống nhất trong đa dạng nên cần có quy định khung.

Sau khi có báo cáo tổng kết, Chủ tịch Quốc hội cho rằng nên tổ chức hội nghị chuyên đề về nội dung này phối hợp giữa các cơ quan. Qua đó nghe và lấy thêm ý kiến để có tư liệu sửa đổi bổ sung phù hợp. 

Sau phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ ban hành kết luận về làm cơ sở cho các cơ quan tiến hành soạn thảo và ban hành nghị quyết mới, mong muốn sớm được ban hành.

Theo Chủ tịch Quốc hội, nên có 2 nghị quyết riêng về tiếp xúc cử tri của ĐBQH và tiếp xúc cử tri của HĐND.