Mới đây, Trường Đại học Cảnh sát nhân dân đã tổ chức Hội thảo khoa học “Xâm hại tình dục trẻ em qua mạng và giải pháp phòng, chống”. Hội thảo thu hút sự tham dự của gần 150 nhà khoa học, nhà quản lý, cán bộ công an và chuyên gia thuộc Văn phòng Cảnh sát Liên bang Úc.
Mục đích của Hội thảo nhằm giải quyết những vấn đề lý luận và thực tiễn trong công tác đấu tranh phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em qua mạng. Đồng thời tập trung đánh giá những khó khăn, vướng mắc, đề xuất, kiến nghị nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm, công tác hợp tác quốc tế trong phòng chống tội phạm xâm hại tình dục trẻ em qua mạng trong thời gian tới.
Theo Đại tá Võ Quốc Công, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Cảnh sát nhân dân, tình hình trẻ em sử dụng mạng xã hội ngày càng phổ biến, những yếu tố xấu, độc hại trên mạng và những phương thức, thủ đoạn của các đối tượng lôi kéo, dụ dỗ các em trở thành nguy cơ bị xâm hại tình dục rất đáng lo ngại. Những yếu tố độc, xấu trên mạng ngày càng gia tăng đã tác động, gây ra nhiều hệ lụy, tác hại đối với trẻ em, là nguyên nhân, điều kiện dẫn đến tình hình tội phạm xâm hại tình dục trẻ em qua mạng diễn biến khá phức tạp.
Các thủ đoạn phổ biến hiện nay như thông qua dịch vụ mạng xã hội; sử dụng hình ảnh giả mạo là người cùng giới, cùng tuổi với trẻ em để dễ tiếp cận; sử dụng vật chất để dụ dỗ trẻ em… Đáng chú ý, đối tượng tạo ra thông tin ảo trên mạng xã hội nhằm mục đích xây dựng hình ảnh bản thân đối tượng là người rất thành đạt (có cuộc sống rất khá giả, có kiến thức uyên bác, từng trải…) để tác động đến tâm lý của trẻ em, nhất là trẻ em gái. Từ đó khiến cho trẻ em tin tưởng, thậm chí coi đối tượng như là thần tượng, là chỗ dựa về tinh thần của trẻ em và sau đó bắt đầu có hành vi lừa gạt, dụ dỗ trẻ em để thực hiện hành vi xâm hại.
Thượng tá Nguyễn Ngọc Trai, Trưởng phòng Hành chính tổng hợp Trường Đại học Cảnh sát nhân dân cho hay, số liệu thống kê đến đầu năm 2024 tại Việt Nam có 78,44 triệu người dùng Internet (chiếm 79,1% dân số); 73,3% dân số sử dụng mạng xã hội; có tổng cộng hơn 168 triệu kết nối di động đang hoạt động; 92,7% tổng số người dùng Internet đã sử dụng ít nhất một nền tảng truyền thông xã hội.
Việc tiếp xúc với Internet, hoạt động trên môi trường mạng từ rất sớm thông qua các thiết bị kết nối thông minh đã tác động đáng kể đến trẻ em ngày nay, là môi trường thuận lợi để phát triển trí tuệ, mở rộng giao tiếp xã hội… Tuy nhiên, cũng chính môi trường đó đã tạo ra, làm gia tăng các nguy cơ bị ảnh hưởng bởi thông tin xấu, độc, thiếu chuẩn mực; bị bạo lực, xâm hại trên và thông qua môi trường mạng.
Thạc sĩ Trịnh Thị Thanh, Phó chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ TP Hồ Chí Minh cho biết, theo số liệu ghi nhận trong 2 năm (2023, 2024), các cấp Hội Liên hiệp Phụ nữ tiếp nhận báo cáo 7 vụ việc làm quen, dụ dỗ qua mạng để xâm hại tình dục trẻ em; trong đó làm quen qua Facebook 5 vụ, qua Zalo 2 vụ.
Trước thực trạng đó, Thạc sĩ Trịnh Thị Thanh cho rằng, cần tổ chức các buổi tập huấn cho phụ huynh nâng cao kiến thức, kỹ năng để thực hiện tốt việc quản lý con vào mạng Internet một cách tích cực, giúp con phòng tránh những nguy cơ trên mạng.
Cùng với đó, tăng hiểu biết về các loại hình và nguy cơ xâm hại trên môi trường mạng, nhận biết được các dấu hiệu con bị xâm hại để can thiệp kịp thời và giữ bình tĩnh trong mọi tình huống để tránh chính mình gây bạo lực tinh thần và thể chất đối với con.
Đặc biệt, trẻ em cần được hướng dẫn, giáo dục, trang bị kỹ năng tự bảo vệ mình trên không gian mạng, nhất là nhóm trẻ em gái và nhóm trẻ dễ bị tổn thương.