Phiếu tín nhiệm và sức ép trách nhiệm

Tổng số người sẽ được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm trong lần đầu tiên Quốc hội tiến hành việc bỏ phiếu này lên tới 49 người bao gồm từ Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội và các thành viên khác của Ủy ban thường vụ Quốc hội; Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ và các thành viên khác của Chính phủ; Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch nước, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng kiểm toán Nhà nước.

Đây là một con số khá nhiều vì có không ít chức danh trong số được bỏ phiếu tín nhiệm, đại biểu Quốc hội có thể biết tương đối rõ nhưng nhiều cử tri sẽ không biết hết các phó chủ nhiệm ủy ban của Quốc hội ...nên cử tri chỉ có thể đặt niềm tin ở các đại biểu Quốc hội do mình bầu ra để thực hiện quyền bỏ phiếu tín nhiệm hay không tín nhiệm với những người giữ các chức danh này. Từ kỳ họp trước, khi bàn về việc lấy phiếu tín nhiệm với các chức danh này, đã có những ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị thu hẹp hơn  diện bỏ phiếu. Đáng tiếc, những ý kiến này chỉ là thiểu số.

Bỏ phiếu tín nhiệm là một cơ hội để thanh lọc, thay thế những người không đủ trình độ, năng lực,

Cho dù vậy, đến nay, với yêu cầu từ việc bỏ phiếu tín nhiệm, sức ép về trách nhiệm đối với các chức danh mà Quốc hội sẽ  bỏ phiếu đã tăng dần lên và có thể quan sát thấy. Dễ thấy, ở một số thành viên Chính phủ, đang dần xuất hiện những hoạt động, những phát ngôn để chứng minh vai trò cá nhân trong công tác chỉ đạo.  Cử tri đã thấy Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đưa ra đề nghị đọc, tham khảo hết các ý kiến, kiến nghị cử tri gửi đến để có ý kiến chỉ đạo giải quyết. Người ta cũng thấy, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Đinh La Thăng rút đề xuất phạt tiền với các xe không chính chủ...Đây rất có thể những tín hiệu cho thấy, các thành viên Chính phủ, dưới sức ép của việc bỏ phiếu tín nhiệm, đã thể hiện thái độ có trách nhiệm, gần dân hơn trong công tác chỉ đạo, điều hành.

Còn về phía các đại biểu Quốc hội-những người sẽ thực hiện việc bỏ phiếu, sức ép về trách nhiệm trước công việc này cũng đang lớn dần. Đây là lần đầu tiên, các đại biểu Quốc hội thực hiện một quyền quan trọng của người đại diện cho cử tri: thể hiện thái độ trước các vị lãnh đạo Quốc hội, Chính phủ, Chủ tịch nước và nhiều chức danh quan trọng khác trong bộ máy nhà nước mà Quốc hội và Hội đồng nhân dân đã bầu ra. Hơn nữa, với số lượng người được bỏ phiếu khá lớn: 49 người thì từ lâu, từng đại biểu Quốc hội, với trách nhiệm của mình, đã phải có sự tìm hiểu, nghiên cứu, tham khảo ý kiến cử tri về các chức danh mà đại biểu sẽ tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm-một việc có thể liên quan đến tươi lai chính trị, công việc của những người sẽ được bỏ phiếu. Bởi có những người, nếu qua bỏ phiếu, số phiếu tín nhiệm quá thấp thì việc ở lại vị trí công tác đó là một dấu hỏi lớn do đến nay, tuy còn vài tuần nữa mới diễn ra phiên bỏ phiếu, nhiều vị đại biểu Quốc hội đã lên tiếng: những ai nhận được số phiếu tín nhiệm thấp nên từ chức ngay (dù Nghị quyết Quốc hội quy định: 2 năm liên tiếp tín nhiệm thấp mới bị bỏ phiếu tín nhiệm, xem xét cho nghỉ).

Đông đảo cử tri đang rất kỳ vọng vào việc bỏ phiếu tín nhiệm ngay từ lần đầu tiên này bởi đây là một cơ hội để thanh lọc, thay thế những người không đủ trình độ, năng lực, không đáp ứng được yêu cầu về công việc khiến cho lĩnh vực, công việc họ quản lý, phụ trách bê trễ, kém cỏi...ảnh hưởng đến lợi ích chung, làm chậm bước tiến phát triển kinh tế-xã hội của cả nước. Do đó, cử tri đòi hỏi đại biểu Quốc hội càng phải có trách nhiệm, sát sao hơn trong việc theo dõi, đánh giá trình độ, năng lực của các chức danh đã được Quốc hội bầu, phê chuẩn. Cử tri càng khó chấp nhận nếu như có những lá phiếu bầu thiếu khách quan, bị chi phối bởi những yếu tố không xuất phát từ thực tiễn quản lý, điều hành, từ những yêu cầu cấp thiết của cử tri.