Philippines thề sẽ đánh bại luận cứ mạnh nhất mà TQ đưa ra nhằm chống lại vụ kiện mà Manila theo đuổi tại tòa trọng tài quốc tế về Luật biển dự kiến bắt đầu ngày mai.

{keywords}
Philippines biểu tình phản đối TQ. Ảnh: Getty Images

Tờ Rappler của Philippines cho hay, Philippines sẽ đưa đến phiên tòa một đội ngũ luật sự mạnh. Luật sư nổi tiếng quốc tế Paul Reichler và luật sư Philippines Florin Hilbay sẽ đại diện cho quan điểm của nước khởi kiện tại tòa. Tham gia cùng họ là các nhân vật cấp cao đến từ ba cơ quan chính phủ của Philippines.

Đường 9 đoạn bất hợp pháp

Trước vụ kiện của Philippines, TQ cho rằng tòa trọng tài ở Hague, Hà Lan không có quyền xem xét trường hợp của Philippines. Nói cách khác, TQ nghi ngờ thẩm quyền của tòa án này. Trong khi đó, Philippines khẳng định họ sẵn sàng chứng minh TQ sai. 

"Nếu tòa án quyết định họ có thẩm quyền về trường hợp này (vụ khởi kiện của Philippines), thì Philippines sẽ đề xuất một ngày trong tương lai để đưa ra những luận cứ cụ thể", Bộ Ngoại giao Philiippines giải thích hôm 3/7. 

Manila mong muốn tòa tuyên bố đường 9 đoạn của TQ là bất hợp pháp. Đường 9 đoạn này đưa ra yêu sách chủ quyền bao trùm hầu hết Biển Đông và Bắc Kinh nói nó dựa trên chứng cứ lịch sử.

Trong một cuộc phỏng vấn hôm 27/6, chuyên viên pháp lý cấp cao Carpio của tòa tối cao Philippines cho rằng nếu tòa nói họ có thẩm quyền thì sẽ bác bỏ đường 9 đoạn. Đồng thời chỉ ra rằng: "99,9% học giả ở ngoài TQ nghĩ như vậy".

Luận cứ chính của TQ cho rằng, vấn đề nằm ở đất, chứ không phải là biển. Trong bài báo ngày 7/12/2014, TQ nói, vấn đề cơ bản là ai sở hữu các đảo tranh chấp ở Biển Đông. Trường hợp này đồng nghĩa với việc nó nằm ngoài phạm vi của Công ước LHQ về Luật Biển (UNCLOS).

Trong khi đó Philippines lại muốn dùng UNCLOS là cơ sở cho vụ kiện chống lại TQ trước tòa trọng tài quốc tế. Manila khẳng định, thay vì đưa ra đường 9 đoạn, TQ cần tuân thủ UNCLOS.  

Chơi bình đẳng, bất chấp sức mạnh quân sự TQ

Nguyên Tổng chưởng lý Francis Jardeleza nói rằng: "Chúng tôi rất tin tưởng có thể thuyết phục được tòa án rằng đây không phải là vấn đề về quyền sở hữu đất".

Theo đó, Philippines sẽ không yêu cầu tòa án nói ai sở hữu bãi cạn Panatag mà cần lập luận rằng, bãi cạn này (tên quốc tế là bãi cạn Scarborough) nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines, vì thế thuộc phạm vi quy định của UNCLOS và nước này có các quyền trong vùng biển chủ quyền của mình.

Bộ trưởng Tư pháp Philippines De Lima nhấn mạnh: "Chúng tôi đến Hague và ngẩng cao đầu, vì chúng tôi biết vị thế của chúng tôi là dựa trên luật pháp quốc tế, gìn giữ chủ quyền quốc gia".

Chuyên viên pháp lý Carpio nhấn mạnh, UNCLOS là diễn đàn duy nhất nơi họ có thể đánh bại TQ.

"Ở tòa án UNCLOS, tàu chiến, máy bay, bom nguyên tử không được tính tới. Họ chỉ quyết định dựa trên luật biển. Đây là diễn đàn chúng tôi có thể chơi bình đẳng với TQ, bất chấp sức mạnh quân sự của họ".

Thái An (Theo Rappler)