Quá tải vì cố giữ bệnh nhân để tăng thu!

Cơ chế tài chính bất cập

Theo đánh giá của lãnh đạo Bộ Y tế, cơ chế tài chính bất cập trong các bệnh viện hiện nay chính là một trong những nguyên nhân khiến cho tình trạng quá tải bệnh viện thêm trầm trọng và khó giải quyết.

Theo đó, các bệnh viện được trao quyền tự chủ về tài chính theo Nghị định 43 của Chính phủ, từ đó thực hiện đẩy mạnh xã hội hóa trang thiết bị, kỹ thuật y tế nhưng lại không tính đủ chi phí trong cơ cấu giá dịch vụ nên dẫn đến thực trạng các bệnh viện thiếu nguồn lực (về con người, về chi phí, …).

Nhiều bệnh viện không muốn giảm tải vì đây là nguồn thu chủ yếu của họ! (Ảnh: C.Q)

Từ đó, các bệnh viện đều có chủ trương tận thu dẫn đến tăng nhu cầu cung cấp dịch vụ. Tất cả các nơi đều chủ động mở rộng các loại hình dịch vụ khám chữa bệnh để tăng số lượt bệnh nhân đến khám, bệnh viện tuyến trên làm cả các dịch vụ y tế tuyến dưới. Trong bối cảnh tự chủ, nhiều bệnh viện phải duy trì công suất giường bệnh ở mức cao nhất có thể để đảm bảo nguồn thu, bù đắp khoản thiếu hụt.

Điều này góp phần làm tăng thêm quá tải bệnh viện. Công suất sử dụng giường bệnh đã tăng thêm 25% tại các bệnh viện tự chủ toàn phần (từ năm 2005 đến năm 2008. Tỷ lệ sử dụng MRI và CT trên lượt bệnh nhân tăng qua các năm, 20% bác sĩ điều tra cho biết có nguy cơ lạm dụng xét nghiệm).

Trong khi đó, Bộ Y tế lại chưa có cơ chế giám sát và chế tài đối với các bệnh viện duy trì quá tải hoặc không có biện pháp giảm tải. Một số bệnh viện có dấu hiệu không quan tâm tới tình trạng quá tải, đặc biệt tại khu khám bệnh!

Bệnh nhân tự ý vượt tuyến do tin tưởng tuyến trên

Theo đánh giá của Bộ Y tế, tâm lý người bệnh luôn coi trọng uy tín, chuyên môn, kỹ thuật của tuyến trên. Tỷ lệ vượt tuyến dao động từ 50-80% ở các bệnh viện tuyến trên là do người bệnh thường tin tưởng vào uy tín của bệnh viện tuyến trên.

Ông Nghiêm Trần Dũng, Phó vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế, Bộ Y tế cho rằng: “Chúng tôi thấy cực kỳ khó trong việc mong muốn, ngăn chặn quyền lựa chọn cơ sở khám chữa bệnh của người bệnh với cơ chế tài chính hiện nay. Chúng ta không thể chặn cái này. Vì bệnh nhân không tin tưởng tuyến dưới, bệnh nhân vẫn đi và có quyền lựa chọn. Trong những trường hợp vượt tuyến không có chuyển viện thì vẫn phải trả phí cao hơn”.

Ngoài những biện pháp kỹ thuật nhằm giảm tải, nhiều ý kiến cho rằng cần xem xét kỹ xem hiện nay quá tải đang diễn ở ở khâu nào, khoa nào và huy động cả sự tham gia mạnh mẽ của khu vực hành chính, hướng dẫn để tránh quá tải không dáng có (ở Nghệ An có bệnh viện cho hướng dẫn viên hướng dẫn về thủ tục, thời gian chờ đợi của bệnh nhân đã giảm còn một nửa so với trước đây).

Theo các đại biểu tham dự hội nghị, hiện quá tải diễn ra chủ yếu ở khu khám và xét nghiệm, bệnh viện hầu hết không có hướng dẫn và bệnh nhân cũng chẳng biết làm gì. Do đó, các đại biểu cho rằng cần chống quá tải bằng những phương án đơn giản nhất là hướng dẫn bệnh nhân mà biện pháp này chẳng tốn bao nhiêu tiền và có thể làm ngay được.