UBND tỉnh Quảng Ngãi vừa đồng ý với đề xuất của Sở Xây dựng về việc xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích người dân hỏa táng sau khi mất trên địa bàn tỉnh này nhằm giảm thiểu các tác hại đối với môi trường do chôn lấp, đồng thời tiết kiệm quỹ đất cho phát triển kinh tế xã hội.
Thực tế, xuất phát từ nhu cầu hỏa táng của người dân đồng thời trong kế hoạch quy hoạch lại quỹ đất cho các địa phương, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã tính tới phương án xây dựng các lò hỏa táng trong khuôn viên các khu nghĩa trang tập trung từ lâu. Nhưng do vốn đầu tư lớn mà nguồn vốn đầu tư công của tỉnh hạn hẹp, nên trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 tỉnh Quảng Ngãi được duyệt không có danh mục dự án đầu tư xây dựng lò hỏa táng.
Tuy nhiên, xuất phát từ nhu cầu thực tiễn về quy hoạch nghĩa trang và kiến nghị bảo vệ môi trường của các địa phương như huyện đảo Lý Sơn, huyện Bình Sơn, huyện Sơn Tịnh… Đồng thời do được tuyên truyền tốt về lợi ích của việc hỏa táng nên người dân nhiều nơi đã chấp nhận thay đổi phong tục tập quán, chuyển dần hoạt động địa táng sang hỏa táng nhằm tiết kiệm chi phí ma chay, tiết kiệm đất đai chôn cất và bảo vệ môi trường.
Theo Quyết định số 545/QĐ-UBND ngày 21/10/2016 về việc phê duyệt quy hoạch nghĩa trang trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2030. Dự kiến đến năm 2030, tỉnh Quảng Ngãi sẽ đầu tư xây dựng mới 6 cơ sở hỏa táng. Cụ thể, giai đoạn đến năm 2020 đầu tư 3 cơ sở hỏa táng gồm: Hoa viên Vĩnh Hằng, Phượng Hoàng và Vòng Sỏi.
Trong đó, Nhà hỏa táng tại Nghĩa trang sinh thái Hoa viên Vĩnh Hằng (xã Nghĩa Kỳ, huyện Tư Nghĩa), phục vụ nhu cầu hỏa táng của TP Quảng Ngãi, các huyện Nghĩa Hành và huyện Tư Nghĩa; Nhà hỏa táng tại Nghĩa trang Phượng Hoàng, phục vụ các đô thị, dân cư trong Khu kinh tế Dung Quất.
Đặc biệt với huyện đảo Lý Sơn, song song với việc quy hoạch tập trung 18.000 ngôi mộ đang nằm rải rác trên các cánh đồng hành tỏi, lẩn khuất trong khu dân cư về nghĩa trang tập trung duy nhất của huyện thì Cơ sở hỏa táng tại nghĩa trang núi Vòng Sỏi có nhiệm vụ hỏa táng 100% cho người dân sau khi mất tại huyện đảo Lý Sơn từ sau năm 2024.
Cũng theo lãnh đạo UBND tỉnh quảng Ngãi, trong giai đoạn 2025-2030, tỉnh sẽ đầu tư xây dựng mới thêm ba cơ sở hỏa táng khác, gồm: Tịnh Ấn Đông, Hoa viên Vĩnh Hằng Đức Phổ và Di Lăng. Đảm bảo cả 6 cơ sở hỏa táng sẽ phục vụ được gần như toàn bộ nhu cầu hỏa táng của người dân trên địa bàn Quảng Ngãi, đồng thời có thể hỗ trợ hỏa táng cho người dân 2 tỉnh bạn là: Quảng Nam và Bình Định.
Cụ thể, cơ sở hỏa táng đặt tại Công viên nghĩa trang tại xã Tịnh Ấn Đông (hoặc tại Công viên nghĩa trang xã Bình Hiệp), phục vụ nhu cầu hỏa táng khu vực phía bắc TP Quảng Ngãi, huyện Sơn Tịnh, huyện Bình Sơn; cơ sở hỏa táng đặt tại nghĩa trang sinh thái Hoa viên Vĩnh Hằng Đức Phổ (xã Phổ Ninh), phục vụ nhu cầu hỏa táng của dân cư thị xã Đức Phổ; cơ sở hỏa táng tại nghĩa trang thị trấn Di Lăng, thuộc tổ dân phố Cà Đáo, phục vụ huyện Sơn Hà và các huyện phụ cận.
Nhìn nhận về chủ trương mang tính chiến lược này, Sở Xây dựng Quảng Ngãi thẳng thắn, về cơ bản hỏa táng là văn minh, sạch sẽ đảm bảo môi trường và sau cải táng mồ mả để thực hiện khi giải phóng mặt bằng và tạo quỹ đất sạch. Thực tế nhu cầu về hỏa táng người mới mất của tỉnh chưa lớn (ngoại trừ huyện Lý Sơn đề nghị xây dựng gấp nhà hỏa táng) do thói quen chôn lấp, nhưng về cơ bản thói quen này cần thay đổi.
Theo đó, UBND TP Quảng Ngãi hướng đến năm 2030 cả tỉnh đạt tỷ lệ hỏa táng 20%, sau đó nâng dần lên và quyết tâm hỏa táng 100% tại các huyện thị, khu vực phát triển mạnh về công nghiệp và cần nhiều quỹ đất cho sản xuất và đời sống dân sinh như: Khu kinh tế Dung Quất và các KCN Quảng Ngãi, toàn bộ TP Quảng Ngãi hay huyện đảo Lý Sơn.
Đồng thời chính quyền địa phương cấp huyện, xã sẽ tập trung tuyên truyền, vận động người dân sử dụng hình thức hỏa táng, từng bước thực hiện hình thức hỏa táng - hình thức mai táng văn minh, tiết kiệm diện tích đất, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và phù hợp với đời sống hiện đại.
Được biết, để khuyến khích, vận động người dân cải táng mồ mả và chính sách hỗ trợ để người dân thực hiện hỏa táng. Huyện đảo Lý Sơn đề xuất cụ thể hỗ trợ cải táng đối với mộ đất là 10 triệu đồng/mộ, mộ xây là 5 triệu đồng/mộ, hỏa táng người mất là 10 triệu đồng/người.