Ngày 31/12 tới đây, Việt Nam sẽ chính thức hoàn thành cương vị Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021.

Tới giờ phút này, có thể đánh giá Việt Nam đã hoàn thành xuất sắc vai trò Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021, đạt được toàn bộ các mục tiêu, phương châm đề ra từ đầu nhiệm kỳ trong bối cảnh tình hình chính trị - an ninh, kinh tế - xã hội quốc tế trong hai năm qua diễn biến nhanh chóng, phức tạp và khó lường với những thách thức "chưa từng có tiền lệ", nhất là ảnh hưởng sâu rộng của đại dịch Covid-19 từ đầu năm 2020; cạnh tranh chiến lược nước lớn ngày càng gay gắt; căng thẳng kéo dài và gia tăng ở nhiều điểm nóng tại khu vực Trung Đông - Bắc Phi, Đông Phi, châu Á, châu Âu, Mỹ Latinh... cùng với đó là hệ lụy đa chiều của các thách thức an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, an ninh nguồn nước, khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia... 

Trong thời gian này, Hội đồng Bảo an đã xử lý khối lượng công việc lớn, đa dạng với khoảng 840 cuộc họp cấp đại sứ, thông qua hơn 240 văn kiện trên 60 đề mục khác nhau của chương trình nghị sự.

Việt Nam đã tham gia thực chất, thiết thực vào công việc chung của Hội đồng Bảo an, được Liên hợp quốc, các nước và dư luận quốc tế, trong nước đánh giá cao; đóng góp trách nhiệm vào quá trình bàn thảo, tìm kiếm giải pháp nhằm ngăn ngừa và khắc phục hậu quả xung đột, duy trì hòa bình, an ninh quốc tế trên cơ sở đề cao Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, cách tiếp cận toàn diện, nhân văn về con người, để lại nhiều dấu ấn về bản sắc và nghệ thuật ngoại giao đa phương Việt Nam.

{keywords}
Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc họp trực tuyến.

5 dấu ấn lớn

Với thông điệp xuyên suốt là “Đối tác vì một nền hòa bình bền vững”, Việt Nam đã tham gia HĐBA với một tinh thần chủ động, tích cực, trách nhiệm, cân bằng, minh bạch, đề xuất nhiều sáng kiến, đóng góp thực chất vào công việc của HĐBA, để lại 5 dấu ấn lớn trong nhiệm kỳ. Đó là, góp phần thúc đẩy cách tiếp cận đa phương, kiên trì đề cao luật pháp quốc tế và các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương LHQ, thúc đẩy không khí đồng thuận, đối thoại, hợp tác, vì lợi ích của cộng đồng quốc tế.

Tham gia Hội đồng Bảo an là cơ hội lớn để đẩy mạnh và nâng tầm của nước ta tại các diễn đàn đa phương, góp phần duy trì môi trường hòa bình, tạo thuận lợi cho công cuộc Đổi mới; cơ hội để nắm bắt thông tin, xu thế, qua đó ngăn chặn từ sớm, từ xa các nguy cơ an ninh đối với Tổ quốc, bảo vệ lợi ích quốc gia-dân tộc; cơ hội để làm sâu sắc thêm quan hệ song phương, khai thác nguồn lực bên ngoài phục vụ phát triển bền vững đất nước; cơ hội để khẳng định bản lĩnh, trí tuệ Việt Nam, thể hiện hình ảnh một Việt Nam mới, chuyển mình mạnh mẽ từ một nước nhiều năm phải đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước trở thành đối tác sẵn sàng tham gia tích cực, có trách nhiệm để giải quyết các vấn đề toàn cầu.

Tiêu biểu là trên cương vị chủ tịch HĐBA tháng 1/2020, Việt Nam đã chủ trì Phiên thảo luận mở về tuân thủ Hiến chương LHQ với số lượng cao kỷ lục 111 diễn giả tham gia.

Thứ hai, Việt Nam đã thúc đẩy việc tìm kiếm giải pháp bền vững, toàn diện cho xung đột, hướng sự quan tâm của cộng đồng quốc tế đến những hậu quả lâu dài của xung đột với cuộc sống của người dân và an ninh, trong đó có việc Thông qua Tuyên bố Chủ tịch HĐBA tháng 4/2021 về vấn đề giải quyết hậu quả bom mìn sót lại sau xung đột.

Thứ ba, Việt Nam đã thúc đẩy tinh thần nhân văn, nhân ái, hướng tới người dân, tăng cường bảo vệ thường dân trong xung đột, nhất là các nhóm dễ bị tổn thương như phụ nữ và trẻ em, thúc đẩy thông qua Nghị quyết 2573 – Nghị quyết riêng đầu tiên của HĐBA về bảo vệ cơ sở hạ tầng thiết yếu đối với người dân trong xung đột.

Thứ tư, Việt Nam nỗ lực thúc đẩy hợp tác giữa LHQ, HĐBA với các tổ chức khu vực trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, cũng như vai trò trung tâm và sự hiện diện của ASEAN tại HĐBA.

Thứ năm, Việt Nam đã chủ động đề xuất các giải pháp toàn cầu về nhiều vấn đề về an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, an ninh biển, ứng phó với dịch bệnh, đồng thời có những đóng góp rất thiết thực khác như tăng cường cử lực lượng tới các Phái bộ gìn giữ hòa bình LHQ, đề xuất sáng kiến về Ngày quốc tế phòng chống dịch bệnh hàng năm (27/12), khởi xướng thành lập Nhóm Bạn bè của Công ước Luật biển 1982 (UNCLOS) tại LHQ.

Kiều Nga