“Thương hiệu” về đa dạng sinh học, đa dạng về bản sắc văn hoá dân tộc

Khu dự trữ sinh quyển miền Tây Nghệ An là khu dự trữ sinh quyển có diện tích lớn nhất khu vực Đông Nam á với tổng diện tích 1.303.285 ha. Đây là một hành lang xanh nối kết 03 vùng lõi của khu dự trữ sinh quyển  gồm: Vườn quốc gia Pù Mát, khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Huống và khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt. Khu vực này là khu vực duy nhất của miền Bắc còn lại một diện tích lớn rừng nguyên sinh đang được bảo vệ tốt, đặc biệt là khu vực dọc theo biên giới Việt Lào.  

Thông tin từ Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học tại một hội thảo khoa học gần đây cho biết, theo ghi nhận, trong khu vực có khoảng 2.500 loài, trong đó có khoảng 2.000 loài thực vật bậc cao (74%); có 132  loài động vật lớn nhỏ, trong đó có một số loài đặc biệt quý hiếm  như: Voi, Sao La, Hổ, Thỏ vằn Trường Sơn...; 361 loài chim; 86 loài lưỡng cư và bò sát; 83 loài cá, 39 loài dơi và 459 loài bướm.  

Đây cũng là khu vực có tính đa dạng về văn hoá dân tộc lớn nhất trong số  các khu dự trữ sinh quyển đã được công nhận ở Việt Nam với 9 dân tộc anh em sinh sống. Đặc biệt có 2 dân tộc chỉ có duy nhất ở Nghệ An và đang trong tình trạng bị suy thoái, mai một nghiêm trọng về bản sắc văn hóa đó là: dân tộc Đan Lai (còn khoảng 3.000 nhân khẩu ở huyện Con Cuông) và dân tộc Ơ Đu (Còn khoảng 570 nhân khẩu ở huyện Tương Dương). Đây cũng là khu vực nghiên cứu lý tưởng về sự biến đổi khí hâu toàn cầu và tác động của con người với các đỉnh núi cao như: Pù Hoạt, Pa Khăm, Pù Xai Lai  Leng, Pù Đen Đin, Pù Mát... 

Khu dự trữ sinh quyển miền Tây Nghệ An được Uỷ ban UNESCO công nhận có ý nghĩa rất lớn. Đây có thể xem như một sự công nhận “Thương hiệu” về  đa dạng sinh học, đa dạng về bản sắc văn hoá dân tộc của miền Tây Nghệ An. 

Trong những năm qua Tỉnh ủy, Ủy ban nhân  dân tỉnh Nghệ An đã lãnh đạo, chỉ đạo Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Ban quản lý khu dự trữ sinh quyển, các Sở, Ban ngành và các đơn vị liên quan chủ động, tích cực để khai thác các tiềm năng, lợi thế thu hút các dự án, lồng ghép các chương trình mục tiêu quốc gia để từng bước hoàn thiện các  mục tiêu xây dựng, phát triển khu dự trữ sinh quyển góp phần quan trọng để bảo tồn đa dạng sinh học, bảo tồn các giá trị văn hóa trong khu vực nhằm phục vụ phát  triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. 

Khu dự trữ sinh quyển miền Tây Nghệ An đang là điều kiện tốt để khai thác, phát triển các tiềm năng du lịch sinh thái, du lịch công đồng góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Hiện các khu du lịch sinh thái đang dần được hình thành và khai thác hiệu quả như: Khu du lịch sinh thái Vườn quốc gia Pù Mát, huyện Con Cuông; khu du lịch sinh thái thác Sao Va, Thác bảy tầng - Quế Phong và Hang Bua, huyện Quỳ Châu. 

Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học cho biết, trong những năm qua, Ủy ban nhân dân tỉnh, Sở Nông nghiệp và phát triển  nông thôn và các đơn vị liên quan đã có nhiều nỗ lực, cố gắng để xây dựng, hoàn thiện và phát triển các mục tiêu đề ra của Khu dự trữ sinh quyển Miền Tây Nghệ  An. Tuy nhiên, khái niệm về khu dự trữ sinh quyển đang là một vấn đề mới mẻ ở  Việt Nam, chúng ta chưa có nhiều kinh nghiệm quản lý trong lĩnh vực này. Do đó, việc quản lý khu dự trữ sinh quyển như thế nào để đạt hiệu quả đang đặt ra những thách thức không nhỏ đối với lãnh đạo chính quyền địa phương các cấp, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, cũng như Vườn quốc gia Pù Mát, các Khu bảo tồn thiên nhiên trong tỉnh.