Nội dung này vừa được Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội nhấn mạnh tại Hội nghị Chuyên đề về công tác điều ước quốc tế và các hiệp định thương mại tự do (FTA) cho các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên, tổ chức tại TP. Đà Nẵng, .
Báo cáo việc tổ chức thực hiện các hiệp định thương mại tự do (FTA), bà Phạm Quỳnh Mai, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương cho biết, trong 8 năm qua, từ khi Việt Nam tham gia và thực thi các FTA, xuất khẩu Việt Nam đã đi rất sâu vào thị trường các nước đối tác và cán cân thương mại Việt Nam duy trì đà xuất siêu.
"Nổi bật là khi ký kết và thực thi 3 FTA thế hệ mới là EVFTA, CPTPP, UKVFTA, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tăng trưởng vô cùng mạnh mẽ. Đặc biệt là với CPTPP đã mở cửa cho hàng hóa Việt Nam vào các thị trường mới hoàn toàn là Canada, Mexico, Peru. Tăng trưởng đến các thị trường FTA của Việt Nam những năm qua đều duy trì 2 con số, kim ngạch xuất khẩu vào các thị trường mới có FTA cũng rất ấn tượng", bà Phạm Quỳnh Mai thông tin.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Mạnh Tiến đánh giá, với 16 FTA cùng nhiều điều ước quốc tế khác đã ký, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tốt, nhưng qua triển khai cũng bộc lộ những vấn đề cần xem xét, điều chỉnh. Bên cạnh đó, thế giới thay đổi rất nhanh và rất nhiều, đến bây giờ thế giới đa cực đã hình thành rõ. Do đó, chúng ta cần thực hiện “ngoại giao cây tre” trong lĩnh vực kinh tế, có cách ứng xử để đảm bảo lợi ích Quốc gia là cao nhất.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại cũng chỉ rõ, thực tiễn triển khai các FTA cho thấy, còn nhiều doanh nghiệp chưa tận dụng mức độ ưu đãi thuế thông qua việc áp dụng các quy tắc xuất xứ và giấy chứng nhận xuất xứ trong các FTA do các doanh nghiệp Việt Nam chưa nâng cao giá trị gia tăng trên hàng hóa xuất khẩu bằng việc đảm bảo nguồn nguyên liệu đầu vào, chuyển từ gia công sang sản xuất các mặt hàng có giá trị hàm lượng khoa học và sáng tạo cao.
Nhiều mặt hàng lợi thế của Việt Nam có tỷ lệ sử dụng C/O đạt từ 92-100% trong các FTA như: ngô, lúa mì, giấy các loại, phân bón, ô tô tải, một số sản phẩm sắt thép, các sản phẩm giày dép, dệt may… tuy nhiên giá trị xuất khẩu chưa cao. Trong khi đó, hàng năm Việt Nam cũng phải đối mặt với khá nhiều các vụ kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp (như Ấn Độ khởi xướng điều tra với sản phẩm ván sợi bằng gỗ, sản phẩm khuôn in kỹ thuật số, thép mạ nhôm và sản phẩm phụ gia chăn nuôi, Thái Lan tiến hành rà soát chống bán phá giá với sản phẩm thép Việt Nam, Philippines tiến hành điều tra để áp dụng biện pháp tự vệ chống lại mặt hàng gạo Việt Nam…).
Mặt khác, không loại trừ rủi ro hàng hóa, sản phẩm của nước thứ ba “đội lốt” hàng xuất xứ Việt Nam để được hưởng ưu đãi trong CPTPP nói riêng và các FTA nói chung hoặc lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại của nước đối tác của Việt Nam.
Từ góc độ địa phương, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng nhìn nhận, hiện nay phần lớn các doanh nghiệp trên địa bàn miền Trung có quy mô nhỏ và vừa nên chưa có điều kiện quan tâm nhiều đến việc tác động của các FTA vào công việc sản xuất kinh doanh của mình.
Ông Hà Sỹ Đồng kiến nghị Chính phủ và các bộ ngành cần tăng cường các hoạt động tuyên truyền, phổ biến các nội dung, điều ước của các hiệp định FTA mà Việt Nam là thành viên đến các phương, doanh nghiệp. Trong đó, xem xét việc phân nhóm đối tượng tiếp cận và phổ biến thông tin để các nội dung tuyên truyền tiệm cận với nhu cầu và quy mô phát triển của các doanh nghiệp. Đồng thời, hỗ trợ các nhóm doanh nghiệp bị tác động bởi FTA, như thời gian qua là gỗ, dệt may nâng cao năng lực kết nối với các nước mà Việt Nam ký kết FTA.
Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận, đánh giá về công tác tổ chức triển khai thực hiện các Điều ước quốc tế, các FTA; đánh giá những lợi ích thực tế đem lại từ các FTA cho Việt Nam trong các lĩnh vực đầu tư, thương mại, lao động, hoàn thiện thể chế…; đánh giá những thách thức đặt ra trong việc thực hiện các FTA trong bối cảnh xung đột địa chính trị, sắc tộc, tôn giáo tại nhiều quốc gia đang leo thang, căng thẳng thương mại giữa các nền kinh tế lớn tiếp tục diễn biến phức tạp.
Qua đó, các đại biểu đã đưa ra một số kiến nghị, đề xuất nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, thúc đẩy triển khai thực hiện các điều ước quốc tế và các FTA, góp phần tích cực vào tăng trưởng chung của nền kinh tế cả nước, trong đó có các tỉnh miền tỉnh miền Trung - Tây Nguyên.
.svg){kind=icon}
