TQ đang xây dựng một đội tàu cá mới ở Biển Đông phục vụ cho lực lượng dân quân hàng hải trong bối cảnh căng thẳng khu vực ngày một leo thang, một chuyên gia mới đây nói tại hội thảo của Trung tâm Phân tích chiến lược Hải quân Mỹ (CNA).

Lực lượng dân quân hàng hải TQ - một trong những đơn vị đang được chú tâm trong chiến lược phô trương sức mạnh hàng hải TQ - có đặc thù sử dụng các tàu cá dân sự thực thi đa nhiệm vụ từ cứu nạn tàu mắc cạn đến tiến hành đổ bộ lên đảo.

{keywords}
Ảnh: wordpress

Trong khi nhiều nhà phân tích ở TQ từ lâu kêu gọi sự tham dự của đội tàu này trong nhiều hoạt động thì đây là lần đầu tiên, lực lượng dân quân TQ có đội tàu cá của riêng họ.

“Có lẽ TQ đang xây dựng một đội tàu đánh bắt quốc gia cho lực lượng dân quân hàng hải ở Biển Đông", Zhang Hongzhou, một chuyên gia thuộc trường nghiên cứu quốc tế Rajaratnam (Singapore) nói.

Vai trò ngày càng lớn của dân quân hàng hải TQ trong các hoạt động đánh bắt không còn là điều mới mẻ. Thực tế là vào đầu 2013, trong chuyến thăm thị trấn đánh bắt Tanmen ở tỉnh Hải Nam, Chủ tịch TQ Tập Cận Bình nói với đơn vị dân quân hàng hải rằng, họ nên "không chỉ đi đầu trong những hoạt động đánh bắt cá, mà còn đảm nhận việc thu thập thông tin trên biển, hỗ trợ xây dựng các đảo" vì lợi ích của TQ ở Biển Đông.

Hiện tượng mới

Phát biểu của ông Tập đã tạo đà phát triển hơn nữa cho lực lượng dân quân hàng hải, với rất nhiều thành phố ven biển lập ra các đơn vị, đầu tư tài nguyên vật lực nhiều hơn cho ngư dân và đóng nhiều tàu mới.

Tuy nhiên, động thái xây dựng đội tàu cá cho dân quân hàng hải ở Biển Đông là "một hiện tượng mới", Zhang nhấn mạnh.

Có riêng đội tàu nghĩa là dân quân hàng hải của TQ sẽ không phải trông chờ vào việc thuê mướn tàu cá của ngư dân hay các công ty đánh bắt để thực hiện các hoạt động của họ.

Theo quan điểm của Zhang, động thái trên phản ánh sự thất vọng của Bắc Kinh về khả năng quản lý các ngư dân. Sau hàng loạt vấn đề phát sinh như phàn nàn về thù lao khi tham gia các sáng kiến của chính phủ thì nay chính phủ TQ đã quyết định gia tăng kiểm soát và trực tiếp hành động.

“Họ không thể quản lý ngư dân", Zhang nói.

Mục đích của TQ là củng cố vị thế nước này trong yêu sách chủ quyền ở Biển Đông, khi vùng biển này có rất nhiều ngư trường phong phú.

Tuy nhiên, Zhang cảnh báo rằng, gia tăng sử dụng lực lượng dân quân có thể khiến tranh chấp khu vực leo thang và suy giảm các lợi ích của TQ.

Zhang cho rằng, lực lượng này có thể dùng vỏ bọc chủ nghĩa dân tộc để tiến hành các hoạt động phi pháp như đánh bắt khai thác trộm những loài quý hiểm, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh quốc tế của TQ. Họ cũng có thể trắng trợn hoạt động ở các vùng tranh chấp thậm chí vượt ra cả ngoài đường 9 đoạn vô lý. Và vì thế, tiếp tục đổ dầu vào lửa căng thẳng quan hệ giữa TQ và các láng giềng.

“Thực tế này có nguy cơ xói mòn chính sách ngoại giao của TQ cũng như quan hệ trong khu vực", Zhang nói.

Theo ông, ở tỉnh Hải Nam, TQ đã lệnh xây dựng 84 tàu cá dân quân cỡ lớn cho cái gọi là "thành phố Tam Sa". 10 tàu trong số này sẽ được cung cấp trong năm nay. Việc phát triển tiếp theo sẽ cần một vài năm nữa.

Thái An (theo Diplomat)