Tại cuộc họp trực tuyến về công tác chuẩn bị đón đoàn kiểm tra của EC về IUU hôm 13/10, các địa phương đã thông báo về tình hình thực tế của các tàu, cảng sau thời gian được hướng dẫn và yêu cầu thực hành chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) thời gian qua.

Nhiều địa phương đã đạt được các tiến bộ đáng ghi nhận.

Một số tỉnh đã tăng cường xử phạt hành vi khai thác IUU, nhất là vi phạm ở vùng biển nước ngoài.

Theo thống kê của Tổng cục Thủy sản, các tỉnh Quảng Ngãi, Tiền Giang, Khánh Hòa đã làm tốt, giảm đáng kể các vụ tàu cá vi phạm. Riêng tỉnh Phú Yên, từ năm 2021 đến nay, chưa phát hiện vụ việc vi phạm. Một số tỉnh như Cà Mau, Kiên Giang, Bến Tre, Tiền Giang, Quảng Ninh, Bình Thuận... đã tăng cường xử phạt hành vi khai thác IUU, nhất là vi phạm ở vùng biển nước ngoài.

Các tỉnh Quảng Ninh, Thừa Thiên Huế, Cà Mau, Thanh Hóa, Bình Định, Bình Thuận, Bến Tre, Sóc Trăng có tỉ lệ lắp thiết bị định vị VMS cao, trên 95%.

Tuy nhiên, bên cạnh nhưng tiến bộ nêu trên vẫn còn nhiều tồn tại cần phải được nhanh chóng và nghiêm túc khắc phục, như: Hiện tượng ngắt điện làm ngắt kết nối trên tàu, hoặc thông tin trên nhật ký khai thác không đảm bảo. Cùng với đó việc luồng lạch tại nhiều cảng cá bị bồi lắng, khu neo đậu tránh trú bão xuống cấp, chưa đáp ứng được yêu cầu.

Hiện toàn ngành thủy sản đang triển khai đồng bộ các kế hoạch theo đúng 4 khuyến cáo của EC, đặc biệt là về khung pháp lý. Các văn bản đã quy định cụ thể hơn về yêu cầu với thiết bị VMS; trách nhiệm của nhà cung cấp thiết bị VMS khi thiết bị bị hỏng; quy định rõ trong 72 giờ kể từ khi nhận được yêu cầu xin vào cảng, cơ quan thẩm quyền cần xác minh thông tin về tàu; quy định về hạn ngạch khai thác tại vùng khơi cho từng địa phương...

Nhằm công khai, minh bạch và chuyển đổi số công tác quản lý, cũng như đảm bảo việc truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, Tổng cục Thủy sản đã thử nghiệm và triển khai xây dựng phần mềm "Hệ thống chứng nhận nguồn gốc điện tử", với Trung tâm Thông tin thủy sản là cơ quan đầu mối triển khai.

Tại hội nghị, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị các địa phương bám sát theo tinh thần các văn bản chỉ đạo của Bộ NN&PTNT, vì cuộc sống của 800.000 ngư dân trên biển, 4 triệu người liên quan trên đất liền. Thứ trưởng đề nghị thành lập các đoàn công tác do lãnh đạo tỉnh trực tiếp chỉ đạo, làm trưởng đoàn đi kiểm tra trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân liên quan trong thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU. Ngoài ra, UBND tỉnh, thành phố cần ban hành văn bản chỉ đạo, giao nhiệm vụ cụ thể cho cấp cơ sở, các ngành, lực lượng chức năng trên địa bàn.

Để phục vụ tốt nhất cho các buổi làm việc với EC, trước đó, Văn phòng Chính phủ đã ban hành Thông báo số 302/TB-VPCP ngày 26/9/2022 kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành tại cuộc họp lần thứ sáu Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Để giải quyết các tồn tại, hạn chế trên nhằm sớm gỡ cảnh báo “Thẻ vàng”, đồng thời để đảm bảo chuẩn bị tốt cho việc tiếp, làm việc với Đoàn thanh tra của EC trong tháng 10 tới, Phó Thủ tướng yêu cầu cần tập trung triển khai thực hiện các nhiệm vụ trước mắt, các giải pháp trọng tâm, lâu dài, mở đợt cao điểm kiểm tra.

Đình Thành, Thành Huế, Bảo Phùng