Trung Quốc "trỗi dậy hòa bình" hay vô trách nhiệm?

Trung Quốc tự cho là mình đang "trỗi dậy một cách hòa bình" nhưng những gì họ đang thể hiện qua hành động thì phải nói rằng sự trỗi dậy của Trung Quốc là sự trỗi dậy... vô trách nhiệm.

Cách đây khoảng 4 năm, tôi được một doanh nghiệp nhờ làm giúp cuốn Catalogue để quảng bá trong đó cần có một khẩu hiệu làm phương châm cho cả hệ thống. Sau khi cân đi nhắc lại tôi chọn câu: "Tinh thần trách nhiệm - Chìa khóa của thành công".

Lúc đó tôi chưa thực sự ưng ý lắm, nhưng càng gần đây tôi mới càng thấm thía ý nghĩa của cái câu do chính mình chọn chỉ cho một doanh nghiệp nhỏ ở một góc độ khác và ở một tầm mức cao hơn rất nhiều.

Như chúng ta đều biết, từ đầu tháng 5 đến nay, trước việc Trung Quốc ngang nhiên xâm phạm vùng biển Việt Nam và có nhiều hành vi khiêu khích bạo lực, vô nhân đạo, các tầng lớp nhân dân trong và ngoài nước vô cùng phẫn nộ dẫn đến các cuộc mít tinh tuần hành phản đối.

Giàn khoan Hải Dương 981 của TQ hạ đặt trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế của VN. Ảnh: Hoàng Sang

Tại một vài nơi, những hoạt động này bị kẻ xấu lợi dụng và đã gây ra thiệt hại cho một số doanh nghiệp nước ngoài. Ngay sau khi sự việc xảy ra, các cấp chính quyền từ trung ương đến địa phương lập tức vào cuộc và trật tự được lập lại một cách nhanh chóng, kẻ thủ ác phải chịu hình phạt thích đáng.

Thêm nữa, theo chỉ thị của Thủ tướng, các bộ ngành liên quan còn có những bước hỗ trợ cụ thể để các doanh nghiệp nhanh chóng khắc phục thiệt hại, sớm khôi phục sản xuất kình doanh.

Cụ thể, Bộ Tài chính và một số công ty bảo hiểm vừa tạm ứng 114 tỉ đồng, bồi thường cho 113 công ty ở Bình Dương bị thiệt hại do cháy, đập phá, mất trộm... sau vụ gây rối, nhằm giúp cho các doanh nghiệp (DN) hồi phục sản xuất. Còn ở Hà Tĩnh và Đồng Nai, công tác rà soát, đánh giá thiệt hại đang được tiến hành khẩn trương. Trước mắt các doanh nghiệp bị thiệt hại sẽ được hỗ trợ bằng các biện pháp như giãn thuế, miễn thuế VAT đối với hàng nhập khẩu để phục hồi sản xuất v.v...

Đặc biệt, các lãnh đạo bao gồm cả Chủ tịch nước của chúng ta còn đến tận các doanh nghiệp bị thiệt hại thăm hỏi, động viên, chỉ đạo trực tiếp các địa phương hỗ trợ doanh nghiệp.

Những động thái này khiến các nhà đầu tư cảm động, thông cảm với Việt Nam. Các doanh nhân bao gồm cả doanh nhân Trung Quốc đều bày tỏ lòng biết ơn đối với sự quan tâm sâu sắc, thái độ và hành động đầy trách nhiệm của các cấp chính quyền của Việt Nam. Họ cũng nhận định đây chỉ là hiện tượng "con sâu bỏ rầu nồi canh" và cho biết không phải vì thế mà Việt Nam mất đi sự hấp dẫn trong làm ăn kinh doanh.

Còn ở Trung Quốc cũng có câu chuyện tương tự nhưng cách hành xử thì hoàn toàn khác. Chắc bạn đọc vẫn còn nhớ vào khoảng giữa tháng 8 năm 2012 tại Trung Quốc đã xảy ra các cuộc biểu tình chống Nhật Bản cũng liên quan đến tranh chấp chủ quyền biển đảo giữa hai nước này, lan rộng ra hàng chục tỉnh thành và có xu hướng bạo lực, với nhiều nhà hàng hay xe ô tô của người Nhật tại Trung Quốc đi đập phá.

Theo thống kê của phía Nhật Bản đưa ra vào tháng 11 cùng năm, con số thiệt hại vào thời điểm đó lên tới 10 tỷ Yên Nhật (theo tỷ giá thời điểm đó là vào khoảng 120 triệu USD). Chính phủ Nhật đã chính thức yêu cầu Chính phủ Trung Quốc bồi thường thiệt hại, nhưng kết quả thu được chỉ là "đá ném ao bèo".

Trong hoàn cảnh đó, các doanh nghiệp Nhật Bản đang đầu tư làm ăn tại Trung Quốc lo ngại trước sự thờ ơ của pháp luật đã tính đến và đang thực hiện kế hoạch rút dần ra khỏi Trung Quốc. Thậm chí còn xuất hiện thuật ngữ "China risk - sự rủi ro Trung Quốc".

Trung Quốc tự cho là mình đang "trỗi dậy một cách hòa bình" nhưng những gì họ đang thể hiện qua hành động thì không phải là như thế. Một học giả Singapore đã phê phán: "sự trỗi dậy của Trung Quốc chỉ mang tính cục bộ".

Nhưng dường như nhận định này chưa thực sự xác đáng mà phải nói rằng sự trỗi dậy của Trung Quốc là sự trỗi dậy... vô trách nhiệm. Và, hệ lụy của nó đã đến gần ngay trước mắt. Bởi, tinh thần trách nhiệm là thứ phải được thể hiện bằng hành động cụ thể chứ không phải bằng lời nói.

Còn với Việt Nam, chúng ta đang nắm trong tay chìa khóa của thành công. Vấn đề còn lại chỉ là chúng ta cần tiếp tục đề cao "tinh thần trách nhiệm".

Tuấn Nhật