Theo lời khai của ông Chu Ngọc Anh tại cơ quan điều tra (CQĐT), ông giữ chức vụ Bộ trưởng Bộ KH&CN từ tháng 4/2016, đến ngày 25/9/2020 thì được bầu làm Chủ tịch UBND TP. Hà Nội.

Tuy nhiên đến ngày 12/11/2020, Quốc hội mới miễn nhiệm chức vụ tại Bộ KH&CN đối với bị can. Từ ngày 25/9/2020 đến ngày 12/11/2020, ông Chu Ngọc Anh uỷ nhiệm điều hành Bộ KH&CN cho ông Trần Văn Tùng, Thứ trưởng Bộ KH&CN. 

Đề tài nghiên cứu, chế tạo test xét nghiệm do Học viện Quân y chủ trì, Công ty Việt Á phối hợp thực hiện, sử dụng kinh phí từ ngân sách Nhà nước, mục đích để nghiên cứu ra quy trình công nghệ và sản xuất thử nghiệm sản phẩm là Test xét nghiệm phục vụ phòng, chống dịch bệnh Covid- 19.

Ông Chu Ngọc Anh. Ảnh: Hoàng Hà

Quyền sở hữu, quyền sử dụng kết quả nghiên cứu Đề tài thuộc về Nhà nước, do Bộ trưởng Bộ KH&CN là đại diện chủ sở hữu cho đến khi nghiệm thu, báo cáo với cơ quan thẩm quyền theo quy định.

Trong quá trình thực hiện đề tài, Học viện Quân y chịu trách nhiệm đảm bảo quyền sở hữu Nhà nước theo hợp đồng, Bộ KH&CN có trách nhiệm kiểm tra, giám sát để thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu Nhà nước. 

Đến thời điểm tháng 9/2020, khi ông Chu Ngọc Anh được bầu giữ chức Chủ tịch UBND TP. Hà Nội và thời điểm ngày 12/11/2020, khi bị can được miễn nhiệm chức vụ Bộ trưởng Bộ KH&CN thì Bộ KH&CN chưa bàn giao, chưa xử lý kết quả nghiên cứu đề tài. 

Tuy nhiên, sau khi được Bộ KH&CN thành lập Hội đồng đánh giá, nghiệm thu giai đoạn 1 đề tài và có biên bản nghiệm thu giai đoạn 1 thì Công ty Việt Á đã quản lý, khai thác và sử dụng kết quả nghiên cứu của đề tài, đưa vào sản xuất thương mại phục vụ phòng, chống dịch bệnh Covid-19. 

Việc bàn giao quản lý, khai thác và sử dụng kết quả nghiên cứu của đề tài không thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, xâm hại quyền quản lý tài sản của Nhà nước do Bộ KH&CN là đại diện chủ sở hữu.

Test xét nghiệm là kết quả nghiên cứu của đề tài thuộc quyền sở hữu của Bộ KH&CN. Vì vậy, khi Bộ KH&CN chưa cho phép thì việc Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành test xét nghiệm cho công ty Việt Á là không đúng quy định của pháp luật. 

Túi tiền bị 'bỏ quên'

Kết quả điều tra cho thấy, ngày 27/8/2020, ông Phan Quốc Việt (Chủ tịch Việt Á) nhắn tin qua ứng dụng Viber cho ông Chu Ngọc Anh hẹn gặp, nhưng ông Chu Ngọc Anh không nhắn tin trả lời nên ông Việt nhắn tin cho ông Nguyễn Mai Dương, Chánh Văn phòng Bộ KH&CN.

Theo hướng dẫn của ông Dương, ông Việt đến trụ sở Bộ KH&CN, đăng ký tại bộ phận bảo vệ cổng và lên phòng làm việc gặp ông Dương. Lúc này, ông Việt được ông Dương dẫn vào phòng làm việc của ông Chu Ngọc Anh, sau đó ông Dương đi ra. 

Ông Việt và ông Chu Ngọc Anh ngồi tại khu vực bàn tiếp khách bên phải cửa ra vào. Phan Quốc Việt để ba lô dưới chân và ngồi trao đổi với ông Chu Ngọc Anh về công tác phòng chống dịch, đặc biệt là kết quả phòng chống dịch của Công ty Việt Á. 

Sau khi trao đổi khoảng hơn 15 phút, ông Việt mở ba lô và lấy túi quà màu xanh (bên trong có 200.000 USD tương đương hơn 4,6 tỷ đồng), cùng vài bộ khẩu trang và chai nước rửa tay dạng xịt của Công ty Việt Á sản xuất. 

Ông Việt lấy từ trong túi quà khẩu trang cùng chai nước rửa tay ra và trao đổi với ông Chu Ngọc Anh về tính năng, cách sử dụng. Sau đó, ông Việt bỏ khẩu trang và chai nước rửa tay vào túi màu xanh, nói với ông Chu Ngọc Anh: “Tụi em mới có được ít thanh toán, ghé cám ơn anh đã ủng hộ tụi em tham gia đề tài và hỗ trợ tụi em rất nhiệt tình. Nếu tình hình tốt, sắp tới em sẽ ghé thăm anh tiếp".

Đáp lời, ông Chu Ngọc Anh nói: “Tớ cám ơn Việt”. Sau đó, ông Việt để lại túi màu xanh dưới chân bàn rồi chào ra về. 

Khoảng cuối tháng 9/2020, khi dọn dẹp phòng làm việc tại trụ sở Bộ KH&CN để chuyển đến trụ sở UBND TP Hà Nội, ông Chu Ngọc Anh thấy túi quà do ông Việt đưa lúc trước, kiểm tra thấy trong túi có 200 ngàn USD.

CQĐT xác định, số tiền 200.000 USD nói trên do ông Việt chỉ đạo bà Hồ Thị Thanh Thảo, thủ quỹ của Công ty Việt Á, rút tiền từ tài khoản và đổi sang USD đưa cho ông Việt. 

Ông Việt đã mang số tiền trên từ TP.HCM ra Hà Nội để đưa cho ông Chu Ngọc Anh với mục đích cám ơn vì ông Chu Ngọc Anh đã tạo điều kiện cho Công ty Việt Á tham gia đề tài nghiên cứu, chế tạo test xét nghiệm; Đồng thời không đề xuất biện pháp thu hồi khi Công ty Việt Á sử dụng test xét nghiệm là kết quả nghiên cứu đề tài thuộc sở hữu của Nhà nước để lập hồ sơ đăng ký, được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành, sản xuất kinh doanh trái pháp luật. 

Theo lời khai của ông Chu Ngọc Anh tại CQĐT, bị can không trao đổi, bàn bạc, thỏa thuận, thống nhất với ông Việt về việc đưa, nhận tiền, không gây khó khăn nhằm mục đích để ông Việt phải đưa tiền. 

Cựu Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Chu Ngọc Anh bị đề nghị truy tố về hành vi gây thất thoát tài sản Nhà nước gần 19 tỷ đồng liên quan vụ án Việt Á.