Ukraine từng lên kế hoạch phản công vào mùa đông, nhưng lại trì hoãn vì chờ đợi phương Tây hỗ trợ vũ khí. Trong khoảng thời gian này, các lực lượng Nga đã tăng cường củng cố phòng thủ dọc theo chiến tuyến dài 900km trải dài từ biên giới Kharkiv - Luhansk ở phía đông bắc cho tới Kherson ở tây nam của Ukraine. 

Binh sĩ Ukraine chiến đấu ở Bakhmut. Ảnh: Anadolu

Trải qua hơn một tháng phản công từ đầu tháng Sáu, Ukraine đã gây thất vọng do không thể giành được nhiều ưu thế, dù Kiev đã được phương Tây hỗ trợ số lượng lớn vũ khí và đạn dược. 

Hãng tin CNBC dẫn lời các nhà phân tích quân sự cho hay, Ukraine đang phải đối mặt với các tuyến phòng thủ dày đặc của Nga, có những nơi sâu tới 30km, cùng các bãi mìn, chướng ngại vật chống tăng, mạng lưới chiến hào và boongke rộng lớn được máy bay không người lái (UAV), pháo binh, và trực thăng bảo vệ.

Cơ hội nhỏ thành công

Một trong những vấn đề lớn nhất mà quân đội Ukraine phải đối mặt là khung thời gian để xuyên thủng hệ thống phòng thủ của Nga đang bị hạn chế, trong khi mùa hè chỉ còn vài tháng nữa. 

Ông Michael Clarke, nhà phân tích quốc phòng và cựu Tổng giám đốc viện nghiên cứu Royal United Services Institute (RUSI) tại Anh, cho hay: “Phản công chia làm 2 giai đoạn, với giai đoạn đầu là thăm dò để xác định những điểm yếu ở tiền tuyến của Nga, và giai đoạn hai là triển khai lực lượng quy mô lớn để tấn công".

"Ukraine vẫn đang ở giai đoạn đầu, và giai đoạn này kéo dài hơn dự định. Nếu giai đoạn đầu kéo dài quá lâu, họ sẽ không còn đủ thời gian trước khi thời tiết thay đổi để giai đoạn hai bắt đầu”, ông Clarke chia sẻ với CNBC. 

Cũng theo ông Clarke, dưới áp lực thời gian, Ukraine có thể triển khai các đơn vị sử dụng trong giai đoạn hai sớm hơn dự định. Nhưng điều này có thể khiến Ukraine không thể huy động được số lượng đủ lớn để tạo ra sự khác biệt trên chiến tuyến. 

“Tôi không bi quan về cuộc phản công, nhưng những rủi ro từ cuộc phản công của Ukraine đang tăng lên theo thời gian”, ông Clarke nhận định. 

Khi thời tiết chuyển sang thu, những con đường và cánh đồng ở Ukraine trở nên vô cùng lầy lội, và khiến phản công càng khó khăn hơn. 

Ông Konrad Muzyka, chuyên gia tình báo quân sự kiêm Chủ tịch công ty tư vấn Rochan Consulting ở Ba Lan, nhấn mạnh "thời tiết luôn là vấn đề" đối với Kiev.

“Tôi cho rằng, Ukraine mong đợi cuộc phản công sẽ tập hợp đủ động lực để tiếp tục thúc đẩy tấn công về phía nam với tốc độ nhanh hơn nhiều. Nhưng không may, điều đó đã không xảy ra. Tôi nghĩ Ukraine chỉ còn 3 tháng trước khi hết đạn pháo, và 3 tháng cho đến khi địa hình trở nên vô cùng lầy lội”, ông Muzyka nói. 

Ukraine tổn thất số lượng lớn vũ khí trong giai đoạn phản công ban đầu. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga 

Mất đà

Trong giai đoạn đầu phản công, Ukraine đã giành lại quyền kiểm soát một số ngôi làng bị Nga chiếm đóng ở phía nam. 

Kiev cũng tuyên bố các lực lượng đang tiến hành phản công ở ít nhất 3 khu vực, nhưng lại đối mặt với sự kháng cự quyết liệt từ phía Nga. Bộ Quốc phòng Ukraine cho hay lực lượng của họ đã giải phóng khoảng 210 km2 lãnh thổ bị Nga chiếm đóng kể từ tháng Sáu. Nhưng tổn thất về vũ khí và binh sĩ lại không hề nhỏ. 

“Người Ukraine có xu hướng nói 'chúng tôi đã chiếm được một chiến hào', hoặc 'chúng tôi đã tiến thêm được 500m’. Nhưng về cơ bản, chúng ta đang thấy là một trận chiến rất cam go đối với Ukraine”, ông Muzyka nói.

Theo ông Muzyka, các cuộc tấn công của Ukraine vào vị trí của Nga vẫn đang diễn ra. Tuy nhiên, các binh sĩ Ukraine mà ông từng nói chuyện tại thực địa cho biết, họ kỳ vọng rất thấp về việc tạo ra sự đột phá lớn trong phản công. 

“Đây sẽ là một cuộc chiến tiêu hao nặng nề trong 2 – 3 tháng tới. Mục tiêu là tiếp tục đẩy mạnh và giải phóng từng chiến hào một cách chậm rãi. Việc sử dụng các phương tiện bọc thép cũng đang bị hạn chế do mật độ ATGM (hệ thống tên lửa chống tăng có điều khiển), và pháo binh Nga quá dày, nên việc huy động các đội hình bọc thép kết hợp tiềm ẩn đầy rủi ro”, ông Muzyka nói thêm.

"Ukraine sẽ phải nhích về phía trước và tiếp tục tấn công hậu phương của Nga với hy vọng khả năng duy trì lực lượng của Nga ở phía bắc sẽ bị suy giảm. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ mức độ thành công của biện pháp này là như thế nào", ông Muzyka chia sẻ.