Thích nghi mới là điều quan trọng

Bà Đỗ Thị Kim Loan, Tổng giám đốc Công ty TNHH TM&SX Sao Nam, cho biết, từ độ dày ban đầu của một tấm ván sàn là 21mm, doanh nghiệp đã chấp nhận điều chỉnh sản phẩm xuống các mức dày khác nhau như 19mm, 15mm, hay 9mm... để chiều theo nhu cầu khách hàng.

Việc điều chỉnh độ dày giúp giảm chi phí nguyên liệu đầu vào, đồng thời tạo ra ván sàn vừa túi tiền hơn cho người tiêu dùng. Đây là lý do giúp công ty trúng thầu nhiều dự án tại thị trường nội địa trong năm 2025, doanh số tăng trưởng khoảng 15%. Doanh thu xuất khẩu đạt tương đương cùng kỳ.

“Thích nghi mới là điều quan trọng. Thay vì bán ít nhưng biên lợi nhuận cao, chúng tôi chọn bán nhiều với biên lợi nhuận thấp hơn”, bà Loan chia sẻ với PV VietNamNet bên lề Đại hội Đại biểu lần thứ nhất (nhiệm kỳ 2025-2028) của Hội Mỹ nghệ & Chế biến gỗ TPHCM (HAWA) diễn ra tối 18/12.

Những tưởng mức thuế đối ứng 20% mà Mỹ áp cho sản phẩm gỗ từ Việt Nam sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp. Trái lại, cộng đồng doanh nghiệp trong ngành đã chứng tỏ khả năng thích nghi cao và linh hoạt xoay chuyển tình thế.

Theo HAWA, kim ngạch xuất khẩu gỗ và lâm sản năm 2025 có khả năng đạt trên 17,3 tỷ USD, tăng 5,4% so với năm 2024. Số liệu từ Bộ Công Thương cho thấy, riêng gỗ và sản phẩm gỗ chiếm khoảng 15,5 tỷ USD. Thành tích này giúp Việt Nam tiếp tục giữ vị trí đứng đầu Đông Nam Á và thứ nhì châu Á trong ngành.

w nganh go 122.jpg
Dù gặp nhiều khó khăn, xuất khẩu gỗ vẫn tăng trưởng trong năm 2025. Ảnh: Anh Phương

Doanh thu tăng từ 0 lên 400 triệu USD trong 4 năm 

Một ví dụ thành công khác được chia sẻ là câu chuyện của ông Huỳnh Lê Đại Thắng, Giám đốc Công ty TNHH Đồ gỗ Nghĩa Sơn. 4 năm trước, doanh nghiệp này tự tìm hiểu việc kinh doanh nội thất trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT) lớn như Amazon, Walmart hay Wayfair. Sau thời gian ngắn, việc chuyển đổi giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường, từ đó, tăng doanh số bán hàng.

Trong năm 2025, doanh số xuất khẩu của Nghĩa Sơn tăng 40%. Doanh thu tại Mỹ cũng tăng rất mạnh. Công ty đã xuất khẩu hơn 1.000 container hàng trong năm và lượng đơn hàng đặt đã có tới tháng 5/2026.

Theo ông Thắng, phần lớn doanh nghiệp gỗ trong nước đang bán sỉ B2B (doanh nghiệp với doanh nghiệp). Tuy nhiên, khi thị trường khó khăn, khách hàng B2B quốc tế ngày càng ép giá đơn vị sản xuất. Do đó, doanh nghiệp sản xuất trong nước chỉ như một đơn vị làm công, không có thương hiệu riêng. 

“Tuy nhiên, nếu nghiêm túc tìm hiểu phương thức bán hàng qua kênh thương mại điện tử, doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể mở rộng quy mô, thắng lớn”, ông Thắng nói. Ông ví dụ, một doanh nghiệp gỗ Trung Quốc tăng trưởng doanh thu trên các sàn TMĐT từ con số 0 lên khoảng 400 triệu USD trong vòng 4 năm. 

Khi tham gia hội nghị các nhà cung cấp châu Á của Wayfair, diễn ra tại Thượng Hải (Trung Quốc), ông nhận thấy, số lượng doanh nghiệp chuyên bán nội thất trên sàn TMĐT có doanh thu mỗi năm trên 100 triệu USD là rất đông. Đây là điều không thể nếu chỉ bán hàng B2B.

Trở lại với doanh nghiệp trong nước, vị tổng giám đốc cho rằng số lượng doanh nghiệp Việt bán đồ gỗ trên sàn TMĐT còn rất hạn chế. Doanh nghiệp nội địa không yếu nhưng không biết bắt đầu từ đâu và làm thế nào.

Trước hết, muốn bán được sản phẩm giữa hàng triệu đối thủ trên kênh TMĐT, ông Thắng lưu ý thiết kế là cốt lõi. Hiện nay, đối thủ chính của ngành gỗ Việt Nam là Trung Quốc - quốc gia rất mạnh về thiết kế sản phẩm.

Do đó, để cạnh tranh, doanh nghiệp Việt cần tập trung thiết kế mới và chào hàng, thay vì thụ động nhận yêu cầu gia công từ đối tác. Với việc bán sản phẩm thiết kế, biên lợi nhuận trên mỗi sản phẩm có thể tăng 2-3 lần so với gia công. Để sản phẩm đáp ứng đúng nhu cầu thị trường, doanh nghiệp phải nghiên cứu kỹ thị hiếu bằng cách tham gia nhiều hội chợ, hội thảo quốc tế.

"Đội ngũ thiết kế sản phẩm của chúng tôi đã lên tới 10 người. Mỗi năm, công ty có ít nhất khoảng 30 thiết kế mới”, ông Thắng cho hay.

Về lâu dài, theo ông, nếu để các doanh nghiệp tự bơi, ngành gỗ sẽ khó đạt doanh số bán hàng cao. Do đó, các doanh nghiệp nội địa rất cần sự kết nối với những đơn vị quốc tế chuyên về thiết kế để có thể tạo ra sản phẩm phù hợp xu hướng tiêu dùng. 

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Chánh Phương, Phó Chủ tịch HAWA, nhấn mạnh, muốn bán hàng tốt trên các sàn thương mại điện tử, doanh nghiệp cần thực hiện hai yếu tố là thương hiệu và thiết kế. Bởi, khi đã làm TMĐT, sản phẩm phải khác biệt chứ không thể sao chép thiết kế hoặc gia công.

Ngoài ra, nếu muốn phát triển lâu dài, cộng đồng doanh nghiệp cần liên kết để xây dựng kênh phân phối mạnh cho sản phẩm gỗ từ nội địa đi quốc tế. Trong tương lai, ngành sẽ hình thành các công ty chuyên thực hiện chức năng về thương mại điện tử, giúp doanh nghiệp quản trị tốt hoạt động phân phối.

Ông đánh giá, hiện chỉ có khoảng 10-15% doanh nghiệp trong ngành gỗ có khả năng tự thiết kế, phát triển mẫu mã riêng. Từ trước đến nay, các công ty nước ngoài luôn làm chủ thiết kế bởi họ nắm được xu hướng dịch chuyển thị hiếu tiêu dùng bản địa. Do đó, việc có công ty chuyên thiết kế để cung cấp mẫu sản phẩm cho doanh nghiệp Việt sản xuất chính là mơ ước của HAWA.

Thành lập hội xuất khẩu 8 tỷ USD

Ngày 18/12, HAWA đã tổ chức thành công Đại hội Đại biểu lần thứ nhất (nhiệm kỳ 2025-2028), đánh dấu sự hợp nhất giữa Hội Mỹ nghệ & Chế biến gỗ TPHCM (HAWA) và Hiệp hội Chế biến Gỗ tỉnh Bình Dương (BIFA). Ông Phùng Quốc Mẫn, Tổng giám đốc Công ty TNHH Ván sàn A&M, đã được bầu giữ chức Chủ tịch HAWA. 

Sau hợp nhất, HAWA có gần 1.000 doanh nghiệp hội viên với tổng giá trị xuất khẩu đạt hơn 8 tỷ USD/năm, chiếm gần 50% tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của cả nước.

HAWA đặt mục tiêu xuất khẩu đạt 15 tỷ USD vào năm 2035, trong đó 80% là sản phẩm đạt tiêu chuẩn xanh.