Lực lượng phòng vệ trên biển của Nhật (MSDF) và Hạm đội 7 của Mỹ đã ra các tuyên bố riêng rẽ cho biết, cuộc tập trận giữa nhóm tàu sân bay trực thăng Izumo của MSDF và nhóm tàu sân bay tấn công lớp Nimitz của Hải quân Mỹ ở Biển Đông kéo dài từ 10-12/6. Trong khuôn khổ sự kiện, các tàu chiến hai nước đã diễn tập phối hợp chiến đấu cả ở dưới nước và trên không.
Izumo và một tàu sân bay trực thăng khác, có tên Kaga hiện là các tàu chiến sàn phẳng lớn nhất của Nhật. Theo tạp chí The Diplomat, ngoài tàu Izumo, Nhật còn điều hai tàu khu trục lớp Murasame là JS Murasame và JS Akebone cùng 5 máy bay quân sự tham gia tập trận chung với hàng không mẫu hạm Mỹ.
Báo Japan Times nhận định, Bắc Kinh nhiều khả năng coi động thái trên là thách thức đối với các hoạt động hải quân mở rộng của Trung Quốc ở khu vực Thái Bình Dương.
Động thái cũng diễn ra một ngày sau khi Bộ Quốc phòng Nhật phát hiện tàu Liêu Ninh, hàng không mẫu hạm đang biên chế hoạt động duy nhất của Trung Quốc di chuyển qua Eo Miyako giữa đảo Miyako và đảo chính thuộc Okinawa khi tiến vào Thái Bình Dương.
Phát biểu về sự kiện, ông Pat Hannifin, chỉ huy hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan nhấn mạnh: "Khoảng thời gian chúng tôi có thể cùng huấn luyện và hoạt động trên biển cùng các đối tác thuộc MSDF là vô giá. Liên minh của chúng tôi chưa bao giờ lớn mạnh và quan trọng đối với khu vực này như thời điểm hiện tại".
Nhật đang tăng cường sự hiện diện ở Biển Đông thông qua việc triển khai các tàu Izumo và Murasame tham gia sứ mệnh của MSDF ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trong năm nay, kéo dài từ ngày 30/4 - 10/7. Tháng trước, tàu Izumo từng phối hợp diễn tập hải quân với các tàu chiến từ Australia, Mỹ, Pháp, Ấn Độ và Philippines trong hai sự kiện riêng rẽ khác ở Biển Đông và vùng biển phía tây đảo Sumatra của Indonesia.
Tại một cuộc họp mới đây, Phó đô đốc Linda Fagan, Tư lệnh Lực lượng bảo vệ bờ biển Mỹ (USCGC) cũng tuyên bố, USCGC đang tăng cường hoạt động ở Biển Đông và các nơi khác nhằm giúp đảm bảo chủ quyền của các nước đối tác ở những vùng biển tranh chấp cũng như việc thực thi luật pháp quốc tế về tự do hàng hải.
Tuấn Anh