Mọi người trong cộng đồng có thể tiếp cận và học tập
Việc phát triển giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc xóa đói giảm nghèo, nâng cao tri thức và khai phá tài năng của cộng đồng nông dân. Bởi vậy, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 là nhiệm vụ trọng điểm của Chính phủ, nhằm thúc đẩy phát triển toàn diện khu vực nông thôn.
Một trong những mục tiêu hàng đầu của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới là xóa đói giảm mù chữ. Chương trình tập trung vào việc nâng cao tỷ lệ học vụ, đặc biệt là trong trẻ em và người lớn không biết chữ. Được đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở vật chất giáo dục, cung cấp sách giáo trình, và tăng cường khả năng giảng dạy của giáo viên, Chương trình nông thôn mới đã tạo điều kiện thuận lợi để mọi người trong cộng đồng có thể tiếp cận và học tập.
Tinh thần này thể hiện rất rõ trong Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới có 2 tiêu chí thuộc lĩnh vực giáo dục, gồm: Tiêu chí số 5 về trường học và tiêu chí số 14 về giáo dục.

Theo đó, xã đạt tiêu chí số 5 khi có 70% trở lên số trường (mầm non, mẫu giáo, tiểu học, THCS, TH&THCS) trên địa bàn xã có cơ sở vật chất và thiết bị dạy học đạt chuẩn quốc gia; xã đạt chuẩn tiêu chí số 14 khi đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, phổ cập giáo dục tiểu học và THCS mức độ 2 trở lên, xóa mù chữ mức độ 2, tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS được tiếp tục học trung học (phổ thông, bổ túc, trung cấp) đạt 70% trở lên.
55/63 tỉnh đạt chuẩn xoá mù chữ mức độ 2
Thông tin tại Hội nghị Tổng kết các nội dung về giáo dục và đào tạo thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025; định hướng lớn cho giai đoạn 2026 - 2030 cho biết: đến năm 2025 có 87,5% số xã đạt chuẩn tiêu chí trường học (mục tiêu 90%), 95,6% số xã đạt chuẩn tiêu chí giáo dục - đào tạo (mục tiêu 90%), 70,8% xã đạt chuẩn tiêu chí giáo dục nông thôn mới nâng cao (mục tiêu 60%).
Công tác phổ cập giáo dục đạt nhiều thành tựu: 99,9% xã đạt chuẩn mầm non cho trẻ 5 tuổi. Tỷ lệ người 15 – 60 tuổi biết chữ đạt trên 97%, 55/63 tỉnh đạt chuẩn xoá mù chữ mức độ 2.
Trong giai đoạn 2021 - 2025, chương trình đã hỗ trợ đào tạo nghề cho gần 250.000 lao động nông thôn, xây dựng hơn 1.200 bộ giáo trình sơ cấp, góp phần nâng thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn lên khoảng 54 triệu đồng/năm (tăng 1,3 lần so với năm 2020).
Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia tăng từ 10,9% năm 2020 lên 62,8% năm 2024. Tuy vậy, báo cáo cũng chỉ ra khó khăn trong duy trì bền vững tiêu chí tại miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Giáo dục và Đào tạo Lê Tấn Dũng cho biết, thời gian tới, các chương trình mục tiêu quốc gia sẽ được lồng ghép, hỗ trợ lẫn nhau. Đặc biệt, Bộ sẽ chủ trì Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng phát triển giáo dục và đào tạo, bao quát từ mầm non đến sau đại học.
Với sự phối hợp của các bộ, ngành và địa phương, trên cơ sở các mục tiêu đã đạt được, tiêu chí giáo dục và đào tạo trong Chương trình nông thôn mới giai đoạn 2026 - 2030 sẽ tiếp tục được thực hiện hiệu quả, thực chất và bền vững.