“Heidi” là tác phẩm nổi tiếng nhất của Johanna Spyri (1827 - 1901), một cây bút văn học thiếu nhi Thụy Sĩ. 

Ra đời cách đây hơn 140 năm, cho đến nay, tác phẩm văn học thiếu nhi kinh điển “Heidi” đã được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới và được giới thiệu ở nhiều quốc gia (chỉ riêng tiếng Anh đã có 13 bản khác nhau, từ năm 1882-1959), được chuyển thể thành phim, kịch, trò chơi điện tử.

Dựa trên số bản bán ra, Heidi được công nhận nằm trong danh sách những cuốn sách bán chạy nhất mọi thời đại.

anh cua huy nam.jpg
Toàn cảnh buổi giao lưu giới thiệu sách vừa diễn ra ở Hà Nội. 

"Heidi" đã được xuất bản ở Việt Nam từ nhiều năm nay nhưng khi bản dịch của dịch giả Nguyễn Bích Lan được phát hành thì vẫn tạo nên một "cơn sốt" lớn.

Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam - đơn vị xuất bản cuốn sách cho biết, sách vừa có lệnh phát hành đã được lệnh in nối bản, riêng dịch giả Nguyễn Bích Lan đã ký tên trên gần 1.000 đầu sách để gửi tới dịch giả cả nước.

Dịch giả Nguyễn Bích Lan chia sẻ rằng quyết định chuyển ngữ “Heidi” được hình thành từ  mong muốn đi tìm những món quà ở trẻ thơ. Với chị, cuốn sách không chỉ “dành cho trẻ em” mà ngược lại, chính nhân vật cô bé Heidi đã trao tặng chị, tặng bạn đọc biết bao món quà đáng giá: Cái nhìn sáng trong, chẳng vướng vào định kiến; niềm nhiệt huyết, quyết tâm khi bắt tay làm mọi sự; tính trung thực... và đặc biệt, lòng tin – lòng tốt. Từng lời nói, từng hành động của cô bé ấy như đều ẩn chứa năng lượng vui vẻ, khả năng xoa dịu, có thể chữa lành đâu chỉ cho bạn bè đồng trang lứa mà còn cho người lớn, người già, cho cả người thành đạt lẫn người từng thất bại.

Cuốn sách kể về cô bé mồ côi cha mẹ Heidi, bởi người dì có việc làm mới, nên đã đưa cô đến sống với ông nội, người mà dân làng cho là lập dị, khó tính, xa lánh mọi người, sống ru rú một mình trên núi cao. Nhưng không ai ngờ được rằng, chính cô bé Heidi hồn nhiên, hiếu động, lạc quan và có tấm lòng nhân hậu, yêu thiên nhiên, yêu tự do đã mang đến nụ cười và những thay đổi diệu kỳ cho cuộc sống của hai ông cháu.

Mở đầu tác phẩm, chúng ta mau chóng bắt gặp hình ảnh bé Heidi rất hiếu động, yêu tự do: “Thế rồi Heidi bỗng ngồi thụp xuống, cởi phăng đôi giày ống và tất khỏi chân. Nó tháo chiếc khăn choàng màu đỏ dày cộp ra, tiếp đến cởi cúc chiếc váy đẹp nhất của mình […] Nó cởi cả hai chiếc váy, đứng đó với độc chiếc váy lót trên người, vẫy vẫy tay trong không khí đầy vui thích. Sau đó, nó xếp váy áo thành một đống gọn gàng rồi chạy nhảy tung tăng theo Peter và đàn dê”.

Đời sống trên núi cao khó khăn đủ bề, nhưng Heidi chưa bao giờ coi đó là sự thiếu thốn, khắc nghiệt mà luôn hướng đến những điều sẵn có, tự nhiên mà theo cô thật đủ đầy, tươi mới. Heidi không chỉ trải nghiệm mà còn hòa nhập, kết thân, tạo nên bao nhiêu mối dây gắn bó – với cảnh vật, với con vật, và con người. Chính khi trao gửi tình yêu thương trong sáng, không bị giới hạn, Heidi đồng thời khiến cho mọi vật, mọi người ở miền núi cao quấn quýt lấy em, cũng như khiến mọi người có sự kết nối lẫn nhau đầy ấm áp:

Không lấy làm lạ khi các độc giả đọc một mạch tác phẩm này. Dù cách hành văn hết sức mộc mạc song những câu chuyện nho nhỏ diễn ra trên nền phong cảnh thiên nhiên Thụy Sĩ vẫn lan tỏa lòng tin, cảm xúc tốt lành hơn bao giờ hết.    

Cuốn sách đã được ghi nhận bởi nhiều ấn tượng, cảm xúc thật đẹp.

Chẳng hạn, theo Theguardian.com: “Nhờ Heidi mà ta nhận ra rằng, muốn kết bạn thì trước tiên chúng ta phải là một người bạn. Cuốn sách được viết cách đây hơn 100 năm nhưng trẻ em ngày nay vẫn dễ dàng cảm nhận những ý nghĩa đong đầy trong đó”.

Hoặc Peter Skrine (Đại học Bristol) khẳng định: “Có thể tự tin khẳng định rằng Heidi là tác phẩm văn học thiếu nhi kinh điển thứ hai của Thụy Điển xứng đáng bổ sung vào số lượng nhỏ nhoi những sáng tác đúng như lời ca ngợi” (cuốn thứ nhất là The Swiss Family Robinson của Johann David Wyss).

Phạm Bình Minh, Hồ Thị Thanh Nga, Nguyễn Thị Ngọc Trang