Việc tăng cường rau củ quả trong chế độ ăn được xem là yếu tố quan trọng giúp giảm nguy cơ ung thư. Đây là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa, có khả năng bảo vệ ADN và hạn chế tổn thương tế bào.
Năm 2023, anh N.N.T (33 tuổi, trú tại TPHCM) thường xuyên bị đau âm ỉ vùng bụng. Nghĩ rằng chỉ đau dạ dày, anh tự mua thuốc giảm đau uống. Đúng thời điểm công việc quá bận rộn, anh càng chủ quan, để triệu chứng kéo dài hơn một tháng.
Một lần, anh đau bụng dữ dội đến mức mất ngủ, vợ phải thúc giục đi khám. Nội soi tiêu hóa cho thấy dạ dày của anh bình thường nhưng ở đại tràng phải có một khối u kích thước khoảng 6cm.
Anh T. choáng váng vì hằng năm đều khám sức khỏe đầy đủ nhưng các lần khám trước chỉ gồm xét nghiệm máu, siêu âm, chứ không nội soi tiêu hóa.
Một tuần sau, anh được phẫu thuật cắt bỏ khối u. Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy ung thư đại tràng dạng loét, tuyến - trung đến kém biệt hóa. Anh được tư vấn nhập viện để thực hiện 9 chu kỳ hóa trị. Sau 7 tháng, các chỉ số trở về bình thường. Tuy nhiên, tháng 10 vừa qua, khi tái khám, anh phát hiện thêm một khối u chèn ép vùng thận. Các bác sĩ phải mổ lần hai và điều trị hóa chất kết hợp thuốc nhắm đích.
Ở tuổi sung sức nhất, anh T. bị ung thư đánh gục. Từ 70kg, anh sụt chỉ còn 50kg. Việc phải điều trị thuốc đích khiến kinh tế gia đình kiệt quệ.
Theo Thạc sĩ, bác sĩ Ngô Văn Tân - Phòng khám Hỗ trợ điều trị Ung thư, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cơ sở 3, ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến thứ ba và là nguyên nhân tử vong do ung thư đứng thứ hai, với hơn 1,9 triệu ca mắc mới và gần 904.000 ca tử vong trên thế giới (năm 2022).
Ung thư đại trực tràng vốn được coi là bệnh của tuổi già, nhưng vài năm gần đây, tỷ lệ mắc ở người trẻ tuổi 20-40 tăng đáng kể, thấp hơn nhiều so với độ tuổi điển hình 50-60. Nếu xu hướng này tiếp tục, số ca ung thư trực tràng ở người dưới 50 tuổi có thể tăng gần gấp đôi vào năm 2030.
Ở người lớn tuổi, bệnh thường phát triển chậm, gắn với quá trình lão hóa và tích lũy tổn thương tế bào. Ngược lại, ở người trẻ, bệnh có xu hướng ác tính hơn, xâm lấn nhanh, thậm chí di căn ngay khi mới phát hiện. Một số trường hợp có đột biến gene, rối loạn miễn dịch hoặc thay đổi hệ vi sinh đường ruột. Nghiên cứu hồi cứu cho thấy 38,7% bệnh nhân trẻ được chẩn đoán ở giai đoạn IV, trong khi chỉ 3,2% phát hiện ở giai đoạn I.
Bác sĩ Tân nhận định, nguyên nhân chính khiến ung thư đại tràng gia tăng ở người trẻ xuất phát từ lối sống hiện đại:
- Chế độ ăn giàu thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn, ít rau xanh và chất xơ làm tổn thương niêm mạc đại tràng lâu dài.
- Lối sống ít vận động, ngồi nhiều, béo phì, stress kéo dài, sử dụng rượu bia, thuốc lá, thức khuya… tạo môi trường bất lợi, gây viêm mạn tính và biến đổi tế bào.
- Ung thư đại tràng có một tỷ lệ nhỏ liên quan yếu tố di truyền nhưng chỉ chiếm thiểu số.
Bác sĩ Tân cho rằng tầm soát là cách duy nhất giúp phát hiện bệnh sớm. Người không có yếu tố nguy cơ nên bắt đầu từ tuổi 45. Tuy nhiên, trong bối cảnh bệnh trẻ hóa, những người có lối sống kém lành mạnh hoặc có triệu chứng mơ hồ nên cân nhắc tầm soát từ tuổi 40. Trường hợp có tiền sử gia đình hoặc hội chứng di truyền cần tầm soát sớm hơn, thậm chí từ tuổi 25-30, tùy loại đột biến.
Phương pháp hiệu quả nhất vẫn là nội soi đại tràng toàn bộ để quan sát trực tiếp và sinh thiết khi cần. Các xét nghiệm khác sẽ được chỉ định tùy từng trường hợp.
Rau cải chứa nguồn vitamin và khoáng chất quý giá cho cơ thể. Bổ sung thường xuyên các loại rau này trong chế độ ăn, bạn hoàn toàn có thể giảm nguy cơ mắc ung thư.
Nhiều thói quen xấu âm thầm gây hại cho sức khỏe của bạn trong đó có thận và khi thận đã bị ‘vắt kiệt’ sẽ rất khó phục hồi như ban đầu.
.svg){kind=icon}
