Ai là đại tướng đầu tiên trong lịch sử Công an Nhân dân Việt Nam?

Ông Mai Chí Thọ (1922-2007) là Đại tướng Công an Nhân dân đầu tiên.

Theo web Bộ Công an, ông Mai Chí Thọ quê quán thôn Địch Lễ, xã Nam Văn, thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định trước đây. Ông tham gia cách mạng năm 1936, vào Đảng năm 1939 và công tác trong lực lượng Công an Nhân dân từ năm 1945.

Trong quá trình hoạt động cách mạng, ông đảm nhiệm nhiều cương vị quan trọng: Trưởng Ty Công an Cần Thơ (1945); Phó Giám đốc Sở Công an Nam Bộ (1949); Bí thư Khu ủy miền Đông Nam Bộ (1960); Phó Bí thư, Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Gia Định (1965); Phó Bí thư Thành ủy, Phó Chủ tịch UBND thành phố Sài Gòn - Gia Định, Giám đốc Sở Công an thành phố (1975); Chủ tịch UBND TPHCM (1978); Bí thư Thành ủy TPHCM (1985); Thứ trưởng Thứ nhất, Bộ trưởng Bộ Nội vụ (1986-1991).

Tháng 5/1989, ông Mai Chí Thọ được phong hàm Đại tướng An ninh Nhân dân.

Ông là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng các khóa IV, V, VI; Ủy viên Bộ Chính trị khóa VI; đại biểu Quốc hội các khóa VI, VII, VIII.

Với những đóng góp to lớn cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, đồng chí được trao tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng, Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh cùng nhiều huân, huy chương khác.

Ông Lê Giản (1913-2003) tên thật là Tô Gĩ, quê ở thôn Xuân Cầu, xã Nghĩa Trụ, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên nay là xã Nghĩa Trụ, tỉnh Hưng Yên. Trong quá trình hoạt động cách mạng, ông lấy tên là Lê Giản.

Ông Lê Giản là người đứng đầu ngành Công an Việt Nam từ năm 1946 đến năm 1952, tương đương với Bộ trưởng Bộ Công an ngày nay.

Theo web Bộ Công an, ông Lê Giản tham gia cách mạng năm 1929, được kết nạp vào Đảng năm 1930 và gia nhập Công an Nhân dân năm 1945. Trong quá trình công tác, ông từng giữ các cương vị: Phó Giám đốc Sở Liêm phóng Bắc Bộ (1945); Giám đốc Việt Nam Công an vụ (1946-1952); Giám đốc Vụ Trị an hành chánh kiêm Cục trưởng Cục Biên phòng (1955-1958); Phó Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao (1958-1978).

Với những đóng góp to lớn, ông được trao tặng nhiều phần thưởng cao quý như Huy hiệu 70 năm tuổi Đảng, Huân chương Kháng chiến hạng Nhất, Huân chương Độc lập hạng Nhất, Huân chương Quân công hạng Nhất, Huy chương Vì sự nghiệp Bảo vệ an ninh Tổ quốc, Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Tòa án cùng nhiều phần thưởng khác.

Theo web Bộ Công an, ngày 19/8/1945, Cách mạng Tháng Tám thành công ở Hà Nội. Cùng với việc đập tan các cơ quan đàn áp của địch và thiết lập chính quyền cách mạng, Công an Nhân dân Việt Nam ra đời.

Tên gọi của những tổ chức Công an Việt Nam đầu tiên ở 3 miền là: Sở Liêm phóng Bắc Bộ, Sở Trinh sát Trung Bộ và Quốc gia tự vệ cuộc Nam Bộ.

Tuy tên gọi ban đầu có khác nhau, nhưng đây là những lực lượng trực tiếp làm nhiệm vụ trấn áp các tổ chức phản cách mạng, phản động, giữ gìn trật tự an ninh xã hội, bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền cách mạng, bảo vệ nhân dân.

Theo web Bộ Công an, ngày 21/2/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 23/SL thống nhất các lực lượng Liêm phóng, Cảnh sát, Trinh sát, Quốc gia tự vệ cuộc trong toàn quốc thành "Việt Nam Công an Vụ" nắm trong Bộ Nội vụ và cử đồng chí Lê Giản làm Giám đốc Nha Công an Việt Nam.

Ngày 18/4/1946, Bộ Nội vụ ra Nghị định số 121-NgĐ về tổ chức Việt Nam Công an Vụ, quy định tổ chức bộ máy của Công an có 3 cấp: Công an Việt Nam, Công an kỳ và Công an tỉnh.

Việc đổi tên Bộ Nội vụ thành Bộ Công an theo Nghị quyết 13/1998/NQ-QH10 của Quốc hội Việt Nam vào ngày 7/5/1998.