Trong khuôn khổ các hoạt động chuẩn bị cho Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 38 và 39 và các Cấp cao liên quan, ngày 4/10, các Hội nghị hội đồng cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN lần thứ 24, Hội đồng điều phối ASEAN lần thứ 30 và Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã diễn ra trực tuyến.

Đoàn đại biểu Việt Nam do Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn dẫn đầu tham dự và có nhiều đóng góp tại các hội nghị.

Tại hội nghị hội đồng cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN (APSC), các nước trao đổi các biện pháp tăng cường hợp tác phòng chống khủng bố, bạo lực cực đoan, tội phạm xuyên quốc gia, hợp tác quốc phòng, tư pháp, quản lý biên giới, ma túy....

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn 

Các đại biểu nhất trí tiếp tục thúc đẩy hợp tác trong bốn lĩnh vực mới, gồm ứng phó Covid-19, Tài liệu quan điểm của ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, an ninh mạng, và Chương trình nghị sự Phụ nữ, Hòa bình, An ninh nhằm nâng cao tính thích ứng và thích nghi của trụ cột chính trị-an ninh trước các thách thức mới đang nổi lên.

Tại hội nghị hội đồng điều phối ASEAN (ACC), các nước đã thảo luận các sáng kiến sẽ trình Lãnh đạo cấp cao lần này gồm thúc đẩy tiếp cận tổng thể ứng phó với thảm họa và các tình huống khẩn cấp, đề cao chủ nghĩa đa phương, xây dựng nhận thức chung về kinh tế biển xanh, chiến lược tổng hợp về CMCN 4.0, lập Nhóm đặc trách cao cấp xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025…

Ứng phó với Covid-19, ASEAN sẽ sử dụng 10,5 triệu đô la Mỹ từ Quỹ Covid-19, phấn đấu cung cấp lô vắc xin đầu tiên trong quý 4/2021 hoặc quý 1/2022. Với tinh thần tương thân tương ái, ASEAN sẽ chia sẻ vắc xin giữa các nước thành viên, các nước cám ơn Singapore sẵn sàng chia sẻ phần vắc xin được phân bổ cho các nước thành viên khác.

Các nước cam kết tiếp tục đóng góp cho Kho dự phòng vật tư y tế ASEAN và sớm có quyết định về thành lập, đưa vào vận hành Trung tâm ASEAN về Ứng phó các tình huống y tế công cộng khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi (ACPHEED).

Hướng tới phục hồi, các nước đều cho rằng cần quan tâm tạo điều kiện thuận lợi cho di chuyển thiết yếu, triển khai thoả thuận Khung hành lang đi lại ASEAN, tích cực xem xét khả năng công nhận lẫn nhau và áp dụng giấy chứng nhận điện tử đã tiêm vắc xin cho người dân.

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN (AMM) đã trao đổi về tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, hợp tác với các đối tác và thảo luận về một số vấn đề khu vực và quốc tế. Duy trì đoàn kết và thống nhất ASEAN được đặc biệt đề cao, coi là yếu tố then chốt bảo đảm thành công của tiến trình xây dựng Cộng đồng và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực.

Thảo luận về quan hệ đối ngoại, các nước nhất trí cần tiếp tục khuyến khích các đối tác đóng góp xây dựng cho mục tiêu chung là hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, tham gia hợp tác khu vực thông qua các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, góp phần xây dựng cấu trúc khu vực mở, bao trùm, minh bạch và dựa trên luật pháp quốc tế. 

Các nước cũng trao đổi tình hình Biển Đông, Myanmar và một số vấn đề cùng quan tâm.

Về Biển Đông, các đại biểu nhấn mạnh lập trường nguyên tắc của ASEAN và nhu cầu phát huy tinh thần trách nhiệm và tiếng nói chung trong những vấn đề liên quan đến hòa bình, an ninh, ổn định ở khu vực, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên hợp quốc về luật biển 1982, nỗ lực thúc đẩy xây dựng lòng tin...

Phát biểu tại các hội nghị, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn hoan nghênh các kết quả đã đạt được trong xây dựng Cộng đồng, đề nghị tiếp tục tăng cường phối hợp liên ngành và liên trụ cột, nâng cao năng lực ứng phó trước các thách thức như Covid-19, biến đổi khí hậu, các vấn đề về biển, cũng như bảo đảm các dòng hành động được triển khai sẽ mang lại hiệu quả trực tiếp và thiết thực cho người dân và xã hội.

Hội nghị hội đồng cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN (APSC) lần thứ 24.Về ứng phó Covid-19, là một trong ba nước ASEAN đang nỗ lực tự chủ nghiên cứu và sản xuất vắc xin, Việt Nam đề xuất ASEAN nâng cao khả năng tự cường vắc xin thông qua xây dựng chuỗi cung ứng vắc xin khu vực.

Được biết, tại Cấp cao ASEAN tới, Thủ tướng Chính phủ sẽ công bố danh mục đóng góp cho Kho dự phòng vật tư y tế ASEAN.

Ngoài ra, Việt Nam khẳng định sẽ phối hợp với các nước thúc đẩy sớm thành lập và đưa vào vận hành Trung tâm ASEAN về Ứng phó các tình huống y tế công cộng khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi (ACPHEED). ASEAN cần tập trung các nỗ lực hỗ trợ các nhóm người và vùng miền chịu tác động của đại dịch Covid-19. Trong đó có các tiểu vùng cũng như hỗ trợ các ngành nghề có điều kiện nhanh chóng phục hồi.

Nhân dịp này, Việt Nam thông báo kế hoạch tổ chức Diễn đàn ASEAN về Hợp tác tiểu vùng vì phát triển bền vững và tăng trưởng bao trùm vào 30/11 tại Hà Nội.

Đoàn Bổng