Sáng 11/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét báo cáo kết quả giám sát chuyên đề của Đoàn giám sát của Quốc hội về “Việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng”.
Giám sát phải gắn với trách nhiệm
Nêu ý kiến tại cuộc họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, đây là chuyên đề giám sát tối cao, thông qua giám sát làm rõ thực trạng, đánh giá kết quả, tồn tại, yếu kém, nguyên nhân khách quan, chủ quan.
“Giám sát phải gắn với trách nhiệm”, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nói và cho rằng báo cáo giám sát mới chỉ nêu chung chung, không có địa chỉ, kết quả cụ thể.
Ông Vương Đình Huệ nhấn mạnh, giám sát tối cao không thể nêu chung chung vì không tác động hiệu lực gì, hậu kiểm và kiến nghị sau giám sát rất khó.
Đi vào nội dung cụ thể, theo Chủ tịch Quốc hội, nguồn lực huy động phòng chống dịch có cả viện trợ vaccine, sinh phẩm y tế; huy động xã hội hóa…
Vì thế, ông đề nghị đoàn giám sát trình bày rõ hiện trạng thanh, quyết toán các nguồn trong và ngoài nước, làm rõ còn bao nhiêu chưa được thanh, quyết toán, bao nhiêu chưa được chi trả, có thất thoát, sai phạm gì không?
“Chúng ta đã có hai sai phạm rất lớn trong lĩnh vực này là chuyến bay giải cứu và vụ kit test Việt Á. Chuyến bay giải cứu cũng là huy động nguồn lực, cũng là phòng chống dịch chứ không phải nằm ngoài phạm vi cuộc giám sát này đâu. Nhưng cả báo cáo này không nhắc gì đến hai việc này, dự thảo nghị quyết cũng không nói gì về hai việc này”, Chủ tịch Quốc hội nêu.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cũng cho rằng, báo cáo giám sát đang thiếu vắng 2 vụ việc nổi cộm là chuyến bay giải cứu và vụ kit test Việt Á.
Theo ông Thanh, đọc hơn 110 trang báo cáo giám sát đầy đủ với hơn 400 chú thích chỉ thấy 3 dòng nói về vụ án kit test Việt Á. “Có lẽ ra Quốc hội rất nhiều đại biểu cũng sẽ nói vấn đề này. Đề nghị đoàn giám sát bổ sung thêm liều lượng, đáp ứng yêu cầu của đại biểu Quốc hội và sự quan tâm của cử tri”, ông Thanh nêu ý kiến.
Cần phải chấn chỉnh hệ thống y tế cơ sở
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, qua công tác phòng, chống dịch Covid-19 mới thấy bộc lộ yếu kém của y tế cơ sở và y tế dự phòng. Trước đây cũng đã thấy vấn đề này, nhưng khi dịch Covid-19 xảy ra trên phạm vi cả nước thì phản ứng ở y tế cơ sở, y tế dự phòng thể hiện nhiều mặt tồn tại, yếu kém.
Làm rõ các vấn đề được đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, Covid-19 là một bệnh dịch mới, chưa có tiền lệ trên toàn thế giới. Chính vì vậy chúng ta vừa làm vừa rút kinh nghiệm, với những vấn đề thực tiễn đặt ra thì có những giải pháp phù hợp và kịp thời.
Tại thời điểm dịch bùng phát, các nguồn lực về vaccine, sinh phẩm, xét nghiệm, thuốc điều trị đều là những loại hàng hóa mới. Nhiều loại hàng hóa này đang trong quá trình nghiên cứu, cấp phép sử dụng khẩn cấp với điều kiện rất hạn chế và khan hiếm trên toàn thế giới.
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, chưa bao giờ đất nước sau chiến tranh lại huy động tổng lực lớn như vậy. “Để san sẻ các nguồn lực trong điều kiện đất nước còn khó khăn, chúng ta đã tập trung được nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch như trong thời gian vừa qua cũng là một sự hết sức nỗ lực. Qua đó đã thể hiện được tinh thần đoàn kết của cả dân tộc trong việc phòng, chống dịch bệnh”, bà Lan nói.
Bà Đào Hồng Lan cũng cho biết, khi dịch Covid-19 xảy ra đã bộc lộ những vấn đề mà hệ thống y tế cơ sở, y tế dự phòng phải chấn chỉnh. Từ đó có thể khắc phục được những tình huống khi có dịch bệnh tương tự như Covid-19.
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, cần phải nhìn nhận khách quan những vấn đề mà hệ thống y tế gặp phải thời gian qua vì đây là dịch bệnh chưa có tiền lệ, xảy ra quá nhanh, quá rộng. Ngay cả một đất nước mạnh như Mỹ cũng rất lúng túng, hệ thống y tế cũng gặp phải rất nhiều rủi ro.
“Vấn đề này chúng ta phải đánh giá rõ được nguyên nhân, từ đó rút ra được bài học kinh nghiệm cho những đợt dịch tiếp theo. Đây chính là vấn đề mà báo cáo giám sát này cần phải nêu ra để rút kinh nghiệm cho những việc xảy ra tương tự”, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nói thêm.