Dân tộc Khmer có kho tàng văn hóa dân gian và nghệ thuật cổ truyền phong phú

Dân tộc Khmer là cộng đồng dân tộc thiểu số sinh sống lâu đời ở An Giang, tập trung đông nhất ở 2 huyện miền núi Tri Tôn và Tịnh Biên.

Phật giáo Nam Tông có ảnh hưởng rất lớn và chi phối sâu sắc đời sống tinh thần của người Khmer. Mọi sinh hoạt chính của đồng bào dân tộc Khmer đều gắn liền với ngôi chùa.

Những ngôi chùa Khmer được xem như một biểu tượng văn hóa vật chất, tinh thần của đồng bào với những đặc điểm kiến trúc độc đáo và đặc sắc.  Toàn tỉnh hiện có gần 70 ngôi chùa Khmer, trong đó tập trung chủ yếu ở hai huyện biên giới Tịnh Biên và Tri Tôn. Các ngôi chùa này không chỉ chứa đựng những giá trị tâm linh, tín ngưỡng sâu sắc, nơi sinh hoạt tôn giáo của người Khmer mà còn là trung tâm sinh hoạt văn hóa cộng đồng trong khu vực.

Cùng với các ngôi chùa Phật giáo Nam tông, các lễ hội của dân tộc Khmer cũng rất phong phú như: Chôl Chnăm Thmây, Sene Dolta, lễ nhập hạ, xuất hạ...

Trong số đó, nổi bật là lễ hội đua bò Bảy Núi được tổ chức vào dịp lễ Sene Dolta của đồng bào Khmer An Giang (từ cuối tháng 8 đến đầu tháng 9 âm lịch hàng năm). Đây là lễ hội thể thao "độc nhất vô nhị" của địa phương, thu hút hàng trăm ngàn du khách đến theo dõi và cổ vũ mỗi năm.

Ngoài ra, trong dịp Tết Cổ truyền Chôl Chnăm Thmây còn diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục-thể thao cùng các loại hình nghệ thuật dân gian lưu truyền ở các phum thu hút được số lượng lớn du khách đến tham quan, tìm hiểu.

Bên cạnh đó, đồng bào dân tộc Khmer còn có cả kho tàng văn hóa dân gian và nghệ thuật cổ truyền phong phú. Từ nghệ thuật múa dân gian Lâm Thôn, nghệ thuật tuồng cổ dì kê, dù kê, nghệ thuật Chầm riêng Chà Pây cho đến các giá trị khác như: ẩm thực, làng nghề truyền thống... Tất cả đều có những nét độc đáo riêng. Đây là tiềm năng có thể khai thác, phát triển những sản phẩm du lịch đặc trưng của địa phương.

Bảo tồn và nâng tầm giá trị văn hóa

Tại huyện Tịnh Biên và Tri Tôn - hai địa phương có đông đồng bào Khmer sinh sống, công tác bảo tồn, phát huy và quảng bá những nét đẹp về phong tục, nghi lễ, ẩm thực, sản phẩm làng nghề, loại hình nghệ thuật truyền thống liên quan đến lễ hội lớn của đồng bào luôn được các cấp, chính quyền đặc biệt quan tâm.

Dân số toàn huyện Tri Tôn có trên 132.000 người; trong đó, có gần 50.000 người dân tộc Khmer (chiếm 34,02% dân số toàn huyện). Đồng bào Khmer ở Tri Tôn cư trú theo phum sóc, có nơi sống đan xen với dân tộc Kinh; luôn giữ vững tình đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau cùng phát triển, từng bước ổn định cuộc sống và làm giàu trên vùng đất còn nhiều khó khăn. Nhờ sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, người Khmer ở đây đến nay vẫn giữ được bản sắc văn hóa riêng.

Bên cạnh đó, phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao của người Khmer luôn được huyện quan tâm đầu tư, phát triển; nhất là những hoạt động mang đậm nét văn hóa của đồng bào được bảo tồn, gìn giữ qua các lớp tập huấn...

Cùng với đó, lễ hội đua bò Bảy Núi đã được Ủy ban Nhân dân huyện Tri Tôn và Tịnh Biên luân phiên đăng cai tổ chức hằng năm nhằm bảo tồn văn hóa truyền thống Khmer, vừa thu hút khách du lịch.

Bên cạnh việc bảo tồn, phát huy các giá trị từ lễ hội đua bò Bảy Núi, những năm gần đây, Tri Tôn đã tập trung đầu tư xây dựng Khu Thể thao, Du lịch Tà Pạ-Soài Chek và sân đua bò huyện Tri Tôn rộng 5,5ha với kinh phí gần 48,5 tỷ đồng, sử dụng ngân sách và vận động xã hội hóa nhằm giữ gìn, phát huy môn thể thao truyền thống "độc nhất" của đồng bào dân tộc Khmer. Qua đó, góp phần nâng chất lễ hội đua bò Bảy Núi xứng tầm lễ hội cấp quốc gia, tạo thêm điểm nhấn du lịch hấp dẫn.

Khánh Hòa, Tuấn Kiệt, Thanh Hùng