Hai thành viên người Anh của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng đối mặt cáo buộc tham gia chặt đầu các con tin phương Tây vừa được lính Mỹ đưa từ Syria sang Iraq, khi chiến dịch quân sự 'Mùa xuân Hòa bình' của Thổ Nhĩ Kỳ ở đông bắc Syria bước sang ngày thứ 2.

{keywords}
Văn phòng an ninh người Kurd áp tải Alexanda Kotey (trái) và El Shafee Elsheikh năm 2018. (Ảnh: AP)

Alexanda Kotey và El Shafee Elsheikh là thành viên nhóm IS người Anh "the Beatles". Họ đã bị đưa đi trong đêm qua và các luật sư dự đoán việc đưa bộ đôi sang Iraq có thể là tiền đề để chuyển sang Mỹ. Thông tin chi tiết chưa được tiết lộ, nhưng giới chức phương Tây xác nhận hai tên này đã được đưa qua biên giới Syria, sau khi bị Các lực lượng Dân chủ người Kurd (SDF) bắt giữ.

Cùng đêm qua, đích thân Tổng thống Donald Trump thông báo hai đối tượng đã được đưa đi. Ông viết trên mạng xã hội Twitter: "Phòng trường hợp người Kurd hoặc Thổ Nhĩ Kỳ mất kiểm soát, Mỹ đã đưa hai chiến binh IS có liên quan các vụ chặt đầu ở Syria ra khỏi nước đó và tới một địa điểm an toàn trong tay Mỹ. Chúng xấu xa nhất trong những kẻ xấu xa nhất!".

Được biết, Alexanda Kotey và El Shafee Elsheikh nằm trong một nhóm lớn hơn mà Mỹ đưa đi, với một số thông tin cho rằng danh sách này gồm khoảng 40 phần tử IS. Trước đó, ông Trump thông báo Mỹ "đã đưa đi một số chiến binh IS cực kỳ xấu, và chúng tôi muốn đảm bảo không có gì xảy ra với chúng liên quan tới chuyện đưa đi này".

Theo báo Anh The Guardian, hai đối tượng kể trên vốn là thành viên của một nhóm bốn người bị cáo buộc tham gia các vụ chặt đầu quay phim nhằm vào hai nhân viên viện trợ người Anh David Haines, Alan Henning cùng các nhà báo Mỹ James Foley và Steven Sotloff.

Mẹ của James Foley là bà Diane, hôm 10/10, lên tiếng bày tỏ hy vọng nhóm hung thủ sẽ bị khởi tố ở Mỹ.

Clive Stafford Smith, một luật sư về nhân quyền, nhận định: "Tôi nghĩ Iraq chỉ là một điểm trung chuyển, và họ sẽ tới Virginia ở Mỹ, nơi nhiều khả năng họ phải đối mặt với án tử hình".

Anh không chính thức để cho các công dân nước này bị dẫn độ sang Mỹ nếu họ đối mặt với tội mang án tử. Tuy nhiên, khi còn là Bộ trưởng Nội vụ, Sajid Javid từng khẳng định sẽ không tìm kiếm những đảm bảo như vậy từ Mỹ trong trường hợp của Kotey và Elsheikh.

Mẹ của Elsheikh phản đối điều này và bà đã đâm đơn lên tòa án tối cao ở London để cố gắng ngăn Alexanda Kotey và El Shafee Elsheikh bị dẫn độ tới Mỹ, thay vào đó sẽ hầu tòa trong nước. Phán quyết về vụ kiện này đến nay chưa được đưa ra.

Cũng trong đêm qua, Tổng thống Trump cho biết ông đã trò chuyện với Thủ tướng Anh Boris Johnson về chủ đề tù nhân IS nhưng không tiết lộ ông có nhắc tới Kotey và Elsheikh hay không.

{keywords}

 Kotey, trái, và Elsheikh đọc một bài báo về chúng trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin AP tại một trung tâm an ninh ở Kobani, Syria, năm 2018. (Ảnh: AP)

Các thành viên khác của nhóm "the Beatles" bao gồm thủ lĩnh Mohammed Emwazi, đã bỏ mạng trong một cuộc không kích bằng máy bay không người lái của Mỹ năm 2015, và Aine Davis – đã bị bắt ở Thổ Nhĩ Kỳ và bị phạt 7 năm rưỡi tù giam năm 2017.

Có nhiều ước tính khác nhau về số lượng chiến binh IS đang bị SDF giam giữ, nhưng con số này ít nhất là 10.000 người, thậm chí gấp đôi. Nhiều nhà tù được đặt gần biên giới.

Các nguồn an ninh dự đoán khoảng 30 người Anh đang bị giam trong các nhà tù IS, và Mỹ bị cáo buộc phớt lờ họ. Và khi chiến dịch của Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu hôm 9/10 ở miền bắc Syria, có nhiều cảnh báo rằng đây có thể là cơ hội cho các tay súng IS thoát thân.

Các nhà chức trách Anh và EU bày tỏ lo ngại các phiên xử trong nước họ có thể gặp nhiều khó khăn do tội trạng diễn ra ở nước ngoài, Syria và Iraq, trong khi các nhân chứng cũng như bằng chứng đều ở đó.

Thanh Hảo